کردستان به افتخار نامدارانش تمامقد ایستاد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: در طول تاریخ ایستادن با مهر در خون کُردها بوده است
نخستین کنگره بینالمللی مشاهیر کُرد در سنندج برگزار شد؛ کنگرهای که انتقادهایی هم به شیوه برگزاری آن وارد شد، اما اقدامی ارزشمند در کردستان محسوب میشود. کردستانی که حتی از یک سالن برای برگزاری چنین مراسمی محروم است.
به گزارش همشهری، در این کنگره از سالها خدمت 30 نفر از نامداران کُرد در عرصههای مختلف تجلیل شد و مهمترین اتفاق را یعنی بازگشت استاد «مظهر خالقی» خواننده محبوب و نامآوازه کُرد پس از 4 دهه به زادگاهش رقم زد؛ هنرمندی که با حضور خود علاوه بر اعتبار کنگره البته بر حواشی آن هم افزود. خالقی روز قبل از برگزاری کنگره با همراهی «ههوال ابوبکر» استاندار سلیمانیه و استقبال «هوشنگ مرادنیا» استاندار کردستان وارد این استان شد تا حضوری کاملا رسمی در این کنگره داشته باشد. در حاشیه کنگره هم مراسمی برگزار شد که هر کدام به نوعی جالب توجه بودند؛ از کنسرت موسیقی «بیژن کامکار»، «شهرام ناظری» و «سعدون کاکهیی» گرفته تا برپایی نمایشگاههای هنری.
به هر روی، آیین اختتامیه این کنگره در شرایطی در تالار مولوی دانشگاه کردستان برگزار شد که این سالن مملو از جمعیت شده بود و تعداد بسیار زیادی از مردم، ایستاده مراسم را نظاره میکردند. اجرای برنامههای کنگره را 2 مجری زن و مرد کُرد با پوشش لباسهای کُردی بر عهده داشتند. روز اول مجری خانم سنندجی و مجری آقا کرمانشاهی بود و در روز دوم مجری آقا سنندجی و مجری خانم هم از ایلام آمده بود. هر کدام هم به گویش خود صحبت میکردند. گویشها که ریشه مشترکی از زبان غنی کُردی دارند، شیرین و دلچسب است، حتی برای آنهایی که کُرد نیستند.
همچنین تعداد زیادی از مشاهیر و حضار سالن هم با لباس کُردی در مراسم حاضر شده بودند. این برنامه ساعت 6 بعدازظهر و با حضور «عباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شد و در 2 بخش تا ساعت 12 شب ادامه داشت. سخنرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر «اسعد اردلان» و «محمدعلی سلطانی» دو نفر از نویسندگان و ادبای کُرد و استاد «مظهر خالقی» خواننده اسطورهای کُردها در بخش اول آیین کنگره انجام شد.
فرهنگ غنی کُردها؛ بخشی از ذخایر بشریت
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که برای سخنرانی دعوت شده بود، پس از مقدمه و بیان بخشی از سخنان خود گفت: شرمنده افرادی هستم که سرپا هستند و میدانم که با عشق ایستادهاند چون در طول تاریخ، ایستادن با مهر در خون کُردها بوده است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانش به فرهنگ و هنر غنی کُردها اشاره کرد و آن را بخشی از ذخایر بشریت دانست. «عباس صالحی» همچنین به غنای زبان کُردی اشاره و عنوان کرد: زبان کُردی با هزاران سال تاریخ خود، به عنوان یک زبان زنده و مستمر گنجینهای از اشارات است.
وی در ادامه راهاندازی رشته زبان و ادبیات کُردی و پژوهشکده کردستانشناسی در دانشگاه کردستان را جزو اتفاقات خوبی عنوان کرد که در چند سال اخیر در این استان صورت گرفته است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش پایانی سخنانش در مورد زیرساختها و رویدادهای فرهنگی استان سخن به میان آورد و پروژه تالار مرکزی شهر سنندج، ایجاد 8 پلاتو تئاتر، راهاندازی خیابان و گذر فرهنگ و هنر و برگزاری جشنوارههای فیلم کُردی، لباس کُردی، رسانههای کُردی و... را از جمله اقدامات در دستور کار عنوان کرد.
