بازار داغ انرژی خورشیدی در زنجان

حمید نصرتی‌قانعی |  خبرنگار:


براساس برنامه ششم توسعه کشور همه دستگاه‌های دولتی ملزم هستند حدود 20 درصد از انرژی برق خود را از انرژی پاک و دوستدار طبیعت و تجدید‌شونده خورشید تامین کنند. در این زمینه، استان زنجان با راه‌اندازی واحد‌‌های نیر‌وگاه خورشیدی ‌کوچک‌مقیاس برق نخستین گام‌ها را برداشته است.

 با نصب یک کیلووات سامانه خورشیدی به طور متوسط می‌توان در هر سال ١٨٠٠ کیلووات ساعت انرژی برق تولید کرد. این انرژی به سوخت فسیلی نیاز ندارد و از انرژی بیکران نور خورشید برای تولید برق بهره می‌برد.

 با راه‌اندازی این سامانه‌ها در بام اداره‌ها و خانه‌ها هم برق پایداری در شبکه توزیع تامین می‌شود و هم در پیک مصرف برق پایداری تولید و توزیع برق را در شبکه شاهد هستیم. اکنون در حوزه خانگی و اداری استان زنجان حدود 900 کیلو‌وات ساعت نیرو‌گاه خورشیدی نصب شده و در حال بهره‌برداری است. 


راه‌اندازی نیرو‌گاه خورشیدی در ابهر

‌مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری زنجان درباره راه‌اندازی نیرو‌گاه‌های خورشید در این استان می‌گوید: یک نیرو‌گاه 7 مگا‌واتی خورشیدی در شهرستان ابهر با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با نام نیرو‌گاه رازی راه‌اندازی شد. 

این نیرو‌گاه طرح توسعه مراحل دوم و سوم دارد. طرح‌های توسعه آن‌ هم هریک 7 مگاوات است یعنی سرجمع این نیرو‌گاه 21 مگا‌واتی است. 

مسعود اطاعتی ادامه می‌دهد: برای اجرای مراحل دوم و سوم این نیرو‌گاه، بانک عامل که بانک ملت است 13 میلیو‌ن یورو تسهیلات با معرفی این طرح به صندوق توسعه ملی برای سرمایه‌گذار بخش خصوصی تامین می‌کند.

 از زمان معرفی طرح و تایید آن توسط صندوق توسعه ملی بازه ‌زمانی اجرای طرح 6 ماه در نظر گرفته شده است. از این نیرو‌گاه‌ها نیز با ظرفیت 7 مگا‌وات بعد از این بازه‌ زمانی بهره‌برداری خواهد شد. 

وی در پاسخ به این سوال خبرنگار همشهری که چند درصد تجهیزات مورد ‌نیاز این نیرو‌گاه داخلی و چند درصد خارجی است، اظهار می‌کند: در شرایط تحریم نابرابر و ظالمانه‌ای که بر ایران اسلامی تحمیل شد، ایران همچنان ارتباط بین‌المللی خود را حفظ کرده است و با تدبیر‌هایی که در این حوزه داشته‌ایم، توانسته‌ایم حدود 60 درصد از تجهیزات خارجی مورد نیاز این نیرو‌گاه را تامین کنیم. بقیه امکانات آن را هم متخصصان داخلی تامین کرده‌اند. 

با راه‌اندازی هر نیرو‌گاه 7 مگاواتی حدود 20 نفر مشغول به کار می‌شوند و انرژی پاک، پایدار و تجدید‌شونده برای استان زنجان تامین خواهد شد. ‌مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری زنجان می‌افزاید: استان زنجان با بهره‌مندی از حدود 300 روز نور خورشید یکی از مستعد‌ترین نقاط‌ جغرافیایی کشور برای تولید انرژی خورشیدی است.

 استان زنجان به دلیل این ویژگی منحصربه‌فرد تاکنون برای تامین انرژی خورشیدی گام‌های مثبتی برداشته است که یکی از آنها راه‌اندازی، بهره‌برداری و پیگیری اجرای مراحل دوم و سوم توسعه این نیرو‌گاه خورشیدی است. 


