30 درصد یزدی‌ها مستاجرند

سارا گلابگیریان|یزد- خبرنگار: 


 یزدی‌ها از دیرباز به خانه‌دار شدن بسیار اهمیت می‌دهند و خانه‌دار بودن به عنوان یکی از آیتم‌های مهم برای تشکیل و ادامه زندگی مشترک به حساب می‌آید اما در این سال‌ها تورم حاکم بر کشور و افزایش قیمت زمین و مسکن، آرزوی بسیاری از خانواده‌ها را برای خانه‌دار شدن نقش بر آب کرده است.
این در حالی است که بخش مسکن، موتور محرکه اقتصاد کشور است و تاثیرپذیری کمتری در تحریم‌ها دارد و قطعا با بالا بردن توان اقتصادی و قدرت خرید مردم می‌توان بخش مسکن را پویا و به اقتصاد و اشتغال استان کمک کرد.

جلسات مختلفی در این ارتباط برگزار شده و بخش خصوصی و بخش دولتی کنار هم نشسته‌اند تا تصمیمات خوبی برای بازار مسکن استان بگیرند اما هنوز نتیجه‌ای نداشته است. از یک طرف تغییرات مکرر در وزارتخانه‌ها و به دنبال آن تغییر دیدگاه‌ها در حوزه مسکن، همه دست به دست هم داده‌اند تا بخش خصوصی به این نتیجه برسد که موضوع مسکن در اولویت کاری دولت فعلی قرار ندارد. بسیاری عقیده دارند که طرح مسکن مهر، بازار مسکن را به رکود کشاند، در مقابل، برخی نیز عقیده دارند همچنان تقاضا برای مسکن وجود دارد اما قدرت خرید مردم به قدری کاهش یافته است که با هر شرایطی برای خانه‌دار شدن اقدام نمی‌کنند.


آمار بالای اجاره نشین‌ها

شورای مسکن استان این بار هم برای بررسی مشکلات این بخش و هم‌فکری برای رسیدن به نقطه‌نظرات مشترک برای تامین نیاز مسکن استان تشکیل شد. مستاجر بودن 30 درصد یزدی‌ها آماری بود که در این جلسه حتی استاندار یزد را متعجب کرد.
«محمدعلی طالبی» در این جلسه اظهار کرد این‌که 30 درصد یزدی‌ها مستاجر هستند برایم قابل تصور نبود و فکر می‌کردم که وضعیت یزد نسبت به متوسط کشوری بهتر باشد. اما این واقعیتی است که آمارهای دولتی به آن اشاره می‌کند و از سوی دیگر بخش خصوصی نیز عقیده دارد که بخش قابل توجهی از اجاره نشینان در بد مسکن‌ها یا خانه‌هایی که کیفیت مناسبی برای زندگی ندارند، ساکن هستند. البته این موضوع در شورای مسکن مورد تاکید استاندار یزد قرار گرفت که در کنار توجه به نیاز مسکن باید کیفیت آن را نیز مورد توجه قرار داد، چیزی که در این سال‌ها کمتر به آن پرداخته شده است. وی همچنین تاکید کرد با توجه به گستردگی شهر یزد نیاز جدید مسکن باید در بافت‌های موجود از جمله بافت تاریخی تامین شود و در این زمینه ظرفیت‌هایی قانونی وجود دارد که باید از آن بهره بگیریم.


نبود توازن در توزیع ساخت‌و‌ساز در استان

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد با تأیید اجاره‌نشین بودن 30 درصد یزدی‌ها درخصوص مشکلات مسکن استان یزد می‌گوید: بررسی اولیه و تحلیل بازار مسکن در استان نشان می‌دهد که اگر چه تعداد خانه‌های موجود در استان از تعداد خانوارهای ساکن در استان بیشتر است، ولی باز بیش از ۳۰ درصد ساکنان استان مستاجر هستند.
«محسن صادقیان» می‌افزاید: این آمار موید این است که حدود ۱۰۰ هزار خانوار استان نیازمند مسکن و کاشانه هستند و یکی از دلایل بالا رفتن قیمت زمین و اجاره مسکن نیز وجود این تقاضا در بازار مسکن استان است.

وی ادامه می‌دهد: بررسی ساخت و سازهای شهرهای استان یزد نیز نشان می‌دهد که آپارتمان‌سازی، انبوه‌سازی و همچنین ساخت مسکن از سوی بخش خصوصی و مردم به صورت مجاز و غیرمجاز در حال انجام است، ولی آنچه در نگاه اول مشهود است این‌که تعادل و عدالتی در توزیع ساخت‌و‌ساز در شهرهای مختلف استان از جمله شهر یزد وجود ندارد.

