اهمیت راهبردی حفاظت از بافت تاریخی یزد

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور حفاظت از بافت تاریخی یزد را موضوعی استراتژیک دانست و گفت: حفاظت از این بافت تاریخی می‌‎ تواند به وحدت، همدلی و همراهی مردم و ساکنان بافت بینجامد. 

به گزارش ایسنا، «محمدحسن طالبیان» در نشست‌ شب یزد که در خانه فرهنگ صدوقی برگزار شد، با اشاره به پیشینه وقایع ثبت بافت تاریخی یزد در فهرست آثار ملی کشور، اظهار کرد: ثبت جهانی یزد نیز با محور شهری صلح‌دوست با زندگی مسالمت‌آمیز اتفاق افتاد که رویدادی مهم در کشورمان محسوب می‌شود. 

وی آمار تخریب در بافت جهانی را رقمی کمتر از 2 درصد میزان کشوری عنوان کرد و گفت: خوشبختانه نهضت حفاظت و احیا به دنبال علاقه و اشتیاق مردم به بافت جهانی و آثار ناملموس آن شکل گرفت و گویا امروز این مسئله مهم برای مردم و ساکنان بافت تاریخی نیز بسیار اهمیت دارد. 

معاون میراث فرهنگی کشور حفاظت از بافت تاریخی یزد را موضوعی استراتژیک دانست و در این زمینه تصریح کرد: حفاظت از این بافت به دلیل تاثیرگذاری در امنیت ملی، اهمیت دارد و از این بعد بیشتر مد نظر کشور قرار گرفته است، به طوری که می‌‎تواند به وحدت، همدلی و همراهی مردم و ساکنان بافت بینجامد. 

طالبیان شناخت سوابق تاریخی یک بافت تاریخی و تداوم مسیر آن را به علت چگونگی تعامل بین زندگی ساکنان، شهر و طبیعت موضوعی مهم خواند و عنوان کرد: یکی از معیارهای یونسکو برای ثبت جهانی بافت تاریخی یزد که همیشه نیز مورد غفلت قرار گرفته، موضوع مهم پیوند خوردن به درخت تاریخ و الگوبرداری از آن است که از طریق آن می‌توان هر موضعی را مدیریت کرد.

این مسئول به معیار دیگری با عنوان تکنولوژی و معماری و سنت‌های فرهنگی در این زمینه اشاره کرد و گفت: شهر یزد در این مسئله نه تنها باید پایلوت کشوری باشد، بلکه باید به الگوهای خوب و قابل توجهی برسیم که البته همیشه محدود به عرصه و حریم بافت تاریخی نیست. 

وی تاکید کرد: مسیر تاریخ به منظور توسعه فرهنگ کشور باید ادامه پیدا کند که در غیر این صورت، توسعه ناپایدار را شاهد خواهیم بود.

طالبیان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ضرورت گفتمان‌سازی در کشور تصریح کرد: اختلافات کارشناسی مطرح شده از سوی کارشناسان و متخصصان، مسئله مهم و قابل توجهی نیست، بلکه روی آوردن به گفت‏وگو در راستای بهره‏مندی از نتیجه تجارب موفق و ناموفق، مهم است. 

این مسئول رفع مشکلاتی مانند نقل مکان ساکنان بافت تاریخی با سیاست‌های غلط را نیازمند یک فرایند طولانی‌مدت دانست و در این مورد افزود: البته مسائل فنی زیادی نیز در این زمینه وجود دارد که باید با گفتمان‌سازی حل شود. 

وی ادامه داد: برنامه‌های مدون کشور همگی حاصل گفتمان‌سازی داخلی و بیانگر اهمیت رفع مشکلات با استفاده از این روش است. البته در یزد نیز گفتمان‌سازی آغاز و از سوی مردم راهکارهای قابل توجهی نیز ارائه شده است. 