همکاری مناسب مردم و دستگاه‌های اداری

مدیر‌عامل شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان نیز درباره نحوه اجرای نیرو‌گاه‌های خورشیدی در استان زنجان به همشهری می‌گوید: قوانین پیش ‌رو بر این تأکید دارند که باید بخشی از منابع برق کشور را از طریق انرژی‌های تجدید‌پذیر به‌خصوص انرژی خورشید تامین کرد. در استان زنجان هم در این حوزه با همکاری نهاد‌های دولتی اقدام‌های مناسبی انجام داده‌ایم. 

علیرضا علیزاده اظهار می‌کند: در سال‌های 93 و 94 که نصب نیرو‌گاه‌ها با ظرفیت تولید برق 5 کیلو‌وات آغاز شد، در استان زنجان در مساجد قبا، امام ‌علی‌(ع)، مدرسه شاهد، مدرسه عفاف و مانند آن نصب این نیرو‌گاه‌ها را آغاز کردیم (18 مدرسه). هدف از نصب این نیرو‌گاه‌ها نهادینه شدن فرهنگ بهره‌مندی از انرژی خورشیدی برای تامین برق در مصارف عمومی مانند مدارس و غیره بود.

 این نیرو‌گاه‌ها هم با هزینه خود مردم نصب می‌شود و قرار‌داد 20 ساله برای خرید برق با تعرفه هر کیلو‌وات ساعت 800 تومان دارد که تقریبا میانگین 8 تا 9 برابر هزینه و تعرفه برق خانگی است. 

وی ادامه می‌دهد: بین‌ سال‌های 95 تا 97 حدود 700 کیلو‌وات ساعت نیرو‌گاه خورشیدی برق خانگی در استان زنجان نصب شده است. همه نیرو‌گاه‌ها هم با ظرفیت بین 5 تا 10 کیلو‌وات ساعت با هزینه مردم نصب و راه‌اندازی شدند.

 افزون بر این، اکنون یک نیرو‌گاه 7 هزار‌کیلو‌وات ساعتی (7 مگاواتی) هم به صورت آزمایشی وارد خط تولید برق در شهرستان ابهر شده است که حدود 5/6 میلیو‌ن یورو سرمایه‌گذاری ارزی دارد و بخش خصوصی آن را راه‌اندازی کرده است. 

این مسئول با یاد‌آوری این‌که این نیرو‌گاه خورشیدی در شهرستان ابهر طرح توسعه دوم و سوم دارد، می‌افزاید: در بخش دیگری هم 12 مگاوات ساعت پروانه نصب و راه‌اندازی نیرو‌گاه خورشیدی صادر شده است که در فرایند دریافت مجوز‌های اتصال به شبکه است.

 با دریافت این مجوز سایر مراحل اجرایی نصب و راه‌اندازی این نیرو‌گاه هم در دستور کار بخش خصوصی که مجوز دریافت کرده است قرار خواهد گرفت تا نیروگاه نصب شود و به بهره‌برداری برسد. 


افزایش پایداری برق و کاهش هدر‌رفت 

مدیر‌عامل شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان می‌گوید: نیرو‌گاه‌های خورشیدی با هدف افزایش پایداری برق توزیعی و تولیدی در شبکه، تحقق پدافند غیر‌عامل، کاهش تلفات برق تولیدی و جبران کمبود برق نصب و راه‌اندازی می‌شود و افزون بر نیرو‌گاه‌های خورشیدی یادشده که مجوز دارند، در سال‌های قبل هم اداره‌ جهاد کشاورزی شهر‌ستان‌های طارم، زنجان، ابهر و قیدار با نصب حدود 55 کیلو‌وات ساعت نیرو‌گاه خورشیدی در ساختمان‌های اداری خود در بهره‌مندی از برق خورشیدی پیشرو بودند و از منابع خود برای نصب این سامانه‌های تجدید‌پذیر نهایت استفاده را بردند. 