سخنرانی وزیر که تمام شد، مجری برنامه از این سخن وزیر استفاده لازم را برد و از نبود تالاری مناسب در سنندج گلایه کرد و از سیدعباس صالحی خواست تا کاری کند و او هم قول داد ۱۰۰ میلیارد ریال در حوزه فرهنگی و هنری به کردستان کمک کند و گفت که این اعتبار چهار ماهه تامین میشود.
مشاهیر از فرهنگ و میراث گذشتگان محافظت کردهاند
«اسعد اردلان» ادیب و فعال فرهنگی کرد هم طی سخنانی گفت: مشاهیر و مفاخر از فرهنگ و میراث گذشتگان خود محافظت کردهاند که ما نیز باید از میراث که آنها بر جای میگذارند، حفاظت و حراست کنیم. وی افزود: ادیبان و مشاهیر برخلاف برخی فعالان عرصههای دیگر هیچگاه دچار خودشیفتگی و غرور نشدهاند. اردلان همچنین با اشاره به ارزشمند بودن برگزاری کنگره مشاهیر کُرد خاطرنشان کرد: استقبال و حضور مردم در برنامههای این کنگره نشان داد که مردم سنندج عاشق نامآوران و مشاهیر خود هستند.
غنای ادبیات کُردی
در ادامه این مراسم «محمدعلی سلطانی» پژوهشگر کُرد و پدر تاریخ کرمانشاه به غنای ادبیات کُردی اشاره و عنوان کرد: ادبیات هیچ یک از اقوام ایرانی با ادبیات کُردی برابری نمیکند که این را میتوان از مواردی همچون وجود 40 هزار بیت به زبان هورامی از یارسانها دریافت. وی در سخنان خود، گفتوگوی عالمان و نخبگان کُردها با گویشهای مختلف را از جمله دستاوردهای کنگره بینالمللی مشاهیر کُرد عنوان کرد و افزود: کُردها ملتی فرهنگی و یاریگران آزادی و عدالت در جهان هستند.
سلطانی گفت: کُردها هیچوقت خود را بالاتر از هیچ قومیتی ندانسته و همواره به جوانان زیرک خود تکیه کردهاند. وی این را هم گفت که ما اهالی قلم با نان خشک زندگی میکنیم و زندگی را تنها و تنها در خدمت به ملت میدانیم. پدر تاریخ کرمانشاه، کُردها را اینگونه توصیف کرد: مدافعان همیشه مرز ایران بوده و پاسدار این سرزمین هستیم.
وی ادامه داد: زبان هیچ تاثیری در اتحاد ملتها ندارد و این سرنوشت مشترک است که ما را به هم گره زده است. سلطانی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست فلسفه دکتر «سید یحیی یثربی» به عنوان فلسفه کُردی در ایران مطرح شود. اما شاید جذابترین بخش آیین اختتامیه به سخنرانی استاد مظهر خالقی اختصاص داشت، هنگامی که پشت تریبون حاضر شد همه ایستاده او را تشویق میکردند و سراپا گوش شده بودند برای شنیدن سخنانش.
شهرم را با «مستوره اردلان» و آیتالله «محمد مردوخ» میشناسم
خالقی که با صدایی گرفته صحبتهای خود را آغاز کرد، دلیل این گرفتگی صدا را گفتوگوهایی بسیار زیاد چند روز اخیر دانست و گفت: اینجا شهر من و زادگاه من است، هر کسی به زادگاهش فخر دارد و افتخار میکند. من شهرم را با مستوره اردلان میشناسم مورخ، نویسنده و شاعر؛ با آیتالله محمد مردوخ میشناسم و دیگر بزرگانی که این فرهنگ را به ما دادند تا اهل فرهنگ و هنر و علم باشیم.
این خواننده مشهور کُرد افزود: امروز افتخار میکنم که در میان افرادی که سالها جستوجویشان میکردم قرار دارم. سالهاست صدایشان را در بیرون از شهر و دیارم میشنیدم. وی به دعوت دانشگاه کردستان و استقبال استاندار کردستان برای حضور در کنگره مشاهیر کُرد اشاره و تصریح کرد: خرسندم، اولین باری که قدم به خاک وطنم گذاشتم و برگشتم با این حرکت فرهنگی عظیم که وعده داده شده بود، مواجه شدم. خالقی در بخش پایانی سخنانش تاکید کرد: تابع فرهنگ و هنر انسانی هستم و چیز دیگری جز این در من تاثیرگذار و لذتبخش نیست.
