ویژه نامه شورایاری ها
گفت‌وگو با افشین حبیب‌زاده، عضو شورای اسلامی شهر تهران
شورایاران، همراهانی از دل کوچه‌های شهر
زمان زیادی تا انتخابات پنجمین دوره شورایاری‌ها باقی نمانده است. در روزها و هفته‌های اخیر علاوه بر فعالیت گسترده ستاد شورایاری‌های مناطق، اعضای شورای‌شهر هم روزهای شلوغی را پشت سر گذاشته‌اند و در جلسه‌ها و نشست‌های زیادی شرکت کرده و با دادن پیام‌ها از شهروندان درخواست کرده‌اند که در انتخابات شرکت کنند. چراکه به گفته «افشین حبیب‌زاده» عضو شورای‌شهر اسلامی تهران، شورایاران زیرمجموعه شورای‌شهر هستند و در این میان اعضای شورای‌شهر در مقابل شورایاران مسئولیتی را به عهده دارند. علاوه بر گفت‌وگو درباره نقش و عملکرد پارلمان‌های محلی و عملکرد شورایاران مناطق تحت پوشش این عضو شورای شهر پرسیده‌ایم.
نقش و جایگاه شورایاران در جامعه مدنی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شورایاران در اصل زیر مجموعه شورای‌شهر تعریف می‌شوند و بر اساس اساسنامه‌ای که توسط شورای اول تدوین شد، به اعضای شهر کمک می‌کنند. مسئولیت آنها هم در 2 بخش قابل تحلیل است که می‌توان بخش اول را تجمیع مسائل و مشکلات محله‌ها و شناسایی راهکارها و اعلام به اعضای شورای‌شهر برای بهبود وضع محله دانست و بخش دوم هم افزایش مشارکت مردم و ساکنان محله‌ها برای مدیریت بیشتر محله‌های خودشان است.
یکی از وظایف شورایاران احقاق حقوق شهروندان هم بوده، به نظرتان اعضای شورایاری‌ها توانسته‌اند در این زمینه مؤثر باشند؟
در کل شورایاران می‌توانند به مدیریت شهری کمک کنند و این کار از طریق افزایش مشارکت تمامی ساکنان در اداره محله خودشان امکان‌پذیر است، نتیجه‌اش هم احقاق حقوق شهروندی است. البته من معتقدم شورایاران در ابتدای راه هستند و راه نسبتاً طولانی را پیش رو دارند تا حقوق شهروندی به شکل کامل محقق شود.
آیا این موضوع شامل تقویت جایگاه و هویت محله‌ها هم می‌شود؟ در اصل شورایاران در تبدیل چهره شهر به شهر زیست‌پذیر مؤثر بوده‌اند؟
در هر حال شورایاران مناطق، واسطی بین مردم و شورای‌شهر هستند. به نظرم هرچه مشارکت مردم در محله خودشان بیشتر باشد به همان اندازه آن محله جایگاه بالاتری دارد و شناخته شده‌تر خواهد بود. بنابراین بهره‌مندی از توان مردم و به کمک گرفتن افرادی با تجارب و سطح اطلاعات بالا و مهم‌تر از همه فعالیت گسترده افراد می‌تواند عاملی در به تصویر کشیدن هویت محله باشد.
شورای شهر مصوبه‌ای دارد که براساس آن، شورایاران نمی‌توانند در امور اجرایی، مالی، اداری شهرداری و شورای‌شهر و مدیریت محله‌ها دخالت کنند، این موضوع مانع تأثیرگذاری شورایاران نمی‌شود؟
اتفاقاً این موضوع به نفع شورایاران است. چون شورای‌شهر خود به فعالیت و عملکرد شهرداری‌ها نظارت می‌کند نه دخالت؛ با توجه به اینکه شورایاران زیرمجموعه شورای‌شهر هستند، آنها هم نمی‌توانند دخالتی در امور شهرداری داشته باشند.
