تلسکوپ اشعه‌ایکس در جست‌وجوی نقشه کیهان
همه‌چیز درباره تلسکوپ روس-آلمانی که قرار است، نقشه جدیدی از کائنات را ترسیم کند و با اشعه ایکس به جست‌وجوی ماده تاریک و تهیه نقشه کیهان برود
تلسکوپ فضایی جدید روس-آلمانی موسوم به «اسپارک آرجی» اخیرا از پایگاهی در روسیه به فضا پرتاب شد تا بعد از قرار گرفتن در مدار، یک مأموریت بی‌سابقه را به سرانجام برساند؛ ماموریت کندوکاو سیاهچاله‌ها و تماشای ماده تاریک کائنات. این تلسکوپ فضایی به دانشمندان اجازه می‌دهد تا بیش از ۱۰۰ هزار خوشه کهکشانی را مشاهده کنند که به‌معنای «آغاز عصر جدید» در کشف فضاست. داده‌های این تلسکوپ دوملیتی برای تهیه یک نقشه جدید از وضعیت کهکشان به‌کار خواهد رفت؛ نقشه‌ای که احتمالا در آن، موقعیت سیاهچاله‌ها، ماهیت ماده تاریک و بسیاری از جزئیات ناشناخته جهان بهتر قابل‌درک باشند.
برای این رصد بزرگ، از 2 تلسکوپ آینه‌ای مجهز به اشعه ایکس استفاده می‌شود که هرکدام توانایی تولید اشعه ایکس در محدوده قدرت مشخصی را دارند و برای نوع خاصی از رصد به‌کار می‌روند.
استقرار در نقطه لاگرانژ
به گزارش همشهری، قرار است تلسکوپ تا حدود 100روز دیگر و پس از طی حدود 1.5میلیون کیلومتر مسافت، در یک مدار خاص به نام L2 مستقر شود. در این نقطه که در اصطلاح فیزیکدانان یکی از «نقاط لاگرانژ» محسوب می‌شود، نیروی جاذبه دو جسم بزرگ (در مورد خورشید و زمین) همدیگر را خنثی می‌کنند. چون در این محدوده تلسکوپ سوخت کمتری مصرف می‌کند، نقطه ایده‌آلی برای اجرای مأموریت است.
دیدن بخش غیرقابل‌مشاهده هستی
تلسکوپ روس-آلمانی قرار است طی مأموریتش که حدود 6 سال به درازا خواهد کشید، 100هزار کهکشان و 3میلیون سیاهچاله بسیار بزرگ را بررسی کند و به بخش‌های گازی بین کهکشانی نگاه کند. با کنار هم قرار دادن همه این اطلاعات، یک نقشه جدید از ساختار کائنات ساخته می‌شود که ویژگی‌های مختلف اجزای کیهان، چگونگی رفتار ستاره‌ها، کهکشان‌ها و... را دقیق‌تر مشخص می‌کند. در کنار هم قرار دادن همه این داده‌ها، در نهایت برای بررسی ماده تاریک مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛ بخش مرموز و ناشناخته‌ای از جهان که به‌دلیل جذب بالای نور و انرژی عملا امکان دیدن آن وجود ندارد. با وجود این، ستاره‌شناسان می‌گویند، این بخش ناپیدای جهان، احتمالا عامل بسیاری از پدیده‌ها، ازجمله انبساط جهان است.
شیوه کار تلسکوپ اشعه ایکس
بخش اصلی رصدی از 7ماژول تلسکوپ موازی هم تشکیل شده است. هر ماژول یک سیستم اشعه ایکس آینه‌ای جداگانه و حسگر نوری با حساسیت بسیار بالا دارد. کنار هم قرار گرفتن داده‌های هرکدام از این تلسکوپ‌ها باعث بالا رفتن دامنه دید و دقت بسیار بالا در تصویر نهایی خواهد شد. برای مقایسه، این تلسکوپ از نمونه مشابهی که در دهه 1990توسط آلمانی به فضا پرتاب شده بود، دست‌کم 20بار حساس‌تر است. کار تلسکوپ‌های اصلی یعنی همان‌هایی که با عنوان «تلسکوپ آینه‌ای اشعه‌ایکس» معرفی شده، جمع‌آوری فوتون‌های نوری و متمرکز کردن‌شان روی حسگرهای نوری فوق‌حساس CCD است. در نهایت، تصویر گرفته شده به زمین ارسال می‌شود.
جارو کردن کهکشان‌ها
تلسکوپ در مدار L2 دور زمین می‌گردد و همزمان، دور خورشید نیز گردش می‌کند. در همین حین می‌تواند آنچه را نیز که در اطرافش می‌گذرد بررسی کند. در هر سال از مدت ماموریت، این تلسکوپ یک‌بار به دور خورشید، 4بار دور مدار L2 و 2200بار دور خودش می‌گردد. این تلسکوپ هر 6ماه یک‌بار محدوده مشخصی از کره آسمان را جارو می‌کند تا داده‌های قبلی را با دقت بالاتری پیدا کند.