۲ استاد روی صحنه
بخش دوم تجلیل فرا رسید و نوبت رو در رویی 2 شوالیه آواز شد. مظهر خالقی از شهرام ناظری تقدیر میکرد و با دست خود نشان افتخار را بر سینه او میزد. شهرام ناظری از این روز به عنوان روزی تاریخی در زندگی خود نام برد و گفت: جمع آمدن جمعی از بزرگترین هنرمندان و بزرگمردان کُرد در یک صحنه، برای هنر، فرهنگ و تاریخ خود جای افتخار دارد و امیدواریم به شیوهای علمی ادامه داشته باشد.
بعد از ۲ استاد نوبت به ۲ همکلاسی رسید
استاد خالقی گفت: من و آقای نصرتالله معینوزیری با هم همکلاسی بودیم و حالا بعد از ۴۰ سال همدیگر را دیدیم. او ادامه داد: آقای معینوزیری از شکارچیان بزرگ آن زمان سنندج بود. یکبار اسب مرا بر زمین زد و او کمکم نکرد.
نصرتالله معینوزیری هم گفت: من نه شاعرم و نه هنری دارم. البته یک آموزشگاه نقاشی دارم و نماینده شما کردستانیها در عملیات فتحالمبین بودم و طراحی جنگ را بر عهده داشتم. در زمانی که دور تا دورم آتش و گلوله بود، به همراه اقبال محمدزاده ۲ کُرد اهل سنتی بودیم که در دانشگاه جنگ حضور داشتیم ولی این مساله کمتر پخش و نشر شده است. «محمدعلی قره داغی» و «ملاحیدر مصطفوی» ۲ روحانی در زمره مشاهیر بودند که تشویق آنان با صلوات همراه بود.
پیوند یک رگ و راهی برای جراحی فوق تخصص قلب
سپس نوبت به دکتر «معصومعلی معصومی» رسید، فوق تخصص جراح قلب که وقتی شنید یک ایرانی برای پیوند یک رگ باید به سوئیس اعزام شود، قدم در راهی بزرگ گذاشت و سال ۱۳۷۳ اولین عمل قلب باز را در زادگاهش کرمانشاه روی یک بیمار انجام داد؛ عملی که موفقیتآمیز بود.او در کلیپ پخششده میگفت: انسانهای خوشقلب منبع الهام هستند و در خاطراتش از خوابنمایی خود گفت که باعث شد ساعت ۳ بامداد از خواب بیدار شود و جویای احوال مریضی شود که همان روز عمل کرده بود.
آن مریض همان شب و در همان ساعت دچار ایست قلبی شده بوده و با دستور تلفنی پزشک معالج به او سرکشی میشود و دکتر معصومی میگفت که نجات پیدا کرد و هنوز هم زنده است. از ترس، از غرور گفت و دعایی که مریضها در حقش میکنند که «الهی هرچه از خدا میخواهی به تو عنایت کند» و او هیچ خواسته شخصی تا به حال نداشته و دنبال جامعهای آرمانی بوده که صفا، صمیمیت و خدمت لذتبخش در آن حرف اول را بزند.
پخش کلیپ معرفی مشاهیر کُرد و اعطای کلید شهروندی
در ادامه برنامه چند کلیپ با هدف معرفی چند تن از مشاهیر کُرد پخش شد و بخش اول آیین اختتامیه با تجلیل از چند نفر از مشاهیر پایان یافت. پس از وقفهای کوتاه، بخش دوم آیین اختتامیه مشاهیر کُرد آغاز شد. بخش دوم آیین اختتامیه، به پخش کلیپ مشاهیر کُرد و تجلیل از آنها اختصاص یافت و در قسمتهای پایانی آن «میکاییل اصلان» خواننده و هنرمند کُرد نیز به اجرای موسیقی کُردی پرداخت. همچنین یکی از اقدامات قابل توجه در تجلیل از مشاهیر کُرد، اعطای کلید طلایی شهروندی و نصب نشان مشاهیر کُرد روی لباس آنها بود.
