کمبود پارک در شهر دوستدار کودک

شیرین شفیعی| اصفهان- خبرنگار: 


 یک فضای سبز کوچک با تاب و سرسره و الاکلنگ رنگارنگ در کنارش، همه آن چیزی است که می‌تواند خاطره یک تابستان گرم و کسالت بار زیر سقف خاکستری کلان‌شهر اصفهان را برای کودکان، به رویای شیرین بازی و جست و خیز با همسالان تغییر دهد، اما پارک و فضای بازی کودکان در اصفهان، گمشده‌ای در لابه‌لای چالش‌های ریز و درشت اقتصادی سومین کلان‌شهر کشور بود که قرار است با برنامه‌‌ریزی برای تغییر چهره اصفهان به شهر دوستدار کودک، مورد توجه قرار گیرد و به رویای کودکان اصفهانی برای ساخت پارک در تمام محله‌های شهر رنگ واقعیت ببخشد.

آپارتمان‌نشینی و تفاوت‌های سبک زندگی جامعه امروز با گذشته، کودکان را از بازی در خانه‌های حیاط‌دار و وقت‌گذرانی با هم سن و سالانشان در کوچه و محله، محروم و آنها را در حصار خانه‌های کوچک و بازی‌های فردی گرفتار کرده است، اما هنوز هم کودکان نیاز حیاتی به بازی و شادی دارند و برای این جست و خیزهای آینده‌ساز، چه جایی بهتر از رفتن به پارک‌ها و بوستان‌های محله. برنامه‌ریزان و مدیران شهری اصفهان نیز این موضوع را تایید می‌کنند که در تمام محله‌های شهر اصفهان کودکان به پارک و فضای سبز دسترسی ندارند و گاهی باید برای رسیدن به نزدیک‌ترین مکان تفریحی، زمان زیادی صرف کنند و مسافت بیشتری بپیمایند.


در کمبود پارک، شکی نیست

اصفهان یکی از شهرهای پیش‌گام برای گرفتن لقب شهر دوستدار کودک بوده که تابستان سال 1396 نیز به عنوان شهر دوستدار کودک از سوی سازمان یونیسف معرفی شد اما حتی شهری که نماینده یونیسف آن را پایتخت شهر دوستدار کودک در ایران می‌نامد، هنوز از استانداردهای جهانی در زمینه دسترسی کودکان به وسایل بازی و تفریح فاصله زیادی دارد. مدیر بهینه‌سازی، نگهداری و تعمیرات تاسیسات شهری شهرداری اصفهان نیز در واکنش به گلایه ساکنان بعضی از محله‌های مرکزی شهر اصفهان از کمبود پارک و فضای بازی کودک، به همشهری می‌گوید: در پارک‌های اصلی و فرعی شهر اصفهان بیش از ۲۳۰ محوطه بازی کودکان وجود دارد، با این حال شکی نیست که اصفهان دچار کمبود فضای بازی برای کودکان است و در این زمینه با استانداردهای بین‌المللی، فاصله زیادی داریم.
«امیرحسین ملک‌پور» با این وجود اصفهان را در مقایسه با دیگر کلان‌شهرهای کشور از نظر وجود محوطه‌های بازی کودکان در جایگاه بهتری می‌داند و می‌افزاید: واقعیت این است که وضعیت ما بهتر از بسیاری کلان‌شهرهاست چون در بیشتر محوطه‌های بازی کودکان، وسایل بازی خوب و حتی عالی نصب شده و به جرات می‌توان گفت در پارک‌های شمال شهر همان وسایلی برای بازی نصب شده که در مناطق شرق و جنوب هم وجود دارد.
او از نصب 5 هزار و 300 وسیله ورزشی در پارک‌ها خبر می‌دهد و تاکید می‌کند: کارگروهی از شهرداری و آتش‌نشانی به صورت مرتب، امکانات پارک‌ها و فضاهای بازی را رصد می‌کنند تا در صورت بروز هرگونه مشکل و رعایت نشدن استانداردهای ایمنی، مشکل را به سرعت برطرف کنند.


دردسرهای پارک‌سازی در مرکز شهر

مدیر بهینه‌سازی، نگهداری و تعمیرات تاسیسات شهری شهرداری اصفهان می‌گوید: زمانی می‌توان برای ایجاد فضاهای بازی متناسب با جمعیت هر محله برنامه‌‌ریزی کرد که شهرک‌هایی مانند بهارستان یا سپاهان‌شهر در حال احداث باشند و دست شهرداری برای برنامه‌‌ریزی و مکان‌یابی باز باشد اما در مرکز شهر که گستره زیادی از بافت فرسوده را در خود جا داده، به زحمت می‌توان فضایی را برای ایجاد پارک و فضای سبز و محوطه بازی کودکان آزاد کرد.
ملک‌پور ایجاد محوطه بازی در بافت‌های پرتراکم و هسته مرکزی شهر را نیازمند برنامه‌‌ریزی و اختصاص بودجه مناسب برای آزادسازی و محوطه‌سازی می‌داند و می‌افزاید: با توجه به مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر شهرداری، این روند کند شده است. از سوی دیگر نباید فراموش کنیم که این محله‌ها ظرفیت محدودی برای توسعه و تراکم جمعیت دارند و به جای دادن تراکم‌های بالا برای ساخت‌و‌ساز باید از ورود جمعیت به این مناطق جلوگیری کرد و متقاضیان مسکن را به شهرک‌های اطراف اصفهان مانند بهارستان، مجلسی، فولاد شهر و... هدایت کرد.


