علی ساکت|عضو هیأت علمی پژوهشکده سوانح طبیعی:
طی 2سال گذشته شاهد آتشسوزیهای متعددی در شهر تهران بودهایم که 2حادثه از این میان دارای اهمیت بالایی بود؛ اول حادثه دلخراش پلاسکو که منجر به از بین رفتن دهها نفر از آتشنشانها و مردم عادی و تخریب کامل سازه و خسارت چند ده میلیاردی به اموال صاحبان مشاغل در آن ساختمان شد و دوم حادثه اخیر حریق در ساختمان برق حرارتی وزارت نیرو که مقایسهای تحلیلی بین ویژگیهای این دو آتشسوزی، مشخصات سازهای، رویکردهای مدیریتی، برخوردهای اجتماعی، عملکرد تیم اطفاکننده و مواردی از این قبیل نتایج مهمی در این زمینه را مشخص میکند. هر دو حادثه در ساختمانهایی با قدمت حدود 50سال و بیشتر اتفاق افتاد و هر دو از نوع سازه با اسکلت فلزی بودند. با این تفاوت که در ساختمان وزارت نیرو تمهیداتی برای مقاومسازی نسبی ساختمان در سالهای قبل صورت گرفته بود که همین حد از مقاومسازی به شکل مشخصی روی مقاومت سازه تأثیرگذار بود؛ چرا که با وجود احتمال ریزش و تخریب سازه در ساعات میانی عملیات اطفا، این ساختمان با مشکل ریزش مواجه نشد. در هر دوساختمان شواهد مشخصی از 2مرحلهای بودن حریق(یعنی اطفای اولیه و شروع مجدد حریق) دیده شد که چنین شباهتی در 2ساختمان با شرایط متفاوت جای تامل و بررسی تکمیلی دارد. در ساختمان وزارتنیرو نیز به گفته آتشنشانان مانند پلاسکو با وجود اهمیت بالای ساختمان از لحاظ وجود اسناد و مدارک مهم، تجهیزات اطفای حریق بسیار محدود بود. مهمترین تفاوت این دو حادثه را میتوان در فرماندهی عملیات آنها مشاهده کرد.
در حادثه پلاسکو بهدلیل انعکاس خبری بالا و نبود مدیریت درست در ساعات اولیه، مدیریت حادثه به سمتی خارج از شرایط حاکم بر مدیریت در شرایط اضطراری و با رنگ و بوی سیاسی حرکت کرد که البته این رویکرد ویژگی بیشتر سوانح بزرگ در کشورهای توسعه نیافته است و نتیجه این فرماندهی غیرتخصصی تأثیر مشخصی بر ضعف مدیریت بود. با این حال در حادثه ساختمان برق حرارتی وزارت نیرو بهرغم سردرگمی اولیه نسبی در اجرای عملیات ولی بهدلیل مدیریت تخصصی، مشخص بودن ماهیت آتشسوزی در مقایسه با حریق ساختمان پلاسکو و مدیریت تدافعی در عملکرد نیروها، خوشبختانه تلفاتی ثبت نشد.
یکی دیگر از مشخصههای حادثه ساختمان برق حرارتی وزارت نیرو در مقایسه با حریق ساختمان پلاسکو در جلوگیری از شایعهسازی زیاد، مدیریت اخبار و اطلاعات و مواردی از این دست بود که منجر به نتیجه بخشتر شدن عملیات درباره این حادثه شد. در این حادثه بهرغم تجمع نسبی مردم در محل، همکاری بیشتر مردم در مقایسه با حادثه پلاسکو با مأموران آتشنشانی باعث سرعت گرفتن عملیات امدادرسانی شد. همچنین مدیریت بهینه در عملیات اطفای حریق ساختمان وزارت نیرو باعث شد که از گسترش آتشسوزی به طبقات دیگر جلوگیری شود که این مورد هم در کاهش زمان عملیات و هم کاهش خسارات مالی مؤثر بود.