تجلیلی خارج از مشاهیر
انجمن خوشنویسان ایران این کنگره را فرصت مناسبی دانست که نشان درجه یک هنری را که معادل دکترای هنر است به استاد «محمد صابر صابر» تقدیم کند. این نشان درجه استادتمامی خوشنویسی بود و از آنجا که استاد صابر در بیمارستان بستری بود، همسرش برای دریافت این نشان دعوت شده بود.
نقاط ضعف نخستین کنگره مشاهیر کُرد
از جمله نقاط ضعف این کنگره مکان برگزاری آن بود. 500 صندلی تالار مولوی دانشگاه کردستان جوابگوی حجم بسیار زیاد جمعیت و در شأن یک برنامه بینالمللی نبود. این امر بینظمی و ناهماهنگیهایی را رقم زده بود. همچنین یکی از اتفاقات ناخوشایند، بیاحترامی به عکاسان خبری قبل از آغاز آیین اختتامیه کنگره بود که بهتر بود افرادی که در بخش تشریفات اینگونه مراسم قرار داده میشوند به نقش و جایگاه عکاسان خبری واقف باشند و در حق کسانی که بخش زیادی از امر اطلاعرسانی این مراسم را بر دوش میکشند، چنین رفتارهایی را روا ندارند.
مشاهیری که در کنگره تجلیل شدند
«میکائیل اصلان» هنرمند و موزیسین، «نزند بگیخانی» شاعر و نویسنده، «کلیمالله توحدی» پژوهشگر و نویسنده، «مظهر خالقی» خواننده و هنرمند، «هادی ضیاالدینی» مجسمهساز و نقاش، «بیژن ذوالفقارنسب» مربی فوتبال، «کیانوش رستمی» وزنهبردار، «قطبالدین صادقی» استاد دانشگاه، نویسنده، فیلمنامهنویس، کارگردان، «محمدعلی سلطانی» کُردپژوه، «اسعد شیخالاسلامی» فعال حوزه علوم دینی، «بختیار علی» نویسنده، «انور قرهداغی» خواننده و موسیقیدان، «محمدعلی قره داغی» پژوهشگر، «کیهان کلهر» نوازنده و موزیسین، «علیاکبر مرادی» موزیسین، «نصرتالله معینوزیری» نویسنده، «کردستان موکریانی» شاعر و نویسنده، «عزالدین مصطفیرسول» سیاستمدار، «معصومعلی معصوم» جراح و متخصص قلب، «شهرام ناظری» خواننده و موزیسین، «لطیف هلمت» شاعر و نویسنده، «عثمان هورامی» خواننده، «میشل لیزنبرگ» کُردشناس و «ملاحیدر مصطفوی» عالم دینی در این مراسم تجلیل شدند.
یک کنگره با ۲ پیام
نخستینبار فروردین سال 1397 استاندار کردستان برگزاری کنگره بینالمللی مشاهیر کُرد را اعلام کرد و در اولین گام با جلب نظرات موافق و مخالف پیامهای مختلف و مقدمات برگزاری این کنگره آغاز شد. به گزارش ایرنا، مخالفان گفتند برگزاری چنین کنگرهای در شرایط کنونی اقتصادی استان و کشور بههیچوجه لازم نیست و امکان دارد مردم را در چنین شرایطی به منبع هزینهها حساس کند اما موافقان بزرگداشت، تجلیل و فراموش نکردن مشاهیر هر قومی را در هر شرایطی لازم و ضروری دانستند و گفتند برگزاری این کنگره برای جهانیان میتواند حامل این پیام باشد که ایران کشور روزهای سخت است و هیچ مشکلی نمیتواند او را از مسائل مهم فرهنگی غافل کند.
علاوه بر پیامهای مختلفی همچون ارزش نهادن به زحمات چندین ساله بزرگان یک ملت و ایجاد انگیزه در جوانان آن ملت که این کنگره داشت، حامل ۲ پیام مهم برای جهانیان بود. آثار این ۲ پیام اگر امروز مشهود و قابل دیدن نباشد، اما در آینده میتوانیم بهخوبی آن را در جامعه مشاهده کنیم. ارزش نهادن ایران به تمامی اقوام خود به طوری که رئیس جمهوری در پیام خود به این کنگره گفت: «این کنگره فرصتی برای تجلیل از همه اقوام ایرانی است که از حقوق شهروندی برخوردار و قابل احترامند» اولین پیام بزرگ این کنگره به جهانیان بود. در شرایطی که هجمههای دشمنان علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی مبنی بر رعایت نکردن حقوق اقوام مختلف در کشور وجود دارد، حتما ثاتیرات آن را در آینده خواهیم دید.