این مسئول می‌گوید: به نظر می‌رسد که ساخت‌وساز مسکن در مناطق مناسب و خوب شهر، برای اقشار با درآمد مناسب و بالا در حال انجام است و بازار نسبتا مناسبی دارد، ولی مسکن مناسب برای مردم با درآمد متوسط و پایین تامین نشده است.
وی می‌افزاید: از سوی دیگر با شرایط   اقتصادی امکان ساخت یا خرید برای این قشر از جامعه وجود ندارد و این تقاضا به سمت اجاره مسکن کشیده شده است. وجود این تقاضا افزایش اجاره‌بهای خانه را به همراه خواهد داشت.


ضرورت تهیه بانک اطلاعاتی 

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار  اظهار می‌کند: یکی از دلایل عدم تصمیم‌گیری در زمینه تولید مسکن برای اقشار کم‌درآمد را می‌توان نبود بانک اطلاعاتی جامع از متقاضیان واجدالشرایط دانست. مشخص بودن شرایط متقاضیان کمک شایانی به برنامه‌‌ریزی و نحوه اجرای طرح خواهد کرد.
وی اضافه می‌کند: در برنامه‌‌ریزی برای تامین مسکن اقشار کم‌درآمد مهم‌ترین موضوع تامین زمین است؛ با تامین زمین می‌توان هزینه‌های تمام‌شده مسکن را برای اقشار کم‌درآمد کاهش داد.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد می‌گوید: آنچه که مسلم است در ابتدا نیازمند تکمیل بانک‌های اطلاعاتی از متقاضیان کم‌درآمد از یک طرف و تکمیل بانک اطلاعات زمین‌های دولتی از طرف دیگر هستیم. در کنار آن باید به نحوه اجرای این طرح از طریق مشارکت دولتی و بخش خصوصی توجه داشته باشیم.


تامین نیاز مسکن جدید در بافت سنتی و قدیمی‌شهر

صادقیان با بیان این‌که ظرفیت بسیار خوبی در بافت سنتی و قدیمی ‌وجود دارد، بیان می‌کند: عمده محله‌های این بافت توخالی و دارای زمین‌های زیاد و خانه‌های قدیمی‌ و مخروبه است. به جای این‌که نیاز مسکن در حاشیه شهر تامین و باعث گسترش سطح شهر شود، این نیاز در بافت داخلی و قدیمی‌ به طور کامل قابل تامین است و به این ترتیب فضاهای خالی این بافت پر و تکمیل می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: باید توجه داشته باشیم که بازآفرینی شهری که مورد تاکید دولت است، پتانسیل خوبی برای تامین مسکن در بافت‌های قدیمی ‌فرسوده و ناکارآمد است. پایین بودن قیمت زمین در این محله‌ها، تسهیلات بانکی دولت برای بازآفرینی شهری و تخفیف عوارض از سوی شهرداری از جمله مزایای اجرای طرح تولید مسکن در بافت‌های فرسوده و قدیمی ‌است.
وی اظهار می‌کند: در جلسه شورای مسکن استان بر این مهم تاکید و مقرر شد در یک بازه زمانی و با محوریت اداره کل راه و شهرسازی زمین‌های دولتی متعلق به دستگاه‌های اجرایی استان در شهر شناسایی و با برنامه‌‌ریزی مناسب، تامین مسکن مورد نیاز را عملیاتی کنیم.


   انبوه سازی؛‌راهکار کاهش قیمت مسکن

نایب‌رئیس اتحادیه املاک یزد راهکار موثر برای کاهش تورم بازار مسکن را تولید مسکن در قالب طرح‌های انبوه‌سازی مانند مسکن مهر می‌داند و می‌گوید: افزایش قیمت زمین و مصالح ساختمانی باعث افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن در بازار و کاهش قدرت خرید مردم شده است.

«حسن ذوالفقاری» درباره خالی بودن 30 درصد خانه‌های یزد می‌گوید: این آمار به صورت موقتی مربوط به مهاجرت‌های روستاییان به شهر و برعکس است و در حالت عادی مسکن خالی نداریم.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر تقاضا برای مسکن وجود دارد اما با توجه به گرانی و کاهش قدرت خرید مردم، خرید و فروش به حداقل رسیده و بیشتر نیاز مسکن با خانه‌های اجاره‌ای تامین می‌شود.



پیشنهادات بخش خصوصی برای رونق ساخت‌وساز

رئیس انجمن انبوه‌سازان استان یزد با تاکید بر این‌که تقاضا برای مسکن در استان در حال افزایش است، می‌گوید: سالانه 8 هزار ازدواج در استان ثبت می‌شود که نیاز به مسکن جدید دارند و تامین نشدن این نیاز، مشکلات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بسیاری به دنبال خواهد داشت.

«سعید ساعی شاهی» در گفت و گو با همشهری می‌افزاید: یک سوم از نیاز مسکن استان به صورت خانه‌های اجاره‌ای تامین شده است، این در حالی است که با توجه به ضوابط طرح تفصیلی گذشته که زیرزمین‌ها در حکم انباری مجوز ساخت می‌گرفتند، خانه‌های موجود نیز بدمسکن هستند و کیفیت لازم برای زندگی را ندارند.

