تب‌و‌تاب بازار مسکن و کمبود زمین

افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها در حالی سیر صعودی در پیش گرفته که کمبود زمین و توقف ساخت‌و‌ساز در بیرجند اجاره‌نشینی را هم دشوارتر کرده است. به گزارش مهر، امروزه مسکن و تامین سرپناهی برای اجاره بیش از هر چیزی دغدغه تشکیل زندگی شده و محفل شب‌نشینی‌ها را گرم کرده است، چراکه افزایش روزافزون رهن، اجاره‌بها و فروش مسکن قصه پرغصه‌ای بوده که از ماه‌های آخر سال ۹۷ آغاز شده و امروزه بسیاری از خانواده‌ها را نگران کرده است. بر اساس گزارش‌ها بیش از ۳۰ درصد از مردم ایران توان تامین حداقل‌های اولیه برای محل سکونت خود را ندارند و حتی میلیون‌ها خانوار در ایران مسکن شخصی هم ندارند. در این میان صاحبخانه‌هایی هستند که مخارج زندگی شأن را از طریق اجاره می‌گذرانند و در تورم و گرانی‌های کنونی به ناچار، اجاره‌بها را بالا می‌برند. لازم نیست که عمق فاجعه سیر صعودی اجاره‌بها را در کلان‌شهرها جست‌و‌جو کنیم، چراکه سایه سنگین حباب قیمت‌ها بر ساختمان‌های بیرجند هم سایه افکنده است.

برخی ریشه این پدیده را کمبود زمین و توقف ساخت‌وسازها می‌دانند و برخی دیگر نیز افزایش مصالح ساختمانی را متهم در بروز این پدیده عنوان می‌کنند. هرچند افزایش ۳۷ درصدی برخی مصالح ساختمانی تنها طی چند روز تاثیر بسزایی در نرخ اجاره‌بها دارد اما نمی‌توان از اظهارات دست‌اندرکاران نسبت به کاهش ساخت‌و‌ساز و کمبود زمین هم چشم‌پوشی کرد. راهکار جدید دولت برای سرپناه دادن به مستاجران پرداخت وام رهن مسکن بود که بنا به اظهارات دریافتی، در استانی مانند خراسان جنوبی نه‌تنها این وام کارایی نداشته بلکه رهن هم هیچ جایگاهی در استان ندارد. شاید تنها عاملی که می‌تواند بازار اجاره را به تعادل برساند، این است که تعداد متقاضی اجاره با عرضه واحدهای مسکونی به سطحی از تعادل برسد. یکی از اهالی بیرجند با بیان این‌که از اسفندماه سال گذشته یک واحد آپارتمان در شمال شهر بیرجند اجاره کرده‌ است، گفت: علی‌رغم نداشتن امکاناتی مانند آسانسور، دور بودن از مرکز شهر و جای خالی امکانات رفاهی به قیمت ماهانه ۳۵۰ هزار تومان و 5 میلیون تومان پول ودیعه اجاره کرده‌ام. 

«رضا غلامی» با بیان این‌که علی‌رغم این‌که 6 ماه به پایان قرارداد مانده اما ترس از افزایش اجاره‌بها خواب را از ما گرفته است، افزود: برای یافتن این واحد هم قریب به 4 ماه جست‌وجو کردم. وی خواستار نظارت بر وضع موجود شد و گفت: شرایط حاکم بر اجاره‌ها مستاجران را نابود می‌کند. یکی دیگر از شهروندان بیرجندی با بیان این‌که طی 4 سال ۱۰ مرتبه مجبور به جابه‌جایی شده است، اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از صاحبخانه‌ها انصاف ندارند. ناصری با بیان این‌که وقتی صاحبخانه منصف و بااخلاق نباشد یا این‌که واحدها مشکلاتی داشته باشند که به مستاجر اعلام نمی‌کنند، مدام مجبور به جابه‌جایی می‌شوی، گفت: حدود یک سال است در یکی از واحدها در منطقه اوینی مستاجر هستم اما متاسفانه پایان قراردادم رسیده و صاحبخانه بیش از ۳۰۰ هزار تومان به اجاره اضافه کرده است. وی بیان کرد: صاحبخانه اعلام کرده که تورم زیاد است و ارزش خانه‌اش خیلی بیشتر از این رقم‌هاست اما منصفانه تصمیم گرفتیم ۳۰۰ هزار تومان برای شما اضافه کنیم. 