برگزاری این کنگره دست و پای دشمنانی را شکست که سالهاست به دنبال ناامن جلوه دادن استان کردستان و تفرقه انداختن میان کُردها و نظام مقدس جمهوری اسلامی هستند. امید است این حرکت بابی برای شتاب گرفتن چرخهای توسعه اقتصادی و فرهنگی این استان شود. اما دومین و شاید مهمترین پیام این کنگره از سوی کسی به جهانیان اعلام شد که ثابت کرد یک هنرمند قلبش تنها به خاطر صلح و آرامش میتپد و سیاست ضعیفتر از آن است که بتواند قلب و روح یک هنرمند واقعی و متعلق به مردم را تسخیر کند.
هنر و عشقش به مردم دست و پای سیاست را شکست و خط باطی کشید روی تمامی افکاری که حس مقدس هنر را با افکار پر از مکر و حلیه سیاست درهم میآمیزند و از هر ۲ راه نان میخورند. ارزش و اهمیت این کنگره او را از مسافرتی ۳۸ ساله برگرداند تا بتواند با این حرکت خدمات خود به انسانیت را کامل کند و با این حرکتش به جهانیان بگوید هنر فراتر از تمام زیباییهای مورد تصور در دنیاست و هیچ سیاستی در مقابل آن تاب تحمل ندارد و در این جدال سیاست همیشه شکست میخورد.
او کسی نیست جز «باقر خالقی» با اسم مستعار «مظهر خالقی» متولد ۱۸ شهریور سال ۱۳۱۷ در سنندج، خواننده نامدار و صاحب سبک ایرانی که متفاوتترین سبک موسیقایی را با بقیه سرشناسان موسیقی کُرد ارائه کرده و بیش از ۲۵۰ آواز فولکلوریک از او ضبط و ثبت شده است. این پیام را «محمدعلی سلطانی» تاریخدان بزرگ کُرد نیز در سخنرانی خود در اختتامیه کنگره بینالمللی مشاهیر کُرد تایید کرد و در این خصوص گفت: مهمترین پیام بازگشت «مظهر خالقی» پس از ۳۸ سال به زادگاهش این بود که هنرمند واقعی پا را از سیاست بیرون میکشد و در هر شرایطی خدمت به مردم و انسانیت را فراموش نمیکند.
کُردها رسیدن این ۲ پیام مهم از سوی آنها به جهانیان را حاصل تلاش بیش از یک ساله استاندار، مدیرکل فرهنگ و ارشاد و مسئولان دانشگاه کردستان به عنوان برگزارکنندگان این کنگره بزرگ میدانند و خواستار ادامه و تداوم آن در سالهای آینده هستند. مسئولان استان کردستان از یک سال پیش فعالیت خود را در راستای برگزاری کنگرهای به منظور معرفی و تجلیل از مشاهیر و نامآوران کُرد آغاز کردند و بدین منظور ۶ کارگروه در حوزههای علوم انسانی، زبان و ادبیات، فرهنگ و هنر، علوم پایه و مهندسی، کشاورزی و پزشکی تشکیل شد.
اعضای این کارگروهها را هم اساتید دانشگاه و افراد متخصص تشکیل داده بودند تا از هر حوزه چندین فرد نام آور و تاثیرگذار کُرد را به کمیته علمی که متشکل از 8 متخصص بود، معرفی کنند. بعد از گذشت حدود 5 ماه از آغاز رسمی فعالیت این کارگروهها و کنکاش و بررسی در خصوص مشاهیری که در قید حیات بودند، اسامی تعیین شده به شورای راهبردی کنگره که ریاست آن بر عهده استاندار کردستان بود، ارسال شد.