چشم انداز امید به طرح  بازآفرینی شهری  

محمدیاسین دهقان|یزد- خبرنگار: 

آمار و اطلاعات از وضعیت مسکن استان موید وجود تعداد زیادی از خانواده‌هایی است که در انتظار خانه‌دار شدن به سر می‌برند. در حال حاضر در استان 332 هزار و 911 واحد مسکونی وجود دارد که بخش عمده‌ای از آنها واحدهای غیرآپارتمانی هستند.

همین موضوع گسترش شهرهای استان در سطح را به دنبال داشته است که هزینه‌ها و سرانه شهروندی را به مراتب افزایش می‌دهد. با توجه به این‌که انبوه‌سازی و آپارتمان‌سازی نیز چندان مورد علاقه شهروندان یزدی نیست، به نظر می‌رسد که تامین نیاز جدید مسکن براساس دستورالعمل جدید دولت در قالب طرح بازآفرینی شهری در بافت‌های فرسوده، تاریخی و هدفِ بازآفرینی، بهترین تصمیم باشد. مدیرکل راه و شهرسازی استان یزد از شناسایی ظرفیت استان برای اجرای طرح بازآفرینی شهری در بافت‌های هدف   خبر می‌دهد و می‌گوید: بیش از 7300 هکتار بافت فرسوده در استان وجود دارد که معادل 25/7 درصد سطح کل شهرهای استان است. « رضا یادگاری» درباره وضعیت فعلی و نیاز مسکن استان می‌گوید: تعداد واحد مسکونی مورد نیاز خانوارهای استان براساس خانوار معمول و تعداد خانوارهای ساکن و تعداد واحد ملکی 104 هزار و 696 واحد و براساس تعداد واحد مسکونی موجود و تعداد خانوار 3 هزار و 93 واحد است. وی می‌افزاید: در حال حاضر 332 هزار و 911 واحد مسکونی در استان وجود دارد که 239 هزار و 248 واحد آن غیر آپارتمانی و 47 هزار و 996 مورد آن  آپارتمانی و مابقی انواع دیگر ساخت‌و‌ساز است.  این مسئول می‌گوید: از این آمار 221 هزار و 805 خانوار استان مالکیت مسکونی دارند و 89 هزار و 491 خانوار نیز مستاجرند و مابقی نیز به سایر روش‌ها سکونت دارند.  وی ادامه می‌دهد: دولت شرایط ویژه‌ای را برای تامین مسکن در بافت هدف بازآفرینی شهری قرار داده است و شهرهای یزد، اردکان، میبد، ابرکوه، بافق، اشکذر، تفت و مهریز دارای بافت‌های هدف اجرای این طرح هستند، از این رو می‌توان از شرایط و ضوابط موجود برای تامین نیاز مسکن استان بهره گرفت.

وی از جمله این امتیازات را تخفیف 100 درصدی عوارض صدور پروانه در بافت تاریخی و تخفیف 50 درصدی عوارض صدور پروانه در بافت فرسوده عنوان می‌کند. یادگاری می‌افزاید: بر این اساس برای احداث بنا در قطعات مسکونی که سطح آنها در وضع موجود کوچک‌تر از 150 متر‌ مربع باشد و با تایید شهرداری امکان تجمیع نداشته باشند، ضوابط خوبی در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به رکود 7 ساله‌ای که بر بازار مسکن استان حاکم است، ادامه می‌دهد: تا زمانی که دولت در نقش کارفرما وارد عمل شود و به بخش خصوصی اعتماد نکند، مشکل مسکن حل نخواهد شد.

رئیس انجمن انبوه‌سازان استان یزد اظهار می‌کند: پیشنهاد بخش خصوصی مسکن استان به مسئولان این است که از یک سو هزینه زمین را پایین آورده و به صفر نزدیک کنند، از سوی دیگر هزینه‌های دستگاه‌ها از جمله شهرداری، نظام مهندسی، آب، برق، گاز را کاهش دهند تا به این ترتیب قدرت خرید مردم افزایش یابد و بازار ساخت‌و‌ساز رونق بگیرد.

وی با تأیید این گفته مسئولان که در حال حاضر ساخت‌و‌ساز در استان صورت می‌گیرد، می‌گوید: ساخت‌و‌ساز کم و بیش در استان اتفاق می‌افتد اما باید دید نیاز چه سطحی را پوشش می‌دهد؛ قطعا مخاطب این ساخت‌وسازها خانوارهای دارای قدرت پایین خرید نیستند. ساعی شاهی می‌افزاید: باید قبول کرد که مسکن برای دولت در اولویت نبوده است. طرح‌های مختلف مسکن امید، اجتماعی و غیره هیچکدام به اجرا درنیامده و زیرساخت‌ لازم برای اجرای آنها نیز فراهم نشده است، از این رو نباید انتظار داشت که در این بازار سرمایه‌گذار ریسک کند و وارد عمل شود.