چطور موش به‌دست شدیم!

همه ما کم‌وبیش با « Mouse» (موش) یا همان موشواره کامپیوتر سر و کار داشته‌ایم. این وسیله مهم و پرکاربرد که بدون آن واقعا نمی‌شود با رایانه‌ها کار کرد، در ‌ماه نوامبر سال1963 توسط «داگلاس کارل اِنگلبارت» اختراع شد. نخستین موشواره ساخته‌شده، یک جعبه چوبی کوچک بود که از طریق یک سیم به رایانه متصل می‌شد و امکان کار با آن را از این طریق به کاربر می‌داد.
اِنگلبارت (Engelbart) متولد سی‌ام ژانویه 1925در پورتلند است. اجدادش آلمانی، سوئدی و نروژی بوده‌اند. او در جنگ جهانی دوم به نیروی دریایی ملحق شد و حدود 2 سال به‌عنوان تکنیسین رادار در فیلیپین مشغول به خدمت بود.

شروع
انگلبارت پس از جنگ و پایان خدمتش، تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه اورگان آغاز و در سال1948 مدرک مهندسی برق را از این دانشگاه دریافت کرد. انگلبارت در سال1955نیز موفق شد از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، مدرک دکتری مهندسی برق خود را بگیرد. او در سال1957 به استخدام مؤسسه بین‌المللی تحقیقات استنفورد درآمد. انگلبارت در سال1960در این مؤسسه، یک مرکز تحقیقاتی با نام ARC راه‌اندازی کرد و تا سال1977 ریاست آن را برعهده داشت.

تولد ماوس
او در سال1963 و در این مرکز طرح ساخت موشواره را مطرح کرد. انگلبارت در روز 21ژوئن 1967 درخواست ثبت اختراعش را به اداره اختراعات آمریکا داد و 3سال بعد در تاریخ 17نوامبر 1970 این اختراع به نام او به ثبت رسید. البته موشواره‌ها، سال‌ها بعد برای مردم نمود پیدا کردند و کاربردی شدند؛ هرچند باید گفت اختراع این وسیله، انقلابی را در صنعت کامپیوتر جهان به‌وجود آورد. چندی پس از اختراع موشواره، انگلبارت در پاسخ به فردی که دلیل انتخاب نام ماوس (Mouse) را پرسیده بود، گفت: «خودم هم نمی‌دانم چرا چنین اسمی را انتخاب کردیم و نام آن را ماوس گذاشتیم. گاهی اوقات مجبور می‌شوم به‌خاطر چنین کاری عذرخواهی بکنم. واقعیت این است که طرح از ابتدا با این نام شروع شد و ما هیچ‌گاه آن را تغییر ندادیم».
در سال1986 و در کنفرانسی در شهر سانفرانسیسکو، انگلبارت 3دستگاه را که با یکدیگر برای کنترل یک رایانه مورد استفاده قرار گرفته بودند به حاضران نشان داد. او در این جمع گفت: «ما یک دستگاه اشاره‌گر به نام موشواره، یک صفحه کلید استاندارد و یک مجموعه کلید مخصوص داریم».

فلسفه انگلبارت
 انگلبارت در زندگی‌اش، فلسفه‌ خاصی را دنبال می‌کرد. این فلسفه را اطرافیانش در 4بند به این شکل خلاصه کردند:
1- او زندگی‌اش را روی ساختن جهانی بهتر متمرکز کرده بود.
2- هر تلاشی برای ساختن جهانی بهتر نیازمند نوعی تلاش سازمان‌یافته است که خرد جمعی همه مردم را به کمک در یافتن راه‌حل معطوف کند.
3- اگر شما به‌صورت دراماتیکی دریافتید که چگونه ما موفق به انجامش می‌شویم، قطعا هر تلاشی روی کره‌زمین به‌منظور حل مشکلات مهم را تقویت کرده‌اید. هرچه زودتر، بهتر.
4- رایانه‌ها، وسایلی هستند که می‌توانند به‌صورت دراماتیکی قابلیت‌ها را توسعه دهند.

همکاری با مک‌دانلد داگلاس
از جمله مهم‌ترین شرکت‌هایی که انگلبارت با آنها همکاری داشت، «مک‌دانلد داگلاس»، تولیدکننده هواپیماهای نظامی و غیرنظامی بود؛ مؤسسه‌ای که در سال1967 تاسیس و حدود 30 سال بعد  یعنی در سال1997 تعطیل شد. انگلبارت البته در سال1986 به همکاری‌اش با مک‌دانلد داگلاس پایان داد تا کمتر درگیر مسائل و گرفتاری‌های تجاری باشد.
او در سال1988و با همکاری دخترش کریستینا، مؤسسه «داگ انگلبارت» را تاسیس کرد؛ سازمانی که هدفش تحقیق در زمینه کمک به تقویت توانایی انسان در حل مشکلات پیچیده و فوری بود. انگلبارت اعتقاد داشت که با جمع‌آوری نظرات مختلف می‌توان جامعه را در مقابل مشکلات و گرفتاری‌های پیچیده و گوناگون تقویت کرد.
داگلاس انگلبارت در کنار اختراع موشواره، دستاوردهای بزرگ دیگری را نیز در حوزه فناوری رایانه‌ها همچون ابرمتن‌ها و نرم‌افزارهای تعاملی از خود برجای گذاشته است.
انگلبارت در سال2007 به بیماری آلزایمر مبتلا شد و پس از 6سال مبارزه با این بیماری، سرانجام در روز دوم ژوئیه سال2013 و در 88سالگی از دنیا رفت.