بازار
نو زیر تیغ کهنه
یک کارشناس: با توجه به تاثیرات منفی قاچاق در اقتصاد نمی‌توان منکر این مساله شد که فعالیت رو به رشد تاناکورا می‌تواند چوب لای چرخ اقتصاد بگذارد
این روزها بازار دلربای اجناس و پوشاک دست‌دوم دل هر ببیننده تیزبینی را به لرزه می‌اندازد که مبادا این بازار داغ، نو را زیر تیغ کهنه ببرد و آتش به سفره تولید و داخلی و لرزه بیکاری بر اندام کارگران ایرانی بیندازد. به گزارش ایرنا، کسی نیست که اتفاقات دهه 60 در ایران را به یاد نداشته باشد.سریال «سال‌های دور از خانه» به‌یادماندنی‌ترین برنامه پس از جنگ تحمیلی است؛ همان سریالی که همه آن را به اسم «اوشین» به یاد دارند و ۲ میراث آن را هرگز فراموش نمی‌کنند.
دهه شصتی‌ها با این سریال مبارزه و استقامت در برابر مشکلات روزمره زندگی را در خود نهادینه کردند و بازار مشاغل ایرانی نیز با وامداری از این سریال شغل جدیدی به نام «تاناکورا» (فروش لباس‌های دست‌دوم وارد شده از کشورهای اروپایی) را در خود نهادینه کرد تا اوشین تاناکورا که در این سریال ژاپنی مسئول فروشگاه‌های زنجیری تاناکورا بود توانسته باشد برای سالیان متمادی علاوه بر اذهان مردم ایران در بازار اقتصادی کشورمان نیز تاثیرگذار باشد.
کالاهای دست‌دوم یا همان تاناکوراها به صورت قاچاق از مرزهای مختلف به‌خصوص استان آذربایجان غربی وارد کشور می‌شود تا به نام استفاده اقشار ضعیف جامعه و به کام اقشار متوسط جامعه که ولع برندپوشی دارند برسد و توجیهی شود تا بلکه ضربه‌ای که فروش این‌کالاهای قاچاق خارجی به تولید ملی می‌زند، دیده نشود. استان مرزی کردستان نیز با همه رنج‌های که از شکاف توسعه کشور می‌برد از شر تاناکورا جان سالم به در نبرد و در مرکز آن بیش از ۲۰۰ واحد تجاری مشغول عرضه محصولات تاناکورا هستند.
سربالایی خیابان شهدا، نرسیده به میدان کارگر، مشهور به کارآموزی، مقر دست‌دوم و استوک‌فروشی‌های سنندج است؛ همان‌جا که مردم مزیت خرید کردن از آنجا را در اروپایی، مارک، باکیفیت و ارزان بودن اجناسش می‌دانند. فریادهای «فقط ۲۰ هزار تومان»، «نخری پشیمان می‌شوی»، «لباس مارک بپوش» و «ارزان‌تر از حراجی بخر» در این منطقه آن‌قدر بلند است که هنوز از ماشین پیاده نشده‌ای تو را مشتاق سر زدنی هر چند کوتاه به این بازار روز شهرداری سنندج می‌کند.
نانی که دلار آجر کرد
«چرا این‌قدر گران؟ خریدن جنس نو بهتر است که؟» فروشنده با لحنی تند در جوابم گفت: خانم توی اوضاعی که گرانی دلار نان ما را آجر کرد، شما انتظار داری مانند ۱۰ سال گذشته از تاناکورا خرید کنید. وقتی کفش دست‌دومی را ۴۰۰ هزار تومان می‌فروشید به نظرتان منطقی نیست که نانتان آجر شود؟ آخر شما چه می‌دانید که مارک پوشیدن یعنی چه، شما بهتر است بروید همان جنس‌های بنجل ایرانی را بخرید و بپوشید.
از مغازه که خارج شدم، اعتراضات خانم میانسالی را شنیدم که با سر و وضعی شیک و امروزی از گرانی اجناس تاناکورا برای دخترش حرف می‌زند. وارد مغازه پوشاک‌فروشی که شدند پشت سرشان وارد مغازه شدم. به مغازه‌دار گفت سال‌هاست تمام لباس‌های زمستانی خود و خانواده‌اش را از تاناکورا تهیه می‌کند. در جواب سوالم که پرسیدم دلیلشان برای این کار چیست؟ مارک، خوش‌دوخت و با دوام بودن اجناس تاناکورا را از دلایل مهم انجام این کارش بیان کرد.
مغازه‌دار وارد گفت‌وگوی ما می‌شود و شروع می‌کند به مقایسه کردن اجناس تاناکورا نسبت به تولیدات داخلی و تا آنجا پیش می‌رود که حتی صرف کردن وقت برای خرید کالای غیراروپایی را بیهوده می‌داند، حتی اگر کالای اروپایی
دست‌دوم باشد.
