بحران اقتصادی و فیلمهای کم مخاطب، افق فروش گیشه سینما را تاریک کردهاست
هزار پای نرفتن
مسعود میر _ روزنامهنگار
4ماه از سال گذشته و 2 مقطع طلایی اکران سینماها یعنی نوروز و عیدفطر سپری شدهاست. براساس آمار، اوضاع و احوال گیشه سینماها چندان بد نیست و بهرغم تشدید مشکلات اقتصادی در سالجاری برای عموم مردم و البته موضوع افزایش بلیت سینماها که خود به نوعی اهرم بازدارنده برای سینما رفتن ملت در این روزگار سخت است، هنوز دخل و خرج سینما با هم میخواند. گیشه سینما در سال 97با رقم 240میلیارد تومانی بستهشد و در 4ماهی که از سال 98گذشته مبلغی حدود 140میلیارد تومان پول در چرخه اکران کشور به گردش درآمدهاست. تا اینجا هیچ مشکلی نیست و با نگاه بدبینانه میتوان امید داشت سال دیگر که پرونده فروش سینما در سال 98بررسی میشود درباره رقمی بالای 240میلیارد تومان حرف بزنیم، اما نکاتی وجود دارد که چشمپوشی کردن از آنها شبیه دل بستن به گرمای مطبوع یک آتشسوزی مهیب در یک برف سنگین است. فاجعه نزدیک است...
برگهای برندهای که در سال برای موفقیت گیشه رو میشوند عمدتا در همان روزهای جشنواره فجر در دست افکار عمومی بُر میخورند. اکوی سرو صدای فیلمهای ممتاز جشنواره در طول سال تا پشت گیشه شنیده میشود و این موضوع تقریبا جا افتاده است که فیلمهای مهم جشنواره فیلم فجر در گیشه هم اهمیت مییابند و فروش قابلقبولی دارند. حالا بماند که بعضی اوقات فیلمهای نادیده گرفتهشده در جشنواره یا کمدیهایی که اصلا پایشان به جشنواره باز نشده رکوردهای فروش را جابهجا کردهاند. با اینهمه باید از همین حالا مطمئن بود که ممتازترین فیلمهای آخرین دوره جشنواره فیلم فجر در همین 4ماه گذشته از سال اکران شده و سینما تا پایان سال برگ برندهای لااقل از دست جشنواره برای رو کردن ندارد. متری شیش و نیم، غلامرضا تختی، سرخپوست، شبی کهماه کامل شد و البته زهرمار که جز اولی، هیچکدام فروش بالایی نداشته مهمترین و امیدوارانهترین فیلمهای جشنواره برای داشتن گیشه داغ بودند.
انفجار با پالتو و درخت؟نیمروز و یلدا؟
بعضی معتقدند نباید فیلمهایی مانند ماجرای نیمروز 2، پالتو شتری، ناگهان درخت و حتی یلدا و روزهای نارنجی را از فهرست امیدهای فروش سینما در سالجاری کنار گذاشت اما واکنشهای فوقالعاده سرد تماشاگران این فیلمها در جشنواره از همین حالا تکلیف گیشه این فیلمها را روشن کردهاست. اگر محالات را بیخیال شویم، در میان این فیلمهای باقیمانده از جشنواره گذشته نمیتوان فیلمی را نشانکرد که گیشه را منفجر کند. انبوه فیلمهای متوسط رمقی برای تماشاگر نمیگذارد که بلیت گران بخرد و در سینما حرص بخورد.
سال بیهزارپا
گیشه سال گذشته سینمای ایران چه بخواهیم و چه نه زیر پاهای هزارپا بود. فروش 35میلیاردی فیلم آنقدر خیرهکننده بود که خیلیها گفتند اگر سینما هر سال یکی،دو هزارپا داشته باشد چرخش میچرخد اما امسال خبری از هزارپا نیست. کمدی رحمان 1400گرفتار حاشیه و توقیف شد و تگزاس و برلینها هم بهرغم فروش قابلقبول برای سرمایهگذار نتوانستند آمارهای غریب در فروش خلق کنند و به قولی آهسته آمدند و رفتند. خبرهایی درباره ساخت قسمتهای بعدی یکی، دو کمدی پرفروش سالهای گذشته به گوش میرسد اما فعلا دست سینما از فیلمهایی که تماشاگران را برای خلق حماسههای چند ده میلیاردی به صف کند، خالی است.
غلامرضا موسوی:
حرف بیخود میزنند اوضاع گیشه خوب است
موسوی، تهیهکننده باسابقه سینما در پاسخ به این سؤال که وضعیت اقتصادی بر آمار فروش سینماها در سال 98اثرگذار بوده میگوید:«این حرفها بیخود است. آمار فروش 3 ماهه اول سال گذشته را با 3 ماهه اول امسال مقایسه کنید تا متوجه شوید که اوضاع فروش سینماها خوب است.حتی به لحاظ تعداد تماشاگر هم آمار امسال رشد کرده است.در 3 ماهه اول امسال سینماها 134میلیارد تومان فروش داشتهاند و با احتساب آمار فروش در تیرماه حرف 140میلیارد تومان فروش است؛ درحالیکه کل فروش سینماها در سال گذشته 240میلیارد تومان بوده است. یعنی تا پایان سال 100میلیارد تومان فروش مبلغ زیادی است؟ اشتباه میکنید.»
غلامرضا فرجی:
شرایط خوب نیست دولت باید کمک کند
سخنگوی شورای صنفی نمایش تأثیر شرایط بد اقتصادی را بر سینما مشتمل بر دو موضوع اثر منفی بحران اقتصادی بر تولید و تأثیر فیلمهای ضعیف بر گیشه میداند و معتقداست:« وضعیت اقتصادی کشور سبب شده تا چرخه تولید در سینما دچار مشکل شود. هزینه تولید، بسیار بالا رفته و چون قسمت عمده تولید سینما در اختیار بخش خصوصی است عرصه تولید دچار بحران شدهاست. به گمانم دولت باید به این موضوع ورود کند؛ چون با این شرایط اوضاع سینما بسیار غمانگیز خواهد شد. نباید فراموش کنیم که به جز موضوع فروش فیلمها یک نکته مهم دیگر هم وجود دارد و آنهم اینکه در این سالها تعداد زیادی پردیس سینمایی ساخته شده و تعداد بسیاری هم در حال ساخت است و اگر وضعیت سینماها به این روال پیش رود حتما عواقب تلخی در انتظار این سرمایهگذاران در بخش زیرساخت خواهد بود.» فرجی همچنین به موضوع خالی بودن دست سینماها از فیلمهای خوب تا پایان سال صحه میگذارد و میگوید:«سینما نیاز به فیلم دارد و ظرفیت جذب مخاطب در هر شرایطی با فیلم خوب فراهم است اما اگر فیلم مناسب نداشته باشیم نمیتوانیم تکههای این پازل را درست کنار هم قرار دهیم. ما امیدواریم که آمار رشد فروش گیشه را مانند هر سال ثبت کنیم اما با این شرایط و این فیلمها باید بپذیریم که در 6 ماهه دوم سال اوضاع، نفسگیر خواهد بود و در واقع فیلمی نداریم که بتوانیم به آن اتکا کنیم و امیدوار باشیم آمارهای فروش را متحول کند.»