گزارش
حاشیه‌نشینی ۳۳ درصد کرمانشاهیان
فرماندار: ۳۶ محله دارای بافت فرسوده و حاشیه‌نشین در شهر کرمانشاه شناسایی شده که ۱۳ محله آن در اولویت قرار دارد
فرحناز چراغی| کرمانشاه- خبرنگار:
کرمانشاه یکی از شهرهای کشور است که با بحران حاشیه‌نشینی روبه‌رو است. به گفته مسئولان، بیش از ۳۰ نقطه در کرمانشاه حاشیه‌نشین هستند. شهرک‌های آناهیتا، صادقیه، جعفرآباد، درهدراز، کرناچی، نوکان و... جزئی از این حاشیه‌ها هستند. بیکاری و فقر در محلات حاشیه‌نشین بیداد می‌کند. در محلاتی چون جعفرآباد، آقاجان، درهدراز و باغ ابریشم علاوه بر فقر و بیکاری، اعتیاد، موادفروشی، اسلحه‌فروشی، اشتغال افراد به شغل‌های کاذب رواج دارد.
در جعفرآباد و دیزآباد، خیابان ارتش، دولت‌آباد و چند محله دیگر ضایعات‌فروشی شغلی است که در بین مردم دیگر به‌رسمیت شناخته شده و قبحی ندارد. اغلب مردم این محلات در بهترین و ایده‌آل‌ترین شرایط این شغل را انتخاب می‌کنند و افرادی که با چنین شغل‌هایی امرارمعاش می‌کنند، از لحاظ کیفیت زندگی در شرایط بسیار بهتری قرار دارند.
درآمد خوب ضایعات‌فروشی
یکی از ضایعات‌فروش‌های خیابان ارتش به همشهری می‌گوید: ضایعات‌فروشی درآمد خوبی دارد و اگر کارت بگیرد زندگی‌ات زیر و رو می‌شود. این شهروند حاشیه‌نشین می‌گوید: همین ضایعات‌فروشی‌های عمده، با درآمد همین شغل بهترین مدل ماشین‌ها را خریده‌اند و وضع زندگی‌شان روبه‌راه شده است. وی می‌افزاید: خیلی از جوانان این صنف مدرک دیپلم و حتی لیسانس دارند اما چون کار دیگری برایشان نیست، مجبورند ضایعات‌فروشی کنند.
یکی دیگر از ضایعات‌فروش‌ها که خود را «یونس» معرفی می‌کند، می‌گوید: ما ضایعات‌فروشی بزرگی داریم. به همراه پدر و برادرم چند سالی است که این شغل را شروع کرده‌ایم. از وقتی به این کار روی آورده‌ایم، توانسته‌ایم چند ماشین و خانه در همین محله بخریم.
وی که ۲۹ سال سن دارد، می‌افزاید: من تا اول دبیرستان درس خواندم و وقتی دیدم بسیاری از لیسانسه‌های فامیل راه به جایی نبردند، کار را شروع و بعد ازدواج کردم. در حال حاضر 2 فرزند دارم و از زندگی راضی‌ام. یونس اضافه می‌کند: درست است این شغل جایگاه اجتماعی ندارد اما درآمد خوبی دارد که من قانع هستم. همین که از عهده مخارج زندگی برمی‌آیم برایم کافی است.
بحران حاشیه‌نشینی در کرمانشاه
یک استاد دانشگاه با بیان این‌که شهر کرمانشاه طی 3 دهه گذشته گسترش فیزیکی شهری وسیعی داشته است، می‌گوید: رشد نابسامان جمعیتی موجب تشدید و تسریع روند شکل‌گیری بافت‌های حاشیه‌ای در این شهر شده است.
«جلیل احمدی» می‌افزاید: در حال حاضر شهر کرمانشاه با بحران حاشیه‌نشینی روبه‌رو است. وجود بیش از ۳۱ شهرک که اسکان در آنها نامناسب و معیارهای شهرسازی و شهرنشینی به‌ندرت در آنها قابل رؤیت است به یکی از چالش‌های اساسی پیش روی استان تبدیل شده است.
وی بیان می‌کند: ریشه حاشیه‌نشینی در کرمانشاه به دهه ۴۰ برمی‌گردد. جنگ تحمیلی بر بحران حاشیه‌نشینی در کرمانشاه اضافه کرد. این عضو هیات علمی دانشگاه رازی بیکاری، فقر، حاشیه‌نشینی و... را از عوامل تهدیدکننده امنیت در کرمانشاه عنوان می‌کند و می‌افزاید: افزایش جمعیت، پدیده ناخواسته‌ای چون جنگ تحمیلی و در کنار آن نداشتن برنامه جامع به فقر و حاشیه‌نشینی در کرمانشاه منجر شده است.