تاناکورا؛ چوبی لای چرخ اقتصاد
یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: تاناکورا به صورت قاچاق و از مبادی غیررسمی وارد کشور می‌شود. از این رو با توجه به تاثیرات منفی قاچاق در اقتصاد نمی‌توان منکر این مساله شد که فعالیت رو به رشد تاناکورا می‌تواند چوب لای چرخ
اقتصاد بگذارد. «حامد قادرزاده» در مورد این تاثیرهای منفی افزود: آسیب به تولید داخلی و صنایع وابسته به پوشاک، کیف و کفش و خروج ارز از کشور از مهم‌ترین تاثیرهای منفی تاناکورا در اقتصاد است. وی با بیان این‌که تاناکورا خالی از جنبه‌های مثبت نیز نیست، اظهار کرد: از جمله تاثیرات مثبت تاناکورا بر روی اقتصاد شامل تنظیم بازار مصرف، اشتغال‌زایی نسبی، دسترسی اقشار کم‌بضاعت به انواع لباس‌هاست.
قادرزاده بازار تاناکورا را نیازمند مدیریت صحیح اعلام کرد و گفت: برای افزایش و کاهش تاثیرات مثبت و منفی باید بازارهای تاناکورا مدیریت شوند که در کنار حفظ اشتغال موجود و ویژگی تنظیم بازاری آن از تولید داخل حمایت کرد و مانع رشد مصرف‌گرایی در این بخش شد. این کارشناس با اشاره به رواج مصرف کالاهای تاناکورا در 3 دهه گذشته در ایران افزود: این کالاها در ابتدا برای اقشار ضعیف جامعه وارد کشور شده است اما با توجه به وجود برندهای خارجی در آنها و اشتیاق طبقه متوسط به مصرف این برندها تاناکورا به بازارهای نسبتا بزرگی تبدیل شده است.
وی با نامناسب اعلام کردن محل فعلی تاناکورای سنندج اظهار کرد: با ایجاد مکانی مناسب در سنندج و حرکت فروش اجناس تاناکورا به سمت محصولات داخلی باکیفیت علاوه بر حفظ اشتغال موجود آن، از تولیدکنندگان نیز حمایت کرد.
این کارشناس مساله اقتصادی اضافه کرد: با توجه به این‌که تاناکورا حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از پوشاک مصرفی استان و گردشگران داخلی را تامین می‌کند، می‌تواند سهم نسبی در کاهش تولید استان بگذارد و مصرف را به سمت استفاده از اجناس خارجی سوق دهد. وی افزود: گرانی ارز در کشور در کنار این‌که چالشی برای کشور بوده می‌توان از این مساله به نفع تولید داخلی استفاده کرد و عرضه اجناسی مانند تاناکورا را نیز کاهش داد.
قادرزاده اضافه کرد: بازار تاناکورا در سنندج برای برخی از دلالان تبدیل به یک رانت شده است. از این رو نمی‌توان به حذف آن در کوتاه‌مدت فکر کرد، بلکه باید با مدیریت و برنامه‌‌ریزی درست عرضه این محصولات را کاهش و فروش محصولات داخلی را افزایش داد.
تاناکورا؛ کالای قاچاق
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان نیز در این ارتباط گفت: تاناکورا جزو کالاهای قاچاق است و به همین دلیل باعث صدمه زدن به تولید ملی می‌شود. «علی خدا ویسی» با بیان این‌که اکنون حدود ۲۰۰ واحد تجاری در این بازار فعالیت دارند، افزود: جمع‌آوری و جلوگیری از فعالیت این افراد باعث بیکاری آنها می‌شود. از این رو حذف این بازار و عرضه این محصولات در شرایط فعلی به صلاح نیست.
وی با بیان این‌که کالاهای تاناکورا به هیچ عنوان از مرزهای کردستان وارد نمی‌شود بلکه از مرزهای سایر استان‌ها وارد کشور می‌شود، یادآور شد: دستگاه‌های اجرایی باید در راستای مبارزه با این پدیده به فکر ایجاد شغل‌های جدید مرتبط با این حوزه باشیم. خداویسی اظهار کرد: مقرر شده دولت در برنامه‌ای منسجم تاناکورافروشی‌ها را تبدیل به نوفروشی کند. البته این برنامه تاکنون ابلاغ نشده است.
