در شهر
دردسرهای حاشیه‌نشینی در بوکان
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی: ایجاد بافت‌های حاشیه‌ای در روستاهای بوکان رو به افزایش است
در بوکان، شهرستان جنوبی آذربایجان غربی، ۱۱ روستای حریم شهر و ۴ سکونتگاه غیررسمی چسبیده به محدوده شهری وجود دارد که این دو موضوع سبب بروز حاشیه‌نشینی و مشکلات مربوط به آن در این شهرستان شده است؛ مشکلاتی که به گفته معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی نتیجه نبود نظارت بر ساخت‌وسازها در طول سالیان اخیر بوده است.
به گزارش کردپرس، این جمعیت حاشیه‌نشین به دلیل خشکسالی و مهاجرت روستاییان در چند سال اخیر در بوکان که یکی از شهرهای مهاجرپذیر آذربایجان غربی است، تشکیل شده و افزایش یافته است.
این شهرستان را بعد از کرج، دومین شهر مهاجرپذیر کشور می‌دانند، چراکه در دهه‌های اخیر رشد بی‌رویه جمعیت را تجربه و به بزرگ‌ترین کانون مهاجرت در منطقه تبدیل شده است. ضریب شهرنشینی بوکان از متوسط استانی و کشوری بالاتر است، این موضوع رشد بی‌سابقه سکونتگاه‌های غیررسمی را شکل داده و مانعی بر سر راه توسعه بوکان در جنوب آذربایجان غربی شده است.
به نظر می‌رسد تنها راه‌حل ماجرا نیز الحاق این مناطق به محدوده شهر است که این موضوع نیز تنها با مساعدت شورای عالی شهرسازی و معماری و سازمان جهاد کشاورزی میسر خواهد شد.
مشکل حاشیه‌نشینی در روستاها
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی با اشاره به افزایش حاشیه‌نشینی‌ها در بوکان می‌گوید: در پدیده‌ای نه‌چندان جالب، شاهد شکل‌گیری بافت‌های حاشیه‌ای در روستاهای بوکان هستیم. به طور مثال تا چند سال قبل روستای گلی‌بهی 200خانوار داشت اما هم‌اکنون و با مقایسه آمارها مشاهده می‌شود که 250 خانوار دیگر به صورت مهندسی شده در این روستا ساکن شده‌اند.
«قادر احمدی» ادامه می‌دهد: در 11 روستای بوکان مشکل حاشیه‌نشینی وجود دارد که این موضوع در سایه نبود نظارت بر ساختوسازهای غیرمجاز شکل گرفته است. مشکل این روستاها در زمینه دریافت خدمات باید با الحاق این مناطق حاشیه‌ای به محدوده روستاها حل شود اما در کنار آن باید جلو ساختوسازهای غیرمجاز هم در بوکان گرفته شود و نباید اجازه داد این روند ادامه پیدا کند.
به گفته وی، مسئولان بوکان باید روی گسترش ساختوساز در شهر سیمینه متمرکز شوند؛ این شهر با بوکان تنها 15 کیلومتر فاصله دارد و در یک دهه گذشته تنها 500 نفر افزایش جمعیت داشته است. سیمینه امکانات و موقعیتی بهتر از حاشیه‌های روستاها دارد و باید با تمرکز بر روی این شهر از گسترش حاشیه‌نشینی در اطراف روستاها جلوگیری کرد.
سیاست‌های تشویقی برای ساختوساز مجاز
احمدی با تاکید بر این‌که باید ساختوساز غیرقانونی در حاشیه‌های بوکان و روستاها را با محدودیت روبه‌رو کنیم، اظهار می‌کند: باید برای ساختوساز قانونی در شهر سیمینه بسترها و مشوق‌هایی ایجاد و مردم را به این شهر هدایت کرد.
این مسئول درباره این‌که در اسفند سال گذشته شورای برنامهریزی استان آذربایجان غربی مصوبه‌ای مبنی بر الحاق مناطق شهید نجاری، سی‌متری دانشگاه آزاد، سی‌متری نالشکینه و سی‌متری مهندس رشیدی که محدوده شهری بوکان را گذرانده بودند، بیان می‌کند: در فاصله این تصمیم شورای برنامهریزی آذربایجان غربی و ارسال آن به شورای عالی معماری کشور، تغییری در قانون اراضی زراعی کشور اتفاق افتاد و الحاق متوقف شد.
