بازآفرینی شهری در دهدشت کلید خورد

نخستین گام‌های شکل‌گیری طرح بازآفرینی شهری به ابتدای دولت یازدهم بر می‌گردد. براساس ماده ۱۶ قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری و با هدف جلب همکاری و مشارکت کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط در فرایند بازآفرینی پایدار، محدوده‌ها و محله‌های هدف، به پیشنهاد مشترک وزارت راه و شهرسازی (شرکت عمران و بهسازی شهری ایران) و وزارت کشور، سازمان میراث فرهنگی و شورای عالی استان‌ها، سند ملی راهبردی احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری در جلسه 16‌شهریور سال1393 هیئت دولت مورد تصویب قرار گرفت. 

به گزارش ایرنا، اجرای طرح بازآفرینی شهرها می‌تواند در برطرف کردن تهدیدهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بافت‌های فرسوده و تاریخی و کارآمدی این مناطق مؤثر باشد. از سوی دیگر بافت‌های تاریخی در کندوکاو و مطالعه فرهنگی و تاریخی یک دیار صفتی ممتاز محسوب می‌شود. هم‌اینک حدود 5 میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی در ۱۴۱ هزار هکتار بافت فرسوده در سطح شهرهای ایران وجود دارد که در این میان سهم شهرستان کهگیلویه ۱۴ هکتار بافت فرسوده شهری است. 
بعد از مدت‌ها رایزنی و برگزاری جلسات مختلف استانی اولین جلسه ستاد بازآفرینی کهگیلویه با حضور مسئولان استانی و شهرستانی در فرمانداری برگزار شد. در این جلسه همه مسئولان برای اجرای این طرح اعلام آمادگی کردند. 


توسعه و درآمدزایی

رئیس شورای شهر دهدشت طرح بازآفرینی شهر دهدشت را یکی از طرح‌های مهم استانی دانست و گفت: در این طرح پروژه‌های مختلفی برای توسعه و درآمدزایی اجرا خواهد شد. «محمد حسین جمشیدی» پروژه‌های اجرا شده در این طرح را شامل ساماندهی بازار روز دهدشت با اعتباری بالغ بر ۴۵‌میلیارد ریال، احداث سیل‌بند برای هدایت آب‌های سطحی میدان مرکزی، روکش آسفالت محوطه بازار روز و محله‌های اطراف آن، احداث خانه محله و احداث ۶ سرویس بهداشتی اعلام کرد. وی اعتبار تخصیص داده شده برای 3 پروژه روکش آسفالت، احداث سرویس بهداشتی و سیل‌بند را ۱۲ میلیارد ریال اعلام کرد. جمشیدی تصریح کرد: استارت این طرح از شورای پنجم زده شد و با همکاری راه و شهرسازی استان به مرحله اجرا درآمد. 

شهردار دهدشت بازآفرینی این شهر را یکی از طرح‌های مهم و خوب دانست و گفت: با اجرای این طرح روند توسعه شهر تاریخی دهدشت رونق بیشتری خواهد گرفت. «اسفندیار برخه» با اشاره به برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای اجرای این طرح افزود: ساماندهی بازار روز دهدشت در این طرح در اولویت خواهد بود. وی با بیان این‌که بازار روز کنونی دهدشت دارای مشکلات زیادی از جمله کمبود فضای فیزیکی و ترافیک سنگین در مرکز شهر است، گفت: در احداث بازار روز جدید همه امکانات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای صنوف مختلف دیده شد. 

وی مجری این طرح را اداره کل راه و شهرسازی استان معرفی کرد و گفت: برای اجرای این طرح زمینی به مساحت 5 هزار و ۶۰۰ متر‌ مربع از سوی شهرداری تامین شده است. شهردار دهدشت تصریح کرد: برای ساماندهی و استقرار بازاریان 3‌مکان مناسب با همه امکانات در نظر گرفته شده است. 


انتقال بازار روز

«محمد آران‌پور» عضو شورای شهر دهدشت با اشاره به زمان‌بر بودن اجرای طرح بازار روز دهدشت گفت: باید همه زیرساخت‌های لازم برای انتقال بیش از ۲۰۰ صنف به این بازار اندیشیده شود. وی افزود: با توجه به این‌که بیش از ۲۰‌سال هست که این بازاریان در بازار روز مستقر هستند باید امکانات لازم برای استقرار آنها در مکان‌های مناسب تامین شود. 