حساب و کتابی نیست

رئیس اتحادیه صنف فروش مصالح ساختمانی بیرجند با اشاره به افزایش اجاره‌بها و قیمت مسکن بیان کرد: قیمت مصالح ساختمانی در قیمت مسکن تاثیر بسزایی داشته اما کمبود زمین دلیل اصلی این افزایش‌ها بوده، چراکه قیمت زمین در مسکن خیلی بالاست. «حسین چوپانی» ادامه داد: طی چند روز اخیر هر کیلو سیمان سفید هزار و ۷۰۰ تومان و هر کیلو سیمان سیاه 2 هزار تومان گران‌تر شده که در افزایش قیمت مسکن بی‌تاثیر نیست. رئیس اتحادیه صنف فروش مصالح ساختمانی بیرجند با بیان این‌که مصالح روز‌به‌روز گران می‌شود و حساب و کتابی هم وجود ندارد، اظهار کرد: کارخانه‌ها فاکتور نمی‌دهند که بتوانیم نرخ‌نامه بزنیم. چوپانی با اشاره به راهکارهای موجود بیان کرد: هر کالایی جایگزین دارد اما زمین جایگزین ندارد، بنابراین شاید یک راهکار این باشد که اراضی موجود در اطراف شهر واگذار شود تا ساخت‌و‌سازها سامان یابد. وی با بیان این‌که هر متر از زمین‌های نبش خیابان سجاد شهر قبلا 3 میلیون تومان بوده اما امروزه 5 میلیون تومان شده است، افزود: نبود زمین قیمت‌ها را بالاتر می‌برد که می‌طلبد چاره‌اندیشی شود. رئیس اتحادیه صنف فروش مصالح ساختمانی بیرجند اظهار کرد: همچنین نیاز است زمین‌های بلااستفاده در شهر تعیین کاربری و واگذار شود تا بخشی از مشکلات پیش رو رفع شود. 


حاشیه‌نشینی و افزایش اراضی حاشیه بیرجند

رئیس اتحادیه مشاورین املاک بیرجند گفت: اجاره منزل مسکونی نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد افزایش و از ابتدای سال ۲۰ تا ۲۵ درصد مضاعف بر سال گذشته رشد داشته است. «علیرضا اربابی» با بیان این‌که در 2 سال اخیر ساخت‌و‌سازها متوقف شده و این امر موجب افزایش اجاره‌ها شده است، افزود: به دنبال خشکسالی‌های چند ساله و هجوم حاشیه‌نشین‌ها در دستگرد، چهکند، امیرآباد، حاجی‌آباد و بجد شاهد افزایش قیمت اراضی در این مناطق هستیم. وی در پاسخ به این‌که برخی کمبود زمین را دلیل اصلی افزایش مسکن و اجاره‌بها می‌دانند، گفت: در مناطق جاده معصومیه- خوسف تا زاهدان، اطراف صدا‌و‌سیما و دیگر نقاط زمین‌های زیادی داریم اما نیاز است استانداری و مسئولان دست به دست هم دهند تا با تعیین و تغییر کاربری این اراضی، ساخت‌و‌سازها شروع شود. اربابی با بیان این‌که در حال حاضر دروازه شهر را بسته‌اند و تنها برج‌سازی می‌شود، افزود: همچنین نیاز داریم شهرداری عوارض را کاهش دهد. 