نیاز فراموش شده بازی کودکان

از سوی دیگر رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط‌ زیست شورای شهر، اصفهان را در زمینه سرانه بازی کودکان، فقیر می‌داند و می‌افزاید: استاندارد سرانه فضای بازی در کشورهای جهان سومی یک متر‌مربع و در کشورهای توسعه یافته 2 متر‌مربع است و از این لحاظ اصفهان با سرانه 7سانتی‌متری فضای بازی کودکان، بسیار فقیر محسوب می‌شود.

«فریده روشن» با اشاره به توزیع نامناسب فضای بازی موجود در شهر یادآور می‌شود: با توجه به شرایط اقتصادی و مشکلاتی که خانواده‌ها برای تامین معیشت خود با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، این تهدید نیز وجود دارد که اسباب‌بازی از سبد کالاهای مصرفی خانواده‌ها حذف شود و کودکان از دسترسی به بازی‌های فکری که نیاز جدی آنها برای رشد و شکوفایی است، محروم بمانند.
او معرفی اصفهان به عنوان شهر دوستدار کودک از سوی سازمان جهانی یونیسف را گامی ارزشمند برای آغاز اتفاقاتی نو در این زمینه می‌خواند و توضیح می‌دهد: این نامگذاری باعث توجه بیشتر به کمبودهای فضای بازی و رشد کودکان در اصفهان خواهد شد و امیدواریم نتیجه این حرکت، ایجاد محیط‌های شاد و سرزنده برای رشد فکری و جسمانی کودکان در شهرمان شود.


 بودجه 3 میلیارد تومانی

این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان از اختصاص بودجه 3 میلیارد تومانی به مناطق 15گانه شهرداری برای حل کم و کاستی‌های شهر دوستدار کودک خبر می‌دهد و می‌گوید: شهرداران مناطق موظف شده‌اند با اجرای برنامه‌هایی مانند برگزاری نمایشگاه ها، خانه‌های کودک، مراکز پرورش فکری، معرفی بازی‌های فکری و جسمی و هر برنامه‌ای که می‌تواند محیط شاد و جذابی را برای کودکان ایجاد کند و باعث رشد فکری و جسمی آنها شود، در این راستا حرکت کنند و یکی از تاکیدهای اصلی برای استفاده از بودجه شهر دوستدار کودک که از دی‌ماه پارسال ابلاغ شد نیز ایجاد پارک و فضای سبز بوده است.

«فریده روشن» چشم‌انداز اجرای طرح‌های شهر دوستدار کودک در اصفهان را دو ساله اعلام می‌کند و می‌افزاید: تاکنون چند منطقه این پروژه‌ها را آغاز کرده‌اند و امیدواریم تا پایان یک برنامه چشم‌انداز 5 ساله بتوانیم نیازهای کودکان در اصفهان را برآورده کنیم. از قدیم گفته‌اند کودکی که خوب غذا می‌خورد، خوب می‌خوابد و خوب بازی می‌کند سالم است اما در خانه‌ها و کلان‌شهرهای امروزی به زحمت می‌توان جایی برای جست و خیز کودکان پیدا کرد و شاید ساده‌ترین راه برای فرار از این مشکل، سرگرم کردن کودکان با تماشای تلویزیون یا بازی با تبلت است که آنها را از رشد فکری و جسمی محروم می‌کند.

 

نوید تحولات کالبدی در فضای شهری

کوروش محمدی| عضو شورای اسلامی شهر اصفهان: 

 اصفهان به عنوان پایلوت شهر دوستدار کودک در ایران است و در این زمینه نسبت به دیگر کلانشهرهای کشور پیشرو بوده است. یکی از مصوبات کارگروهی که در این زمینه تشکیل شد، پیش‌بینی 3 میلیارد تومان اعتبار برای تحقق شهر دوستدار کودک در بودجه سال 97 بود که به دلیل نداشتن برنامه، این موضوع تا امسال عقب افتاد. اما اکنون ظرفیت‌های لازم برای بهبود شرایط کودکان در اصفهان ایجاد و در بودجه سال 98 اعتباراتی برای شهر دوستدار کودک پیش‌بینی شده که به محله‌های مختلف اصفهان تزریق می‌شود تا شاهد تغییرات و تحولات کالبدی در فضای شهری باشیم.

با وجود همه مشکلات، شهرداری اصفهان تلاش می‌کند کاندیداتوری شهر دوستدار کودک را حفظ کند و اگر وزارت کشور یک سال به اصفهان فرصت دهد، با انجام هماهنگی درون دستگاهی یک الگوی شهر دوستدار کودک ایرانی ارائه خواهیم کرد. به نظر می‌رسد گام نخست برای رسیدن به این هدف آن است که دیدگاه مسئولان در خصوص شهر دوستدار کودک تغییر کند؛ به عبارت دیگر مسئولان شهرداری باید تحقق شهر دوستدار کودک را جدی بگیرند و به این باور برسند که شهر دوستدار کودک مراحل تئوری را گذرانده و باید اجرایی شود.
وقت آن رسیده که حقوق کودکان را در همه امور در نظر بگیریم، همچنین باید رویکرد، عملکرد و پروژه‌های اجرایی ما با نیازهای کودکان گره بخورد زیرا کودک باید در همین اجتماع بزرگ شود. در این زمینه نیازمند تولید محتوا در حوزه‌های کالبد شهری، آموزش، فرهنگ خانواده و جامعه هستیم.

نامگذاری شهر دوستدار کودک با هدف حساس کردن جامعه به شخصیت حقوقی و شایستگی‌های کودکان در جامعه بوده و بنابراین وجود فضاهای کالبدی، نگرش اجتماعی مناسب و وجود امکانات فرهنگی و تفریحی کافی از جمله شاخص‌های ارزیابی یک شهر دوستدار کودک به شمار می‌آیند که لازم است در اصفهان مورد توجه قرار گیرند.