محدودیتهایی همچون کهولت سن در انتخاب برخی از مشاهیر برای حضور در کنگره وجود داشت. با وجود این، تلاشهای بسیاری برای شرکت مشاهیری که مردم کردستان سالهاست در انتظار دیدن آنها هستند انجام شد و این تلاشها سرانجام در روز ۱۱ و ۱۲ تیر ماه سال ۹۸ به ثمر نشست و این کنگره عظیم با شور و شوقی خاص در استان برگزار شد و با تجلیل و اعضای مدال و کلید طلایی شهروندی کردستان به ۲۹ نفر از مشاهیر کُرد و یک کُردشناس هلندی به اتمام رسید.
پیگیری ایجاد روابط بانکی کردستان و سلیمانیه
استاندار سلیمانیه عراق گفت: در حضور هیات اقتصادی این استان در کردستان ایران ایجاد روابط بانکی میان استانهای سلیمانیه و کردستان و برقراری اعتماد از طریق فعال کردن بیمه تجاری را پیگیری میکنیم. به گزارش ایرنا «ههوال ابوبکر» در دیدار هیات اقتصادی سلیمانیه با اعضای اتاق بازرگانی سنندج اظهار کرد: از گذشته مشکلاتی در حوزههای بانکی، بیمهای و ارزی برای فعالان اقتصادی 2 سوی مرز ایجاد شده است که امیدواریم در آینده با ایجاد روابط بانکی و بیمهای حل شود.
وی با اشاره به اینکه تبادلات اقتصادی میان ۲ کشور تداوم دارد، اضافه کرد: ۲ مرز بینالمللی باشماق و پرویزخان و 4 مرز رسمی دیگر با ایران داریم و بیشترین تبادلات مرزی عراق با جمهوری اسلامی از طریق مرزهای استان سلیمانیه انجام میشود. ابوبکر با بیان اینکه کیفیت کالاهای تولیدی عراق در سطح و اندازه واردات نیست، افزود: مردم ما به دلیل کیفیت کالاهای ایرانی خواستار این کالاها هستند و نهتنها ذوق و سلیقهای را که در کالاهای ایرانی میبینند میپسندند بلکه دستوپنجه همزبانان و اقوام و آشنایان خود را در آن میبینند.
وی یادآور شد: نهتنها مرزها ارتباط فرهنگی و اجتماعی مردم ۲ کشور را قطع نکرده، بلکه پس از آزادی اقلیم کردستان عراق از دست رژیم سابق بعثی این کشور، ارتباطات مستقیم سیاسی و اقتصادی هم میان این منطقه و ایران ایجاد شده است. استاندار سلیمانیه عراق با اشاره به سفر هیات اقتصادی این استان به کردستان گفت: استقبال مسئولان ایرانی از سر مرز از هیات اقتصادی سلیمانیه تنها استقبال از یک هیات رسمی و بهجا آوردن آداب دیپلماتیک نبود بلکه محبت، دلسوزی و دوستی بود که مشخص کرد گوشت، پوست، خون، اندیشه، آینده و امید ما به هم پیوند خورده است.
هیات اقتصادی اقلیم کردستان عراق عصر پنجشنبه با استقبال معاون استاندار کردستان از طریق مرز باشماق مریوان وارد ایران شدند. معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار کردستان در حاشیه مراسم استقبال از این هیات اقتصادی در مرز باشماق اظهار کرد: سفر این هیات در ادامه سفر استاندار کردستان به اقلیم و به دعوت ایشان انجام میشود. «حسین فیروزی» با بیان اینکه این سفر دو روزه خواهد بود، افزود: هدف از سفر این هیات اقتصادی به کردستان تقویت روابط تجاری و اقتصادی میان ما با استان سلیمانیه است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار کردستان یادآور شد: نشست مشترک بین برخی ادارات متناظر استان سلیمانیه و استان کردستان نیز برگزار شد، ضمن اینکه مروری بر تفاهمنامههای گذشته ۲ طرف خواهد شد.
فیروزی با بیان اینکه مبنای کار فعالیتهای مشترک ۲ طرف است، تاکید کرد: تفاهمنامههای جدیدی بعد از نشست میان دستگاههای طرفین بررسی و نهایی میشود. مدیران کل کشاورزی، دامپزشکی، کنترل کیفیت، گمرک، ارشاد و جوانان، برق و معاون اتاق بازرگانی از جمله مدیران اجرایی استان سلیمانیه اقلیم کردستان عراق هستند که به کردستان سفر کردهاند.