وی بیان می‌کند: با این تغییر، شورای عالی معماری ایران خواستار اجرای تبصره یک کمیسیون شد که به تغییر کاربری اراضی کشور اشاره دارد.معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی تاکید می‌کند: افراد زیادی در این سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند. این افراد باید تک‌تک به کمیسیون تبصره یک مراجعه کنند و تشکیل پرونده دهند. این امر کاملا نشدنی است و منجر به ضرر مدیریت شهری می‌شود.
احمدی بیان می‌کند: برای حل این مشکل باید نامه‌ای از سازمان جهاد کشاورزی اخذ شود مبنی بر این‌که بعد از موافقت شورای عالی شهرسازی و معماری، 4 منطقه از حاشیه شهر به شهر اضافه شوند.
لزوم خدمت‌رسانی به حاشیه‌نشین‌ها
سرپرست فرمانداری بوکان هم بر ارائه خدمات به مناطق چهارگانه شهری که خارج از محدوده هستند، تأکید می‌کند و می‌گوید: اقدامات لازم برای الحاق به محدوده این مناطق هم در دست انجام است و باید با تامین زیرساخت‌ها مقدمات این کار فراهم شود.
«لقمان خسروپور آذر» اظهار می‌کند: ستاد بازآفرینی تاکنون اقدامات ارزشمندی برای ساماندهی مناطق حاشیه‌نشینی انجام داده است. تعیین تکلیف شهرک دواب که به زودی به عنوان روستای دارای کد روستایی معرفی خواهد شد و تأیید ارائه خدمات به مناطق شهید نجاری و سی‌متری نعل‌شکن و سی‌متری مهندس رشیدی از جمله این خدمات است.
تهیه نقشه‌های اجرایی برای الحاق این مناطق به محدوده شهری هم از دیگر اقدامات در این زمینه بوده است. وی به 11 روستا در این شهرستان که دارای مناطق حاشیه‌ای هستند، اشاره می‌کند و می‌افزاید: از این میان 4 روستا با بیشترین تعداد حاشیه‌نشین برای ارائه خدمات به ادارات متولی و خدمات‌رسان معرفی شده و به زودی کارگروه امور روستایی به عنوان زیر مجموعه ستاد بازآفرینی برای ساماندهی این مناطق شروع به کار خواهد کرد.
راه طولانی برای رفع مشکلات حاشیه‌نشینی بوکان
11 روستای شهرستان بوکان با معضل حاشیه‌نشینی دسته و پنجه نرم می‌کند و از هزار و ۷۶۵ هکتار مساحت شهرستان بوکان ۳۲۱ هکتار سکونتگاه غیررسمی شناسایی شده است. بوکان شامل 10 منطقه است که 4 منطقه آن به این شهر چسبیده و نزدیک به 10هزار نفر تنها در این 4 منطقه زندگی می‌کنند.
در این میان رشد بی‌رویه حاشیه‌نشینی در روستاهای بوکان نیز رخ داده و عدم خدمت‌رسانی به این محدوده‌ها باعث ایجاد مشکلات زیادی شده است. از سوی دیگر ادارات خدمات‌رسان با مشکلاتی چند برای ارائه خدمات به این 4 سکونتگاه به دلیل غیررسمی بودنشان دست و پنجه نرم می‌کنند. با فعال شدن ستاد بازآفرینی سکونتگاه‌های غیررسمی شهرستان بوکان و به‌ویژه در 3 سال اخیر، همچنین انتخاب بوکان به عنوان شهر پایلوت اجرای طرح سکونتگاه‌های غیررسمی مشکلات این مناطق کمتر شده است، اما هنوز راهی طولانی در پیش است تا بتوان مشکلات را به کلی حل کرد.
البته با تصویب قانونی جدید که در مهر 97، مصوب شد دولت و مجلس با همکاری یکدیگر مجوزی را در اختیار ادارات خدمات‌رسان قرار می‌دهند تا انشعاب‌های برق، گاز و آب را به صورت قانونی در اختیار مناطق حاشیه‌نشین قرار دهند که این نیز سبب تسهیل در ارائه خدمات به صورت قانونی می‌شود.
