احیای زندگی در روستاها

پوپک قاسمی | اردبیل – خبرنگار:


سازمان برنامه‌‌ و بودجه استان اردبیل اعلام کرده که بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 95، جمعیت روستایی این استان به شدت کاهش یافته است به طوری که نسبت جمعیت روستایی به جمعیت شهری در آن از 36 درصد در سال 90 به 82 /31 درصد در سال 95 رسیده است. استان اردبیل جمعیت روستایی قابل توجهی دارد و توجه به این قشر مولد می‌تواند توسعه استان را رقم بزند. 

اما در نبود زمینه اشتغال و درآمدزایی این فرصت به تهدید تبدیل شده است چون روستاییان راهی شهرها می‌شوند. طبق آمارهای اعلام شده، رشد آمار مهاجرت از روستاهای اردبیل نگران‌کننده است. به همین دلیل تدبیر برای اشتغال‌زایی و درآمدزایی در روستاها ضروری است و دولت هم با ارائه تسهیلات سعی در ایجاد زمینه اشتغال در روستاها دارد.

همچنین، طبق آمارهای اعلام شده، نرخ رشد جمعیت در نقاط روستایی و شهری استان اردبیل تفاوت معناداری دارد. براساس میانگین به دست آمده، نرخ رشد جمعیت نقاط روستایی استان منفی 1 /2 درصد و نرخ رشد نقاط شهری استان 63 /1 درصد است.


طرح خوب برای تسهیلات خوب 

کارشناسان اقتصادی معتقدند ارائه تسهیلات - اگر طرح‌ها توجیه اقتصادی مناسب داشته باشند - می‌تواند فرصت‌های شغلی متعددی در روستاها ایجاد کند، به شرط آن‌که بر نحوه هزینه‌کرد این وام‌ها نظارت کافی انجام شود. یکی از دامداران روستای ویلکیج شهرستان نمین که با استفاده از تسهیلات اشتغال روستایی اقدام به راه‌اندازی یک واحد دامداری کرده است، می‌گوید: ما سال‌ها در روستا به دامداری مشغول بوده‌ایم در حالی که برخی جوانان روستا در شهرهای دور و حتی خارج کشور مانند عراق به کار مشغول هستند. 

تصمیم گرفتم در همین روستا کسب و کار خود را رونق دهم و با استفاده از تسهیلاتی که به ما تعلق می‌گرفت، یک گاوداری راه انداختم. کارم را با 8 راس گاو شروع کردم اما حالا بیش از 20 راس گاو دارم و اگر همچنان ادامه پیدا کند، می‌توانیم افراد بیشتری را در اینجا به کار بگیریم؛ اتفاقی که می‌تواند به بازگشت برخی اهالی روستا از شهرها منجر شود. 

«محرم مجیدی» در مورد بازپرداخت تسهیلات هم عنوان می‌کند: این تسهیلات زمان تنفس داشت که باعث شد بعد از بازدهی و بهره‌وری طرح، به بازپرداخت آن بپردازیم. بسیاری از روستاییان از این تسهیلات و شرایط پرداخت آن خبر ندارند در حالی که اگر اطلاع‌رسانی کافی در این زمینه صورت بگیرد و طرحی که ارائه می‌شود توجیه داشته باشد، استفاده از این تسهیلات نه‌تنها به قرض و بدهی برای روستاییان تبدیل نمی‌شود، بلکه با رونق کارشان اصلا رقمی هم به حساب نمی‌آید و به تدریج بازپرداخت می‌شود. 


طرح‌های کشاورزی در صدر درخواست تسهیلات 

برای اطلاع کامل از نحوه پرداخت تسهیلات اشتغال روستایی به سراغ مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل رفتیم. «قاسم رحیمی» با بیان این‌که از همه کارآفرینان و افراد دارای ایده برای سرمایه‌گذاری در روستا‌ها و ثبت‌نام در سامانه کارا و ارائه طرح‌هایشان دعوت می‌کنیم، اظهار می‌کند: طرح اشتغال روستایی رویکرد ارائه تسهیلات یارانه‌ای را دنبال می‌کند. 

