« سیمره» در انتظار جهانی شدن

رمضان نوری | دره‌شهر - خبرنگار:


دره‌شهر در جنوب ایلام با داشتن بیش از ۱۵۰ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست ملی به عنوان قطب باستان‌شناسی و تاریخی این استان شناخته می‌شود. بیشتر آثار تاریخی این شهرستان حکایت از راز و رمزهای تاریخی متعدد دارند. شهر سیمره در شهرستان دره‌شهر به عنوان مهم‌ترین اثر تاریخی استان ایلام و بزرگ‌ترین شهر تاریخی غرب ایران شناخته می‌شود. سال‌هاست این اثر به دلیل اهمیت بسیارش به عنوان یکی از نامزدهای ثبت در فهرست آثار جهانی قرار دارد ولی هنوز به این مهم دست نیافته است.

این شهر تاریخی مشکلات فراوانی در زمینه تملک دارد و اراضی اطراف آن به طور کامل آزادسازی نشده‌اند. البته تاکنون در آن ۹ فصل کاوش انجام شده و آثار تاریخی به دست آمده نیز در موزه باستان‌شناسی دره‌شهر به عنوان تنها موزه باستان‌شناسی استان نگهداری می‌شوند. شهر تاریخی سیمره برای ثبت در فهرست آثار جهانی به توجه مسئولان در زمینه کاوش‌، مرمت و آزادسازی اراضی نیاز دارد.


روستای رشنو در کنار شهر تاریخی

روستای رشنو ۱۵ سال است از ساخت‌ و ‌ساز محروم شده و باید توسط میراث فرهنگی تملک شود تا بخشی از اراضی شهر تاریخی سیمره آزاد شود. یکی از اهالی این روستا در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری می‌گوید: ساکنان روستا نزدیک به ۱۵ سال است در خانه‌های قدیمی و فرسوده زندگی می‌کنند و متاسفانه زندگی مردم تحت تاثیر این شهر تاریخی قرار گرفته است.

«علی جباری» می‌افزاید: در این روستا یک کار کوچک مثل کندن یه کانال برای لوله‌کشی هم ممنوع است. در زلزله و سیل طی چند سال اخیر خسارت‌های فراوانی به خانه‌های این روستا وارد شده است، ولی اجازه ساخت ‌و ‌ساز در منطقه داده نمی‌شود.


تملک اراضی؛ نیازمند تخصیص اعتبار

مدیر پایگاه ملی شهر تاریخی سیمره نیز در این ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری می‌گوید: مشکل تملک اراضی در روستاهای رشنو و بهمن‌آباد به دلیل هم‌جواری با عرصه شهر تاریخی متاسفانه هنوز وجود دارد. «علی سنایی‌نژاد» ادامه می‌دهد: درج و انتشار مسائل و مشکلات روستا و شهر تاریخی سیمره فقط و فقط به منظور آگاه کردن و اطلاع‌رسانی به مسئولان و مقامات تراز اول شهرستان و استان و نمایندگان مجلس است تا چاره‌اندیشی کنند و با تخصیص اعتبارات تملک، هر سال بخشی از این محوطه تاریخی تملک و آزادسازی شود و میراث فرهنگی بتواند به رسالت خود که پاسداری از آن و کاوش آثار تاریخی است، عمل کند.


مسئولان برای ثبت جهانی کمک کنند

سنایی‌نژاد بیان می‌کند: وجود این شهر تاریخی یک غنیمت و فرصت استثنایی است که باید قدر آن را دانست تا باعث ترقی و شکوفایی منطقه شود. وی می‌گوید: بدون حمایت و سرمایه‌گذاری و تخصیص اعتبار به این هدف نخواهیم رسید. برنامه‌‌ریزی، مطالعات، تعیین زیرساخت‌ها‌ و تهیه پلان مدیریت شهر تاریخی سیمره انجام شده و عملی شدن آن نیازمند عزم جدی است.

وی می‌افزاید: همه مسئولان شهرستان و استان - از میراث فرهنگی گرفته تا شهرداری، نیروی انتظامی، دادگستری، فرمانداری، استانداری و نماینده مجلس - باید دغدغه حفظ این اثر ملی را داشته باشند تا ایلام نیز دارای یک اثر ثبت جهانی شود.


راه نزدیک شدن به ثبت جهانی

سنایی‌نژاد می‌گوید: شهر تاریخی سیمره از سال ۸۲ که به عنوان پایگاه میراثی شناخته شده تاکنون هیچ اعتباری از استان دریافت نکرده و تنها از اعتبارات ملی و آن هم ناچیز بهره‌مند شده است. وی ادامه می‌دهد: این شهر تاریخی را که ۶۰ هکتار عرصه مصوب دارد، بدون تخصیص اعتبار، نیروی انسانی، تجهیزات و ماشین‌آلات و... با پیش پا افتاده‌ترین ابزارها و امکانات نمی‌توان اداره و نگهداری کرد.

مدیر پایگاه ملی سیمره با اشاره به این‌که عرصه این شهر تاریخی مشکلات فراوانی دارد، اظهار می‌کند: این شهر تاریخی باید محصور و رفت و آمد در آن کنترل شود. وی می‌افزاید: همچنین زراعت و توسعه زمین‌های کشاورزی داخل عرصه و حریم آن موجب تخریبش می‌شود. بنابراین املاک و خانه‌های روستاهای رشنو و بهمن‌آباد باید خریداری و تملک و مشکلاتشان حل شود. سنایی‌نژاد با اشاره به این‌که این شهر تاریخی قابلیت ثبت جهانی را دارد، می‌گوید: باید اول مشکلات و موانع سر راه این اثر ارزشمند برداشته شود تا بتوان برای ثبت جهانی آن اقدام کرد.


انجام ۹ فصل کاوش

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دره‌شهر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اظهار می‌کند: شهر تاریخی سیمره بزرگ‌ترین محوطه تاریخی استان ایلام است و ۲۰۰ هکتار وسعت دارد. «مجتبی فرهادی» می‌گوید: قدمت این شهر، طبق مطالعات و کاوش‌های انجام شده، مربوط به قرون اولیه اسلامی است. این شهر تاریخی جزو نخستین آثار تاریخی ثبت شده استان ایلام در فهرست آثار ملی به شمار می‌رود. وی ادامه می‌دهد: این شهر تاریخی بر اثر وقوع زلزله در سال ۳۳۴ هجری قمری تخریب و خالی از سکنه شد و تاکنون ۹ فصل کاوش باستان‌شناسی در آن انجام شده است.


ساخت راه دسترسی

فرهادی می‌گوید: گچبری‌ها، خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل‌بند و اماکن مسکونی حاشیه‌ شهر از جمله مکان‌هایی هستند که در کاوش‌های این شهر کشف شده‌اند. وی با اشاره به این‌که هر سال اعتباراتی برای مرمت و ساماندهی شهر تاریخی سیمره هزینه می‌شود، می‌افزاید: امسال یک میلیارد ریال برای مرمت آثار تاریخی شهرستان هزینه می‌شود که یکی از مهم‌ترین آنها ساخت راه دسترسی به این شهر تاریخی است. به گفته فرهادی مطالعات پژوهشی، استحکام‌بخشی، پاک‌سازی و مسائل حفاظتی شهر تاریخی سیمره از مهم‌ترین اولویت‌های میراث فرهنگی در سال جاری هستند.