اقلیم
مخالفت البرز با انتقال تونلی آب از طالقان به تهران
نابودی زیست‌بوم‌های قدیمی و احتمال خشکی بخشی از منابع آبی البرز از عوارض انتقال تونلی آب از طالقان به تهران است
مشکل تامین آب شرب پایتخت طی سال‌های گذشته متولیان امر را بر آن داشته است تا روش‌های مختلفی را برای حل این مشکل به کار گیرند؛ طرح‌های انتقال تونلی آب از سدهای کرج و طالقان به تهران از جمله این روش‌هاست که با نگرانی‌های زیادی همراه است. سال ۸۵ که طرح انتقال تونلی آب رودخانه کرج به پایتخت تصویب شد، موجبات نگرانی فعالان محیط‌زیست را فراهم کرد، به طوری که تاکنون نیز ادامه دارد، زیرا میزان ذخیره آب رودخانه کرج باید جوابگوی محیط‌زیست جاده چالوس باشد تا حیات این محور توریستی را با مشکل مواجه نکند.
به گزارش مهر، اما لابه‌لای طرح مشکلات ناشی از اجرای انتقال تونلی آب رودخانه کرج به پایتخت، این بار متولیان امر طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به پایتخت را مطرح کرده تا عملا دغدغه‌ای به دیگر دغدغه‌های استان البرز اضافه شود.
موضوع انتقال تونلی آب از سد طالقان به تهران طرحی است که به دلیل سایه انداختن بر عرصه‌های طبیعی البرز بسیاری از فعالان محیط‌زیست نگران اجرای آن هستند؛ زیرا عبور این طرح از دل کوه‌ها و طبیعت تهدیدی برای منابع آبی و زیستگاه‌های استان البرز است.
چندی پیش «سیدحسین رضوی»، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان تهران اعلام کرده بود اجرای طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به تهران مشکل آب شرب بخش‌هایی از پایتخت را حل می‌کند.
وی همچنین مدعی شده بود که اجرای این طرح به حفر ۵۱ کیلومتر تونل نیاز دارد. همچنین شرکت آب منطقه‌ای استان تهران برای اجرای این طرح با محیط‌زیست استان‌های البرز و قزوین مذاکراتی داشته است.
خطر خشکسالی
در ادامه باید گفت برخی از مسئولان استان البرز و دوستداران طبیعت و محیط‌زیست نگرانی خود از اجرای این طرح که ممکن است وضعیت آب‌های زیرزمینی را به خطر بیندازد، به صورت کتبی اعلام کرده و امیدوارند جلوی اجرای این طرح گرفته شود.
رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری البرز با اشاره به این‌که حدود 2 سال است که این طرح در استان بررسی می‌شود، گفت: در نخستین گزارش تهیه‌شده توسط محیط‌زیست البرز که برای منابع طبیعی استان نیز ارسال شده آمده است طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به پایتخت به عنوان پدافند عامل برای خط لوله کنونی عملمی‌کند.
«مجید رحمانی» در ادامه با بیان این‌که خط لوله کنونی انتقال آب از سد طالقان به تهران از دل شهر کرج عبور می‌کند که بعدها در آنجا نقاط مسکونی ایجاد شده است، گفت: در واقع حریم این خط لوله رعایت نشده و فشار آب انتقالی از این لوله زیاد است. از طرفی بیش از ۱۵ سال از عمر آن می‌گذرد و از استحکام کافی برخوردار نیست، به همین دلیل هر لحظه ممکن است دچار آسیب شود. این امر موجب شد تا مسئولان به دنبال تعریف طرح جدید انتقال تونلی آب به تهران باشند.
رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری البرز با اشاره به این‌که در گزارش مشاور این طرح ذکر شده بود که این طرح ممکن است بر منابع آبی زیرزمینی و چشمه‌های دامنه جنوبی البرز اثرگذار باشد، افزود: این موضوع برای ما نیز آشکار است که وقتی طرحی از دل زمین عبور می‌کند، بالطبع شریان‌های زیرزمینی که کار هدایت آب به سمت چشمه‌ها و قنوات را عهده‌دارند، دچار مشکل شده یا قطع می‌شوند.
مسیر طرح انتقال تونلی
رحمانی با برشمردن این‌که چشمه‌های زیادی در مسیر عبوری این طرح انتقالی آب وجود دارد که زیست‌بوم‌هایی در اطراف آن چشمه‌ها از گذشته شکل گرفته است، گفت: از جمله این موارد روستاهای بزرگ استان البرز مانند «ولیان»، «سرخه» و یا «وَرده» است که اگر منابع آبی اطراف این روستاها خشک شود، در واقع زیست‌بوم‌های قدیمی منطقه از بین می‌روند.
وی با اشاره به این‌که تهدیدات طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به تهران برای زیست‌بوم‌های کهن البرز را به مجریان طرح نیز منعکس کرده‌ایم، گفت: آنها در پاسخ گفتند به ساکنان آن زیست‌بوم‌ها خسارت می‌دهیم تا محل سکونت خود را تغییر دهند، اما نگرانی ما چیز دیگری است، چراکه دلواپس از بین رفتن زیست‌بوم‌های قدیمی هستیم.
رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری البرز توضیح داد: پیشنهاد ما به متولیان طرح انتقال تونلی آب که ممکن است آسیب‌های زیادی برای محیط‌زیست و منابع آبی زیرزمینی البرز به همراه داشته باشد، این است که به‌جای آن از خط لوله جدید انتقال آب در کنار لوله قدیمی موجود استفاده کنند که از مناطق دشتی روستاهای «فشند» و «هیو» عبور می‌کند، زیرا مسیر طرح انتقال تونلی از دل کوه‌ها و محدوده روستاهای سرخه و وَرده است که منابع آبی البرز از آنجا تغذیه می‌شود.
رحمانی با بیان این‌که مشاوران طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به پایتخت نتوانسته‌اند مسئولان دستگاه‌های استانی البرز را مجاب کنند که از نظر علمی و فنی این کار بهترین اقدام است، افزود: حتی ممکن است بعدها طرح‌های تکمیلی در اطراف این طرح انتقال تونلی آب تعریف شود، زیرا این طرح از محدوده «زیاران» به سمت پاشنه سد کرج در «خوزنکلا» می‌رسد، از آنجا نیز دوباره تونلی ایجاد می‌کنند که از کوه‌های عظیمیه رد می‌شود و با عبور این تونل‌های آب تمامی منطقه دستخوش تغییراتی می‌شود.
حوادث غیرقابل پیش‌بینی
وی با تاکید بر این‌که در خصوص طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران بروز خیلی از حوادث برای عرصه‌های منابع طبیعی و محیط‌زیست البرز غیرقابل پیش‌بینی است، گفت: به همین دلیل مجاب نشده‌ایم که این طرح اجرایی شود، زیرا به‌جز ضرر چیزی برای البرز به همراه نخواهد داشت.
رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با این توضیح که در قبال اجرای طرح انتقال تونلی آب احتمال خشکیدگی بخشی از منابع آبی البرز وجود دارد، افزود: اجرای این طرح تهدیدی جدی برای زیستگاه‌های بومی استان نیز است، در ضمن ارتفاعات شمالی البرز که بکر و دست‌نخورده و منطقه‌ای تفریحی و گردشگری برای استان هستند، ممکن است با حفر تونل انتقال آب این ویژگی خود را از دست بدهند. رحمانی با ذکر این نکته که جلسات متعددی پیرامون این طرح در استان داشته‌ایم، اظهار کرد: در طول 2 سال اخیر و طی برگزاری جلسات مختلف مسائل کارشناسانه، علمی و توجیهی زیادی در مورد طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران بیان شد، اما مساله این است که تمامی این بررسی‌ها در نهایت به تصمیمات شرکت آب منطقه‌ای تهران می‌رسد، زیرا آنها این نیاز را می‌بینند که در قالب یک طرح چنین تونلی ایجاد شود.
وی با تاکید بر این‌که در قالب چنین طرحی به‌یقین حجم آب بیشتری نیز انتقال داده خواهد شد، گفت: با انجام این طرح استان‌های البرز و قزوین متضرر خواهند شد، به همین دلیل این قضیه را پیگیری کردیم تا موضوع طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران در کمیته ماده 2 سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور مطرح شود.
مخالفت اداره‌های کل حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی
رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز دلیل مطرح کردن مساله انتقال تونلی آب از طالقان به تهران در کمیته کشوری مذکور را که در آن برای طرح‌های بزرگ تصمیم‌گیری می‌شود، ارسال نامه‌ای از سوی حفاظت محیط‌زیست البرز برشمرد و گفت: طی این نامه به‌صراحت مخالفت ادارات کل محیط‌زیست و منابع طبیعی و همچنین سازمان مدیریت و برنامه‌‌ریزی البرز با انجام این طرح بیان شده است.
«مجید رحمانی» با تاکید بر این‌که هنوز در خصوص این طرح در کمیته ماده 2 سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور تصمیم‌گیری نشده است، افزود: مسئولان سازمان محیط‌زیست کشور خواستار ارائه سوابق و بررسی‌هایی در خصوص طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران شده‌اند، به همین دلیل هنوز به نتیجه نهایی در این مورد نرسیده‌اند.
وی در ادامه گفت: به‌یقین طرح‌های بهتری مانند استفاده از لوله‌های قوی انتقال آب می‌تواند جایگزین این طرح تونلی شود که از دل شهر کرج نیز عبور نکند و حریمی برای آن تعریف شود.
رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز تاکید کرد: تا زمانی که طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران به عنوان یک طرح ملی در کمیته ماده 2 محیط‌زیست کشور مصوب نشود، مجوز عملیاتی شدن آنها را صادر نمی‌کنیم.
در همینه زمینه :