معضل اجتماعی برای سنندج
شهردار سنندج نیز در این ارتباط با اشاره به این‌که تاناکورا یک معضل اجتماعی برای سنندج است، اظهار کرد: این معضل از گذشته به ارث رسیده و شهرداری اکنون در گامی جدید برای رفع این معضل اقدام به احداث مجتمع سنه‌سنتر با سرمایه‌گذاری ۲ هزار میلیارد ریالی و با مشارکت سرمایه‌گذار خارجی کرده است. «حشمت‌الله صیدی» افزود: این مجموعه در زمینی به مساحت بیش از ۵۰ هزار متر‌مربع به صورت ۲ سمت دسترسی از بلوار پاسداران و جاده ساحلی ساخته می‌شود.
وی با بیان این‌که ساماندهی درست تاناکورا نیازمند همکاری واحدهای تجاری بازار روز (محل فعلی تاناکورا) و مردم شهر سنندج است، گفت: انتظار می‌رود با همکاری تمامی نهادها و آحاد مردم این معضل اجتماعی به یک برند برای این استان تبدیل شود. شهرداری از گذشته اقدامات زیادی در راستای ساماندهی بازار روز سنندج یا همان بازار تاناکورا انجام داده، اما موفقیت آمیز نبوده است. به همین سبب امسال با همکاری استانداری کردستان احداث طرح مجتمع تجاری سنه‌سنتر آغاز شده است.
کهنه‌های بهداشتی
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با اشاره به این‌که بدون شک تاناکورا به تولید داخلی صدمه وارد می‌کند، گفت: این دانشگاه به منظور کاهش آسیب‌های بهداشتی این محصولات را از لحاظ بهداشتی کنترل می‌کند.
«فرزام بیدارپور» اظهار کرد: عدم رعایت دستورالعمل بهداشتی که برای بدون ضرر و بهداشتی کردن این کالاها در نظر گرفته شده، خطرناک است و امکان مبتلا شدن مصرف‌کننده این کالاها به بیماری‌های پوستی و تنفسی وجود دارد.
وی با بیان این‌که برای فروشندگان تاناکورا کلاس‌های آموزشی و بهداشتی به صورت منظم برگزار می‌شود، افزود: کارشناسان بهداشت محیط ماهانه به صورت منظم از این واحدها بازدید و از نظر بهداشتی بر کار آنها نظارت می‌کنند.
تاناکورا علاوه بر مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی می‌تواند حامل مشکلات فرهنگی نیز باشد، طوری که عرضه پوشاک‌های خارجی با طراحی‌های خارج از عرف جامعه و مغایر با فرهنگ
ایرانی‌اسلامی موجب تغییر افکار جامعه و تغییر
فرهنگ می‌شود.
۱۰۰ واحد غیرمجاز تاناکورا
بهروز داداش‌پور، مسئول اتحادیه پوشاک شهرستان سنندج با بیان این‌که هم‌اکنون ۲۰۰ واحد صنفی در بازار روز تاناکورا مشغول به فعالیتند، افزود: ۱۰۰ واحد از این تعداد دارای پروانه فعالیت از این اتحادیه هستند، اما ۱۰۰ واحد دیگر به صورت غیرمجاز فعالیت می‌کنند. وی اظهار کرد: تاناکورای سنندج متولی خاصی برای ساماندهی و رفع مضلات ندارد.
از این رو روز به روز بر چالش‌های آن افزوده می‌شود، به طوری که پیاده‌روی مقابل بازار روز نیز تبدیل به واحدهای صنفی غیرمجاز شده است. این مسئول با اشاره به سهم تاناکورا در آسیب به تولید داخلی گفت: با توجه به گرانی‌ها به نظر من اگر تاناکورا نباشد، قشر ضعیف جامعه در تهیه برخی لباس‌های مورد نیاز خود با چالش‌های جدی مواجه می‌شود.داداش‌پور در خصوص نحوه نظارت بر فروش محصولات تاناکورا نیز اضافه کرد: با توجه به این‌که عمده این واحدها غیرمجازند و محصولات آنها نیز براساس فاکتور تهیه نمی‌شود، اتحادیه پوشاک و سایر نهادها نیز نمی‌توانند بر عرضه آنها نظارت کنند.
وی با اشاره به این‌که تاناکورا بیشتر از مرزهای جنوبی از جمله چابهار و زاهدان وارد کشور می‌شود، یادآور شد: در سال‌های اولیه ورود تاناکورا به کشور این کالاهای قاچاق از مرزهای استان کردستان نیز وارد می‌شد. مسئول اتحادیه پوشاک شهرستان سنندج با اشاره به این‌که در حال حاضر ۸۰۰ واحد پوشاک‌فروشی دارای پروانه کسب در این شهرستان مشغول فعالیت هستند، افزود: هم‌اکنون درخواست صدور پروانه برای ۴۰۰ واحد نیز در دست بررسی است.