در قبال آن تعرفه کمتری برای برق مصرفی پرداخت خواهند کرد، چراکه برق تولید این سامانه خورشیدی ابتدا به مصرف همان اداره‌ها می‌رسد و سپس مازاد آن وارد شبکه مصرف و توزیع استان خواهد شد. 

به گفته علیزاده، شرکت‌‌های آبفای شهری و روستایی زنجان، برق منطقه‌ای، شرکت توزیع برق استان زنجان، دانشگاه زنجان، فنی‌وحرفه‌ای قیدار، بنیاد مسکن و اداره راه و شهر‌سازی نهاد‌هایی‌اند که در سرجمع 200 کیلووات نیرو‌گاه خورشیدی را با ظرفیت بین 5 تا 10 کیلووات ساعت در واحد‌های اداری خود به مدار مصرف اداری یا توزیع شبکه وارد کردند. این امر نشان‌دهنده موفقیت نهادینه شدن فرهنگ بهره‌مندی از نیروی پاک انرژی خورشید است. 


 تعرفه گران استخراج ارز دیجیتال

موضوعی که اکنون در مصرف برق در کشور مطرح است و به زعم برخی از کارشناسان تهدیدی برای ایجاد ‌ناپایداری در برق تولیدی است، مصرف غیر‌قانونی برق توسط سامانه‌های ماینینگ (بیت‌کوین) و استخراج ارزی دیجیتال است. 

رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان زنجان و رئیس کمیسیون بلاکچین رمز ارز دیجیتال کشور در گفت‌و‌گو با همشهری می‌گوید: در استان زنجان با اداره برق مشکل نداریم و مشکل اصلی در تعرفه تعیین‌شده برای استخراج ارز دیجیتال در کشور است.

 استخراج ارز دیجیتال اشتغال‌زا و تولید‌کننده در‌آمد برای فعالان این حوزه است. چرا باید هزینه برق مصرفی را فعالان این صنعت با نرخ برق صادراتی پرداخت کنند؟

افشین آشوری که عضو کارگروه تدوین دستور‌العمل نحوه استخراج ارز دیجیتال کشور است، می‌افزاید: این دستور‌العمل در دست تدوین و تایید است و تا نیمه شهریور ‌98 اجرایی خواهد شد. استخراج ارز دیجیتال برخلاف نظر برخی مصرف برق کمی دارد.

 این صنعت به عنوان صنعتی یخی شناخته می‌شود (یخ اگر استفاده نشود آب می‌شود). اکنون 5 هزار میلیارد تومان سرمایه در این صنعت وارد شده است و اگر اجازه فعالیت به این سرمایه را در ایران ندهند، این سرمایه از کشور خارج می‌شود و به کشور‌های همسایه مانند روسیه و غیره منتقل خواهد شد. 

وی ادامه می‌دهد: اکنون که استخراج ارز دیجیتال در کشور قانونی شده است باید در تعرفه برق مصرفی آن تجدید‌نظر کنند تا به استخراج ارز دیجیتال زیر‌زمینی منجر نشود. استخراج ارز دیجیتال یک صنعت است و باید به مانند همه صنایع درباره برق مصرفی آن در کشور تصمیم گرفته شود. هر یک مگاوات برق مصرفی در استخراج ارز دیجیتال برای10 نفر شغل ایجاد می‌کند و ارز‌آوری برای کشور دارد. 

رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان زنجان تصریح می‌کند: با سخت‌گیری فعلی بسیاری از سرمایه‌گذاران این حوزه در ایران به کشور‌هایی مانند روسیه، گرجستان، قزاقستان و حتی چین مهاجرت کرده‌اند. در روسیه برای استخراج ارز دیجیتال حدود یک تا یک و نیم سنت هزینه برق پرداخت می‌کنند.

 براساس آمار، کل دستگاه‌‌‌های استخراج ارز دیجیتال ایران که شناسایی شده است هزار دستگاه است که بین 350 تا 500 مگاوات مصرف برق دارند در حالی که فولاد مبارکه اصفهان به تنهایی هزار‌ مگاوات برق مصرف می‌کند.