دست‌درازی ویلاداران به آب‌های زیرزمینی

حفر چاه‌های غیرمجاز در اراضی کشاورزی به‌خصوص ویلاهای خصوصی، پدیده مذموم و رفتار خلاف قانونی است که در یکی - دو دهه اخیر رایج شده و منابع محدود سفره‌های آب زیرزمینی را نشانه رفته است.

به گزارش ایرنا، بنا بر اعلام آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی از ۲۳ هزار و ۱۳۸ حلقه چاه غیرمجاز حفرشده در استان ۲۵۰۱ حلقه از آنها در داخل ویلاهاست و آماری قابل‌توجه به شمار می‌رود. 

این موضوع نشان می‌دهد که با وجود نظارت‌ها و پیگیری‌های سفت و سخت نهادهای مسئول، هنوز استفاده از چاه‌های غیرمجاز در آذربایجان شرقی ادامه دارد و ورود جدی‌تر دستگاه‌های مرتبط مثل آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی، دادگستری و نیروی انتظامی را می‌طلبد.

مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی با اشاره به حفر ۲۵۰۱ حلقه چاه غیرمجاز در ویلاهای استان اظهار کرد: بیشتر چاه‌ها در داخل محدوده‌های محصور حفر شده است و امکان پایش و شناسایی چاه‌ها وجود ندارد.

«یوسف غفارزاده» با اشاره به وجود ۵۲ هزار و ۴۷۸ حلقه چاه در استان و میزان تخلیه سالانه یک میلیارد و ۱۱۷ میلیون متر مکعبی این چاه‌ها افزود: تنها ۲۹ هزار و ۳۴۰ حلقه از این چاه‌ها دارای مجوز هستند.

وی درباره وضعیت بارش‌ها و تراز آب‌های زیرزمینی استان بیان کرد: از ابتدای سال جاری، ۳۶۵ میلی‌متر بارش در این استان اتفاق افتاده که نسبت به مدت مشابه قبل 5/ 2 درصد و نسبت به درازمدت ۳۲ درصد افزایش داشته است. 

غفارزاده میزان تخلیه سالانه آب‌های زیرزمینی را یک میلیارد و ۱۴۸ میلیون متر مکعب اعلام کرد و گفت: برای جبران کسری مخازن بر اساس برنامه سازگاری با کم‌آبی، این میزان باید تا ۸۱۱ میلیون متر مکعب کاهش یابد. 

مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی با اشاره به انسداد ۸۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در سال‌های اخیر خواستار رسیدگی جدی به چاه‌های غیرمجاز با همکاری دستگاه‌های اجرایی مرتبط برای تحقق برنامه سازگاری با کم‌آبی شد.


وضعیت نامطلوب چاه‌های غیرمجاز 

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی هم وضعیت نامطلوب در خصوص چاه‌های غیرمجاز را حاصل قصور در مسئولیت‌ها و برخورد احساسی ارزیابی کرد و گفت قوانین موجود برای بازدارندگی نبوده و برخوردهای احساسی و اغماض‌های نابجا در این خصوص انجام گرفته است.

«جواد رحمتی» افزود: از یک سو قوانین پابه‌پای مشکلات جامعه پیش نرفته است و از سوی دیگر، بین دستگاه‌های اجرایی مرتبط یکپارچگی و عزم جدی لازم برای مقابله با چاه‌های غیرمجاز وجود ندارد.

وی با انتقاد از وجود ۲۵۰۱ حلقه چاه غیرمجاز در ویلاهای استان، با توجه به این‌که تعداد قابل‌توجهی از آنها در ویلاهای واقع در زمین‌های کشاورزی حفر شده‌اند، افزود: به طور قطع، ساخت این ویلاها بدون مجوز بوده و اگر جهاد کشاورزی به وظایف خود در جلوگیری از تغییر کاربری اراضی عمل می‌کرد، تخلفات بعدی مانند حفر چاه غیرمجاز نیز اتفاق نمی‌افتاد.

رحمتی میزان برداشت غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی را برابر آب ۲ سد بزرگ دانست و افزود: پیشگیری از حفر چاه‌ها، تهیه نقشه کاداستر، تهیه بانک اطلاعات از مناطقی که برداشت غیرمجاز اتفاق می‌افتد در کنار نقشه کاداستر برای اخذ تصمیم‌های مدیریتی، آمایش سرزمین، جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز و تغییر کاربری‌های غیرقانونی برای مدیریت وضعیت فعلی می‌تواند مؤثر باشد.