پس شورایاران چگونه و تا چه حد می‌توانند در تحقق رویکرد شهرداری مبنی بر«تهران؛ شهری برای همه» کمک حال و بازوی مدیریت شهری باشند؟
فعالیت شورایاران می‌تواند در 2 بخش باشد. بخش نخست به شناسایی مشکلات اختصاص دارد که با فعالیت مثبت شورایاران در این زمینه شهرداری می‌تواند مشکلات را بررسی و حتی بر اساس آن بودجه‌ای را برای رفع مشکل در نظر بگیرد و در اصل برنامه عملیاتی به اجرا دربیاید. بخش دوم هم هزینه‌کرد بودجه است که با شناسایی دقیق مشکلات بودجه به بهترین شکل ممکن هزینه می‌شود.
بنابراین بیشترین فعالیت شورایاران در همان بخش شناسایی مشکلات به‌عنوان یاران شهر خلاصه می‌شود. در این میان شورایاران چه تعاملی می‌توانند با شورای‌شهر داشته باشند؟
شرح وظایف شورایاران به شکل مشخص و شفاف ترسیم شده و نحوه تعامل با شهرداری‌ها و شورای‌شهر هم کاملاً مشخص است. بنابراین مشکلی در این زمینه وجود ندارد و مهم این است که شورایاران در محله‌ها حضور فعال داشته باشند.
به نظرتان افزایش تعداد اصلی شورایاران از 7 نفر به 9 نفر در حضور گسترده شورایاران در محله‌ها چقدر تأثیر دارد. در حالی‌که بیشتر پیگیری‌ها در دوره‌های گذشته بیشتر توسط دبیران یا در نهایت 2 تا 3 نفر انجام می‌شد؟
افزایش اعضای شورایاری در این موضوع تأثیری ندارد.کاری که ستاد شورایاری‌ها انجام داده در راستای تمرکز‌زدایی بوده است. چون مدتی است که کمیته‌های تخصصی در شورایاری‌ها شکل گرفته و شورایاران موظف به تشکیل 4 کمیته هستند. همه این اعضا باید عضو کمیته تخصصی محله خود شوند. سپس اعضای هر کمیته در منطقه خود تشکیل جلسه می‌دهند و در نهایت دبیران هر کمیته در نشست‌های شهری شرکت می‌کنند. بنابراین افزایش اعضای اصلی می‌تواند در شناسایی مشکلات بر اساس تخصص اعضای هر کمیته تأثیرگذار باشد.
آیا می‌توان به این نتیجه رسید که با رویکردهای جدید و مصوبه‌های شورای شهر، واقعاً «شعار تهران از کوچه‌هایش آغاز می‌شود» محقق شود؟
در هر حال هر کلی از جزء شروع می‌شود و وقتی کلیتی به نام شهر تهران وجود دارد، برای رفع مشکلات کلی باید از کوچه‌ها آغاز کرد و در این میان شورایاران به‌عنوان یاران محله، می‌توانند در تصمیم‌گیری مدیران شهری تأثیرگذار باشند. یعنی مشکلات را شناسایی کنند. البته در دوره‌های گذشته برخی مشکلات شناسایی و حتی مستند شده‌اند و در اختیار شورای‌شهر هم قرار گرفته است. اما نیاز هست که برخی بازبینی شده و به تفکیک در اختیار شهرداری و شورای‌شهر قرار گیرد.
عملکرد شورایاران منطقه 10:
منطقه 10 جزء محدوده‌هایی با بافت متراکم شهری است که با تشکیل کمیته‌های تخصصی شورایاری‌ها در این منطقه تا حدودی مشکلات ریز شناسایی شد و شورایاران توانستند قدم‌های مؤثری برای عمران و آبادی محله‌های این منطقه بردارند.
عمده‌ترین مطالبات:
در منطقه 10 با توجه به بافت متراکم شهری مهم‌ترین خواسته ساکنان پیرامون مسائل زیست‌محیطی بود. یعنی موضوع آلودگی هوا بیش از همه در این محدوده از شهر ساکنان را آزار می‌داد و در این میان، اهالی معتقد بودند که با افزایش سرانه فضای سبز می‌توان مشکل را تاحدودی کم کرد، چراکه در این محدوده سرانه فضای سبز پایین است.