رشد ۳۷ درصدی قیمت مصالح ساختمانی

رئیس اتحادیه مشاورین املاک بیرجند افزایش مصالح ساختمانی را از دیگر دلایل افزایش قیمت مسکن و اجاره دانست و گفت: مصالح ساختمانی مانند سیمان، بتن، آجر و شن نسبت به سال گذشته ۳۷ درصد گران شده که باید مهار شود. رئیس اتحادیه مشاورین املاک بیرجند اظهار کرد: وقتی عوارض، برق، آب، مصالح، کارگر، دستمزد گران می‌شود نباید توقع داشته باشیم که زمین و مسکن گران نشود. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که طرح وام رهن مسکن چقدر در استان جواب می‌دهد، اظهار کرد: رهن در خراسان جنوبی جواب نمی‌دهد. اربابی ادامه داد: درست است بانک مسکن وام 4 تا 8 درصد می‌دهد اما امروزه کدام جوان می‌تواند ماهانه 5 میلیون تومان حقوق داشته باشد تا اقساط بانکی پرداخت کند؟ وی با بیان این‌که بازپرداخت یک وام ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی حداقل ۲۰۰ میلیون تومان است، افزود: مگر وام گیرنده چقدر باید حقوق بگیرد که بتواند این مقدار پرداخت کند. رئیس اتحادیه مشاورین املاک بیرجند بیان کرد: مردم هم در افزایش قیمت‌ها نقش دارند و با نخریدن بازار عوض می‌شود. 


اجرای طرحی برای تامین زمین

معاون بازآفرینی شهری و مسکن راه و شهرسازی خراسان جنوبی تامین مسکن را از جمله رسالت‌های این اداره کل دانست و افزود: هر زمینی حوزه شهر و محدوده شهری دیده می‌شود متعلق به راه و شهرسازی نیست و برخی از زمین‌ها مربوط به دستگاه‌ها و برخی مربوط به مردم است. علیزاده در پاسخ به سوالی مبنی بر برنامه‌های راه و شهرسازی برای تامین زمین احداث مسکن بیان کرد: طرح ۴۵۰ هکتاری زمین‌های ارتش در حال اجراست. وی ادامه داد: اراضی این طرح به شهر الحاق شده و بعد از آماده‌سازی زیرساخت در اولین فرصت به مردم و شرکت‌های تعاونی واگذار خواهد شد. علیزاده با بیان این‌که امید است با واگذاری این اراضی تب‌و‌تاب زمین کاهش یابد، اظهار کرد: در حال حاضر بخشی از زیرساخت‌ها اعم از جدول‌گذاری و آسفالت انجام شده و با همکاری شرکت‌های خدمت‌رسان برای واگذاری آماده خواهد شد. معاون بازآفرینی شهری و مسکن راه و شهرسازی خراسان جنوبی درباره واگذاری اراضی دشت علی‌آباد بیرجند بیان کرد: چاه برداشت و تامین آب شهر در علی‌آباد واقع شده است. 

وی با بیان این‌که اگر زمین‌های رو‌به‌روی نمایشگاه بین‌المللی بیرجند را واگذار کنیم، آلودگی آب به وجود می‌آید، گفت: مابقی اراضی موجود در این قسمت اکثرا متعلق به مردم بوده و در اختیار راه و شهرسازی نیست. علیزاده بیان کرد: در تامین زمین ۴۵۰ هکتاری تزریق زمین خوبی انجام خواهد شد، اما می‌طلبد مردم هم همکاری کرده و از گذاشتن قیمت‌های آن‌چنانی روی زمین خودداری کنند. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر شرایط وام رهن مسکن بیان کرد: برای ساخت مسکن در بافت‌های فرسوده شهری سهمیه ۳۵۰ واحدی به استان داده‌اند. علیزاده با بیان این‌که وام ساخت مسکن ۴۰ میلیون تومان و تعمیر ۱۵ میلیون تومان است، اظهار کرد: سود این وام‌ها در دوران ساخت ۹ درصد بوده و بعد از آن ۱۸ درصد می‌شود. معاون بازآفرینی شهری و مسکن راه و شهرسازی خراسان جنوبی بیان کرد: از ۲۵ خردادماه که این سهمیه ابلاغ شده تاکنون ۳۰ نفر برای دریافت وام ساخت مراجعه کرده‌اند.