طالبیان نگرانی فعلی را منحصر به مرمت‌های انجام شده ذکر کرد و گفت: خوشبختانه سرمایه‌گذاری در بافت تاریخی یزد وضعیت بهتری نسبت به قبل پیدا کرده اما مسئله مهم و نگران‌کننده مرمتی است که باید اصولی انجام شود.

وی افزود: البته با ورود نهادهای دانشگاهی به این حیطه، نظارت بر مرمت‌ها بیشتر و دقیق‌تر و حتی مشکلات حقوقی، شهروندی و حتی میراث فرهنگی نیز با ورود این قشر فرهیخته برطرف خواهد شد و دولت نیز در این زمینه آماده حمایت است.

این مسئول با اشاره به طرح پرونده زنجیره‌ای ثبت فلات مرکزی ایران، خاطرنشان کرد: ثبت این بافت در فهرست آثار جهانی باید بر کشور تاثیر بگذارد، لذا این پرونده از سوی کشور پیشنهاد شده است. البته مکان‌های وسیع همواره مشکلات بیشتری برای ثبت دارند که با کارشناسی می‌توان آنها را مانند ثبت جهانی بافت گسترده تاریخی در شهر یزد مدیریت کرد.

وی اهمیت افزایش ثبت آثار در فهرست جهانی را از ضرورت‌های ارتقای جایگاه کشور در زمینه امنیت ملی عنوان کرد و گفت: در دیپلماسی فرهنگی و جهانی با وجود تمدن و تاریخ کشورمان می‌توانیم حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشیم.

طالبیان به پرونده ثبت جهانی «کریدور راه‌آهن» اشاره کرد و گفت: این طرح بزرگ نیز شامل همه آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی است و چشم‌اندازهایی در مورد هریک از آنها وجود دارد، هرچند ممکن است ایرادهای زیادی داشته باشد.

وی یزد را یکی از نقاط امن دنیا خواند و گفت: یزد همیشه این ویژگی را داشته و این‌که 192 کشور دنیا در ثبت آثار کشورمان در میراث جهانی مشارکت می‏کنند بیانگر این است که کشور ایران نیز از نقاط امن دنیاست.

طالبیان با اشاره به ضرورت حفظ نظام مفهومی و محتوایی در طرح‌های تمام شهر جهانی و حتی محدوده خارج از بافت تاریخی، اظهار کرد: متاسفانه هنوز مشاوری که بتوان طرح‏های مربوط به فلات مرکزی را به او سپرد، پیدا نشده است اما همچنان امیدوار به قشر دانشگاهی هستیم.
وی در پاسخ به سئوالی در مورد آمار گردشگران یزد با بیان این‌که گردشگری یزد نسبت به شهرهای گردشگرپذیر جهان هنوز در نظر گرفته نمی‌شود،  تصریح کرد: هنوز یزد قابل مقایسه با شهرهای گردشگری مطرح دنیا همچون ونیز و بارسلون که آمار گردشگر بالایی دارند، نیست.

این مسئول همچنین به ضرورت رسیدگی و توجه به مسئله فاضلاب بافت تاریخی شهر یزد اشاره و اظهار کرد: این موضوع نه‌تنها در بافت تاریخی بلکه در تمام کشور وجود دارد و ممکن است منجر به نشست‌هایی در مسیر لایه‌ها شود اما مطالعات و جمع‌آوری اطلاعات در مورد فاضلاب‌ها، نحوه توزیع و قنوات بافت تاریخی در حال انجام است و در سطح ملی نیز از آن حمایت می‎شود.

معاون میراث کشور در بخش پایانی سخنان خود از رفع معضل اماکن مجهول‌المالک و کثیرالمالک بافت تاریخی در قالب راهکاری قانونی و حقوقی گفت و ادامه داد: مانند شهرداری‌ها که با نظر قضات به راهکاری در این زمینه دست یافتند، این مسئله را نیز مدیریت خواهیم کرد.