زراعت
کابوس جیرجیرک‌ها برای تاکستان‌های ابهر
استفاده از سموم علف‌کش و به هم خوردن تنوع زیستی موجب هجوم آفت زنجره به باغ‌های انگور این شهرستان شده است
صدای جیرجیرک‌ها نشان از طغیان آفت زنجره مو (جیرجیرک دشتی) و لالایی برای خواب همیشگی تاکستان‌های ابهر دارد. به گزارش ایرنا، در روزهای تابستان وقتی از شدت گرما به بوستان‌ها یا باغ‌های سرسبز ابهر پناه می‌بریم بیش از هرچیزی صدای جیرجیرک‌ها جلب توجه می‌کند. بله، آژیر خطر زنجره امسال بیش از گذشته به صدا درآمده است.
در چند سال اخیر برخی از باغداران ابهر وقتی در فصل بهار برای شروع کار کشاورزی به باغ‌های خود می‌روند با صحنه عجیبی روبه‌رو می‌شوند؛ گویا درختان انگور قصد بیداری از خواب زمستانی را ندارند اما مشکل چیزی جز آفت زنجره نیست. زنجره مو بزرگ‌ترین آفتی است که در صورت کنترل نشدن در آینده‌ای نزدیک به اصلی‌ترین عامل نابودی تاکستان‌های ابهر بدل خواهد شد.
استفاده بی‌رویه از سموم در باغ‌ها به ویژه سم علف‌کش که جای شخم زدن سنتی را گرفته است و از سویی با اثراتی که بر پوشش جانوری و گیاهی منطقه می‌گذارد موجب بر هم زدن تنوع زیستی شده است. برخی از علف‌کش‌ها به اندازه حشره‌کش‌ها سمی‌اند مثل پاراکوآت. این نوع از علف‌کش‌ها می‌توانند زنجیره غذایی را برهم بزنند و موجب کم شدن برخی گونه‌ها و طغیان یا هجوم گونه‌های دیگر شوند.
از بین رفتن یک گونه گیاهی به وسیله یک علف‌کش علاوه بر اثری که بر پوشش گیاهی دارد، بر جانور مرتبط با آن گونه گیاهی نیز موثر است. این امر موجب می‌شود آفات دیگر از بین برود و آفت زنجره بی‌رقیب و سرکش به تاکستان‌ها آسیب برساند. این حشره یکی از آفات مهم مو در کشور محسوب می‌شود.
خطرناک‌تر از آفت ملخ
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ابهر گفت: آفت ملخ بیشتر در حوزه زراعی آسیب می‌رساند، اما زنجره هم به زراعت و هم به باغ که حاصل تلاش یک عمر کشاورز است آسیب جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. محمد نوروزی با تشریح نحوه خسارت این آفت بیان کرد: حشره بالغ روی سرشاخه‌ها و محل اتصال ریشه و کنده درخت انگور و برخی درختان میزبان تخم‌‌ریزی می‌کند و با مکیدن شیره گیاه مانع رسیدن تغذیه به بافت گیاه می‌شود.
وی با اشاره به دلایل طغیان این آفت توضیح داد: متاسفانه از بین رفتن اکوسیستم منطقه بر اثر خشکسالی، انقراض پرنده سار در منطقه که از جیرجیرک‌ها تغذیه می‌کند و همچنین ناتوانی کشاورزان برای شخم زدن باغ‌های خود و استفاده از سموم علف‌کش از دلایل اصلی طغیان این آفت است.
راهکارهای مقابله با آفت
این کارشناس کشاورزی گفت: اکنون 2500 هکتار از باغ‌های ابهر در معرض آفت زنجره قرار دارند. نوروزی با اشاره به راهکارهای مقابله با این آفت افزود: همان‌گونه که برای مبارزه با ملخ در سایر نقاط کشور همه بسیج شده‌اند، مبارزه با زنجره نیز نیازمند بسیج همگانی کشاورزان و مسئولان است.
وی تصریح کرد: بهترین روش پیشگیری و مقابله با این آفت مکانیزه کردن باغ‌هاست. علاوه بر این شخم زدن، استفاده از کود حیوانی، استفاده از خاک نرم و شنی، سرشاخه‌زنی و استفاده از سم با نظر کارشناسان در مهار این آفت موثر است.
نحوه سم‌پاشی
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ابهر گفت: به اصطلاح این حشرات شب‌کور هستند بنابراین بهترین زمان برای سم‌پاشی شب یا بعد از غروب و قبل از طلوع آفتاب است. همچنین باید همه باغداران با هماهنگی یکدیگر سم‌پاشی کنند و این امر نیازمند فرهنگ مبارزه همگانی با آفت است.
به دلیل وجود تعداد زیاد دکل‌های فشار قوی برق در منطقه، سم‌پاشی به صورت هوایی امکان‌پذیر نیست. نوروزی یادآور شد: همه دستگاه‌های مرتبط با جهاد کشاورزی می‌توانند با ساماندهی اکیپ‌های ویژه با ادوات مخصوص باغ‌ها را سم‌پاشی کنند یا با توزیع سم ارزان‌قیمت و تاییدشده به مبارزه همگانی کمک شود.
عضو تعاونی باغداران ابهر با اشاره به اطلاع‌رسانی در زمینه طغیان آفت زنجره خاطرنشان کرد: از طریق برپایی چادر و توزیع بروشور، اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و نصب بنر برای اعضای تعاونی باغداران و دهیاران هشدارهای لازم در شهرستان داده شده است.
خوشه‌های زرین انگور در ابهر
8500 هکتار از اراضی کشاورزی ابهر به تاکستان‌های انگور تعلق دارد. از این مقدار در حدود ۳۰۰ هکتار مکانیزه شده است. در سال‌های اخیر تغییر کاربری‌ها، تبدیل تاکستان‌های ابهر به ویلا و تفرجگاه، استفاده بی‌رویه از سموم و کودهای شیمیایی، شیوع آفت‌های مخرب مانند زنجره و ده‌ها دلیل دیگر خوشه‌های زرین انگور را که یکی از نمادها و معرف‌های مهم شهرستان ابهر در کشور است، تهدید می‌کند.
از سویی دولت در سال‌های اخیر برای مکانیزه کردن کشاورزی با اعطای تسهیلات بلاعوض و ارزان‌قیمت تلاش بسیاری کرده است. در شهرستان ابهر افزایش مراکز و صنف‌های فروش تجهیزات مکانیزه و آبیاری قطره‌ای می‌تواند شاهدی بر این تلاش‌ها باشد، اما توجه به موضوع فرهنگ‌سازی برای گذر از کشاورزی سنتی به صنعتی از نکات مغفول‌مانده حوزه کشاورزی است. در نهایت همه باید تلاش کنند این میوه بهشتی که از الطاف خداوند به این منطقه است حفظ شود.
در همینه زمینه :