آران‌پور تصریح کرد: با توجه به حساسیت کار نیاز است مرحله به مرحله بازاریان در مکان‌های مشخص استقرار داده شوند. فرماندار کهگیلویه نیز در این جلسه بر اجرای طرح بازآفرینی شهری دهدشت تاکید کرد و گفت: اجرای این طرح علاوه بر رونق اقتصادی به زیبایی شهری دهدشت نیز
 می‌افزاید. 

«جعفر نیکبخت» با اشاره به این‌که این پروژه یکی از طرح‌های مهم استانی است گفت: با توجه به تخصیص اعتبار لازم باید هرچه سریع‌تر عملیات اجرایی آن آغاز شود. وی اضافه کرد: در صورت اجرا نشدن این طرح اعتبار تخصیص داده شده برگشت خواهد خورد. فرماندار کهگیلویه بر جابه‌جایی هرچه سریع‌تر بازاریان تاکید کرد و گفت: با توجه به این‌که بازاریان در بازار روز کنونی به طور استیجاری مستقر هستند باید به‌زودی این مکان برای اجرای طرح تخلیه شود. 


انتشار آگهی مناقصه 

مدیر بازآفرینی شهری کهگیلویه و بویراحمد در این جلسه با اشاره به این‌که ستاد باز آفرینی شهری دهدشت هنوز در مرحله اولیه است، گفت: به‌زودی آگهی مناقصه این طرح منتشر و عملیات اجرایی آغاز خواهد شد. «نوید موسوی» پروژه بازار روز دهدشت را بزرگ‌ترین طرح بازآفرینی استان دانست و افزود: با بهره‌برداری از این طرح، دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه بر روی ریل توسعه قرار می‌گیرد. وی تصریح کرد: با توجه به برگزاری کمیسیون طرح بازار روز علاوه بر ۴۵ میلیارد ریال اعتبار تخصیص داده شده 8‌میلیارد ریال دیگر نیز از ردیف دیگری برای اجرای این طرح تامین شد. 

موسوی گفت: با توجه به میدان و فضای وسیع بیش از 1600‌متر مربعی طرح علاوه بر استقرار صنوف مختلف، مکانی برای فروش صنایع‌دستی نیز پیش‌بینی شده است. وی اضافه کرد: در این طرح علاوه بر پروژه آسفالت در دو مرحله قیر به‌ صورت مشارکتی در اختیار شهرداری قرار داده خواهد شد. وی گفت: با تخصیص این قیر تمام معابر و محله‌های بافت فرسوده شهر دهدشت آسفالت خواهد شد.

 بافت تاریخی و قدیمی شهر دهدشت معروف به بلاد شاپور در سال‌های اخیر دستخوش ناملایماتی شده و امروزه دوست‌‌داران این اثر تاریخی چشم‌انتظار کمک مسئولان هستند تا بخشی از بی‌مهری‌های گذشته جبران شود. 


بلادشاپور یا دهدشت

توسعه شهرنشینی سبب تخریب بخش اعظمی از بافت قدیمی بلاد شاپور شده است؛ شهری که روزگاری یکی از بزرگ‌ترین بافت‌های تاریخی ایران به‌شمار می‌آمد اما اکنون وسعت آن از ۴۵ هکتار به ۳۷ هکتار رسیده است. شهر دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه در اعصار مختلف دارای نام‌های گوناگونی بوده که یکی از این نام‌ها بلاد شاپور است. 

بافت تاریخی بلاد شاپور معروف به شهر هفت‌گنبد (واقع در دهدشت) به‌جا مانده از دوره صفوی است که آن زمان نقش مؤثری در توسعه اقتصاد و بازرگانی جنوب داشته است. در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت کاروانسرایی به‌جا مانده که دارای ۳۷ حجره و ۳۰ ایوان در جلوی حجره‌هاست.

 4 ایوان بزرگ در چهارگوشه آن به شکل متقارن وجود دارد که هر ایوان به 3 یا 4 حجره راه دارد. این کاروانسرا محل بیتوته بازرگانان آن روزگار بوده است.