هنر
نمای شهر با هنر زیبا می‌شود
هنرمند البرزی: دیوارهای بسیاری در کرج وجود دارد که از نظر بصری جلوه مناسبی ندارند
فتانه احدی | البرز - خبرنگار
در دورانی که ما در آن به سر می‌بریم، به دلیل ویژگی‌های حاکم بر زندگی شهرنشینی، استفاده از آثار هنری در نقاط گوناگون شهر یکی از موثر‌ترین راهکارها برای تلطیف شیوه زندگی مکانیکی، کاهش اضطراب و مقابله با افسردگی به شمار می‌رود. می‌توان با استفاده از آثار هنری همچون مجسمه‌ها، نقاشی‌های دیواری و آثار گوناگون حجمی در میادین، دیوارها و سایر بخش‌هایی که با نصب و جانمایی این گونه آثار همخوانی دارند، به محیط زندگی عمومی شهروندان جلوه و هویت تازه‌ای بخشید و نگاه شهروندان را با هنر آشنا کرد.
هرچند توجه به این مقوله یکی از ضروریات زندگی در کلان‌شهرهایی همچون کرج است، اما همچنان فاصله بسیاری تا دستیابی به آن وجود دارد. موضوعی که هنرمندان خالق آثار شهری با نگاه خود به آن می‌پردازند.
نیاز دوسویه مخاطب و هنرمند به آثار هنری شهری
یک هنرمند نقاش که سابقه فعالیت 15 ساله در زمینه نقاشی‌های دیواری و شهری دارد، می‌گوید: بدون شک عبور از کنار دیوارهای خاکستری و خالی از رنگ و جذابیت‌های بصری، به‌ویژه در شرایطی که با پدیده‌هایی همچون کمبود فضای سبز و آلودگی هوا در کرج روبه‌رو هستیم، برای رهگذران موضوع ناخوشایندی است.
«محمد کیانی» ادامه می‌دهد: از طرفی دیده شدن و مورد نقد قرار گرفتن آثار هنری برای هنرمند بسیار مطلوب است و یک هنرمند هنگامی که اثری هنری خلق می‌کند، علاوه بر این‌که به نیاز درونی خود پاسخ می‌دهد، قصد دارد زیبایی آن اثر را با دیگران به اشتراک بگذارد.
وی اضافه می‌کند: معتقدم استفاده از آثار هنری در اماکن عمومی و معابر، با ذکر شرح مختصری از سبک هنری اثر و نحوه اجرا، علاوه بر این‌که شیوه‌ای مناسب برای آشنایی شهروندان با مقوله هنر و شاخه‌های مختلف هنری در جامعه و تلطیف فضای معابر عمومی به شمار می‌رود، آثار هنری را در معرض نقد و قضاوت دیگران قرار می‌دهد و همین موضوع تلاش هنرمندان برای ارتقای سطح هنرشان را به دنبال خواهد داشت.
ناهمخوانی آثار هنری در معابر کرج
یکی از هنرمندان فعال در ساخت آثار حجمی و مجسمه‌های شهری با تاکید بر اهمیت جانمایی آثار هنری در معابر و در معرض نگاه شهروندان، می‌گوید: تاثیر وجود آثار هنری در جریان زندگی روزمره به‌روشنی قابل درک است. همان‌طور که وقتی یک نفر برای مدت طولانی مسیر کویری را طی می‌کند و ناگهان به محلی درختزار می‌رسد برای او یک شوک بصری اتفاق می‌افتد، در کار هنری نیز موضوع به همین شکل است.
«علی کمالی» ادامه می‌دهد: شهروندان به طور مداوم در خیابان‌ها با عناصر بصری مانند ساختمان‌ها، خودرو‌ها و سازه‌های گوناگون سروکار دارند که هیچ‌کدام به صورت حساب‌شده و کارشناسی‌شده کنار هم قرار نگرفته‌اند؛ بنابراین هنگامی که مخاطب در یکی از میدان‌های شهر با یک اثر هنری روبه‌رو می‌شود، به‌خصوص هنگامی که این اثر جلوه رنگینی نیز داشته باشد، این صحنه موجب آرامش و استراحت بصری او خواهد شد.
به گفته وی، در فضای شهری کرج تعریف مناسبی از این نیاز بصری شهروندان نشده است و توجه چندانی به این مساله نمی‌شود.
وی اضافه می‌کند: معتقدم سلیقه بصری شهروندان در درازمدت تغییر می‌کند؛ در شرایطی که آثار دم‌دستی و خالی از ارزش‌های هنری برای زینت‌بخشی به معابر شهر مورد استفاده قرار بگیرد، قوه بصری شهروندان تربیت نمی‌شود و از درک ارزش‌های هنری باز می‌ماند. در این صورت اگر یک کار بازاری و خالی از ارزش‌های هنری قابل قبول را در کنار اثری فاخر به مردم ارائه کنیم، بیشتر آنها اثر بی‌ارزش را انتخاب می‌کنند، زیرا سلیقه بصری آنها پرورش پیدا نکرده است.
این هنرمند می‌گوید: در مقابل اگر در شهر آثاری ارزشمند و دارای معیار‌های هنری قابل قبول داشته باشیم، می‌توانیم در درازمدت و با گذشت حدود 10 سال ذائقه هنری شهروندان را پرورش دهیم. در این شرایط مخاطب به‌مرور زیباپسند می‌شود؛ در نتیجه هر اثر بی‌ارزشی نیز جای خود را در شهر باز نمی‌کند.
بی‌توجهی به ظرفیت زیباسازی معابر
یک هنرمند البرزنشین که در زمینه هنر حکاکی نقش‌برجسته سابقه فعالیت بسیاری دارد، با اشاره به جای خالی آثار هنری در معابر کلان‌شهر کرج می‌گوید: به نظر من زمینه‌های هنری در البرز بسیار عالی است، اما یک مرکز تخصصی برای بررسی و نیازسنجی هنری در کرج وجود ندارد.
«ناصر بخشی» ادامه می‌دهد: این موضوع موجب شده است که از نظر شهری همگونی و هارمونی خاصی بین مجموعه آثار هنری در شهر ما وجود نداشته باشد، به طوری که می‌توان گفت کارهای هنری در کرج بسیار محدود و به صورت پراکنده اجرا می‌شوند، علاوه بر این در زمینه حمایت از صنایع دستی اقدام چشمگیر و موثری نمی‌شود.
وی اضافه می‌کند: از طرفی فضاها و دیوارهای بسیاری در شهر وجود دارند که هم‌اکنون از نظر بصری جلوه مناسبی ندارند، اما می‌توان با استفاده از ایده‌پردازی و اجرای یک طرح یا اثر هنری جلوه و هویت تازه‌ای به آنها بخشید.