وی اضافه می‌کند: بیش از ۳۰ نقطه مساله‌دار در شهر کرمانشاه شناسایی شده و ۱۳ نقطه به عنوان اسکان غیررسمی معرفی شده است. شاطرآباد، دولت‌آباد، جعفرآباد، صادقیه (کچل‌آباد) چقاگلان، چقاکبود، باغ ابریشم، حکمت‌آباد، آناهیتا، نوکان، درهدراز جزو این مناطق هستند که حدود یک‌هشتم مساحت کل شهر کرمانشاه را شامل می‌شوند.
احمدی در ادامه می‌افزاید: اسکان غیررسمی در کرمانشاه حاصل بیش از 6 دهه دستکاری آگاهانه زیستگاه انسانی از سوی مسئولان و نیز رخدادهای ناخواسته و تحمیلی انسانی و طبیعی است. همه در برابر چنین سکونتگاه‌هایی مسئولیم. حل بحران حاشیه‌نشینی زمان‌بر است و باید براساس شیوه زیست، سبک زندگی و مناسبات اجتماعی و... انجام شود، نه تهاجمی و ناگهانی که نتیجه عکس خواهد داد.
۳۰۰ هزار حاشیه‌نشین داریم
فرماندار کرمانشاه در گفت‌و‌گو با همشهری با بیان این‌که با احتساب جمعیت مناطق فرسوده ۳۰۰ هزار نفر حاشیه‌نشین هستند، می‌افزاید: این جمعیت ۳۳ درصد جمعیت کلان‌شهر کرمانشاه است.«فضل‌الله رنجبر» می‌گوید: ۳۶ محله دارای بافت فرسوده و حاشیه‌نشین در شهر کرمانشاه شناسایی شده که ۱۳ محله آن در اولویت کاری قرار دارد. این محلات شامل جعفرآباد، حکمت‌آباد، شاطرآباد،آقاجان، جعفرآباد، صادقیه، مرادحاصل و... است. وی اضافه می‌کند: با همکاری جهاد دانشگاهی، راه و شهرسازی و برنامه و بودجه مشکلات محله‌های حاشیه‌نشین پردازش و احصا شده است.
فرماندار کرمانشاه ادامه می‌دهد: این طرح تحت عنوان طرح محلات حاشیه‌نشین شهر از سال ۹۳ در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر در 2 بخش توصیفی و عملیاتی در حال انجام است. اجرای این طرح در سال گذشته ۷ میلیارد تومان
اعتبار داشت.
در محلاتی چون آقاجان با همکاری دانشگاه علوم پزشکی، شهرداری و شرکت‌های آب و فاضلاب و برق فعالیت‌های خوبی در این محلات در زمینه بهسازی محلات انجام شده و هنوز هم ادامه دارد؛ آسفالت کوچه‌ها و خیابان، ساماندهی معابر، پیاده‌رو‌سازی، ساماندهی شبکه برق معابر از جمله این فعالیت‌هاست.
اجرای طرح بازآفرینی پایدار شهری
فرماندار کرمانشاه می‌گوید: محلات حاشیه‌نشین مشمول طرح بازآفرینی پایدار شهری می‌شوند. «فضل‌الله رنجبر» می‌افزاید: بیش از ده‌ها سکونتگاه غیررسمی در حاشیه شهر کرمانشاه شکل گرفته که هر کدام مسائل خاص خود را دارند. وی بافت‌های فرسوده را خطر جدی برای زندگی شهروندان ساکن در این مناطق می‌داند و بیان می‌کند: این نقاط نیز نیازمند بازسازی جدی با یک برنامه مدون هستند.
فرماندار کرمانشاه با اشاره به راه‌اندازی ۱۰ دفتر تسهیلگری در مناطق حاشیه‌نشین می‌گوید: طرح تاسیس دفاتر توسعه اجتماعی و تسهیلگری از اواخر سال ۹۷ با هدف کاهش آسیب‌ها و شناسایی ظرفیت‌های محلات به صورت پایلوت در 10 استان آغاز شده است که کرمانشاه نیز یکی از آنها بود. این دفاتر در تلاشند مشکلات محلات حاشیه‌نشین شهر را کاهش دهند.
وی اضافه می‌کند: اطلاعات گردآوری شده از سوی دفاتر تسهیلگری کمک خوبی برای شناخت و کاهش مشکلات محله‌های مساله‌دار است. این دفاتر فعالیت ریشه‌ای و اساسی انجام می‌دهند و تصمیم بر این است که تا پایان سال جاری در ۱۰ محله دیگر هم این دفاتر راه‌اندازی شود.