تسهیلات این طرح برای 3 بخش نواحی صنعتی و شهرهای زیر 10 هزار نفر، مناطق روستایی و عشایری و مناطق روستایی و عشایری مرزی پیش‌بینی شده است. این مسئول با تاکید به این‌که بازپرداخت تسهیلات واحدهای جدید و توسعه‌ای زمان تنفس 2 ساله دارد، می‌افزاید: 70 درصد تسهیلات در زمینه کشاورزی، 24 درصد صنعت و 6 درصد گردشگری پرداخت شده است.

رحیمی بیشترین طرح‌های ارائه شده برای درخواست وام را در حوزه کشاورزی عنوان می‌کند و می‌گوید: چون بیشتر تسهیلات روستایی است و روستاها ظرفیت خوبی برای توسعه و اشتغال دارند برای همین این بخش بیشترین میزان تسهیلات دریافتی را به خود اختصاص داده است.

وی درباره نوع واحدهای احداثی و توسعه‌ای در روستاها هم بیان می‌کند: احداث سردخانه، بسته‌بندی مواد غذایی، سورتینگ سیب‌زمینی، پرورش رز هلندی و پرورش دام‌های سنگین صنعتی و اصلاح نژاد شده از جمله طرح‌های اجرا شده با تسهیلات روستایی در استان اردبیل هستند.


پرداخت تسهیلات به 2300 طرح 

رحیمی با اشاره به پرداخت 189 میلیارد تومان تسهیلات برای اشتغال روستاییان و عشایر استان می‌گوید: از آغاز اجرای این طرح 2300 طرح اشتغال‌زایی در مناطق روستایی، عشایری و شهرهای زیر 10 هزار نفر اردبیل از تسهیلات اشتغال پایدار روستایی بهره‌منده شده‌اند.وی با بیان این‌که 1100 روستا و 19 شهر زیر 10 هزار نفر از این تسهیلات بهره‌منده شده‌اند، بیان می‌کند: پس از ثبت‌نام 11 هزار طرح اشتغال‌زا در سامانه، 3800 پرونده تصویب و برای دریافت تسهیلات به بانک‌ها معرفی شده‌اند.

به گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، پرداخت این تسهیلات به شکل‌های گوناگون صورت می‌گیرد. شکل اول برای شهرهای زیر 10 هزار نفر با سود 10 درصد است. شکل دوم برای مناطق روستایی و عشایری با سود 6 درصد و شکل سوم برای مناطق عشایری و روستایی مرزی با سود 4 درصد است.


نو‌آوری در طرح‌های اشتغال‌زایی روستایی 

به تاکید بسیاری از کارشناسان اقتصادی، برای دریافت تسهیلات اشتغال‌زایی انتخاب طرح مناسب در میزان موفقیت متقاضی تاثیرگذار است. در این زمینه سنجش شرایط و بازار ضروری است. به عنوان مثال، اکنون پرورش قارچ و همچنین مرغداری در استان تا حدودی به اشباع رسیده است و به جای آن پرورش رز هلندی ایده‌ای موفق در راه‌اندازی کسب و کار به شمار می‌رود.

پرورش این گل در خلخال از نمونه‌های موفق راه‌اندازی کسب و کار با تسهیلات اشتغال روستایی است و سالانه بیش از یک میلیون شاخه گل رز هلندی در خلخال تولید می‌شود. در حال حاضر 15 هزار متر‌ مربع فضای گلخانه‌ای برای پرورش این گل فعال است و بنا به گفته مسئولان، در آینده‌ نزدیک - به دلیل موفقیت‌‌آمیز بودن راه‌اندازی این واحدها در تولید و عرضه محصولات - شاهد رشد تولید و گسترش آنها در شهرستان خواهیم بود. 

در حال حاضر 40 نفر در این واحدها به صورت مستقیم مشغول کار هستند و نزدیک به 80 نفر نیز به صورت غیرمستقیم از این مراکز تولیدی امرار معاش می‌کنند. پرداخت تسهیلات اشتغال‌زایی باید با توجه به نیاز استان و بازار کشور انجام شود تا روستاییان از دریافت این تسهیلات متضرر نشوند.