وقتی تحصیل و فرصت‌های شغلی همسو نیست

مریم سرخوش | خبرنگار :


در جامعه امروز آذربایجان غربی مشکل بیکاری به‌ویژه در میان جوانان تحصیل کرده بسیار زیاد بوده و با پیشرفت روز افزونی روبه‌روست که اگر راهکاری اندیشیده نشود و برنامه‌ریزی‌های لازم صورت نگیرد نرخ بیکاری به سیر صعودی خود ادامه می‌دهد.

انتخاب رشته‌های تحصیلی دانشگاهی توسط خود جوانان نیز اغلب بر اساس نیازسنجی بازار کار صورت نمی‌گیرد و افراد بر اساس شاخص‌های دیگری مانند علاقه شخصی رشته دانشگاهی را انتخاب می‌کنند. این مساله باعث می‌شود درصد قابل توجهی از کارجویان در زمان جست‌و‌جو برای شغل با مشکلات جدی مواجه شوند.

آمارها نشان می‌دهد تمایل به تحصیل در برخی از این رشته‌ها به صورت تصاعدی و چشمگیر افزایش یافته است. به عنوان نمونه متقاضیان تحصیل در رشته‌های گروه بهداشتی و پزشکی 17 برابر شده، اما بازار کار برای این بخش وجود ندارد.

شناسایی نشدن استعدادهای دانش‌آموزان از سوی والدین و مدارس و مدرک‌گرایی دانشگاه‌ها و تربیت نکردن نیروی کار ماهر و خلاق برای کارآفرینی و بازدهی متناسب با پیشرفت‌های روز جهان از عوامل بیکاری در جامعه خصوصاً میان جوانان فارغ‌التحصیل است. این مسأله موجب می‌شود تا سایه بیکاری همچنان بر سر مردم آذربایجان غربی سنگینی کند.

به تأکید کارشناسان بیکاری به عنوان مادر همه مشکلات اقتصادی و نخستین عامل بزهکاری اجتماعی شناخته شده است. نبود کار و فرصت‌های شغلی برای نیروی جوان، تحصیلکرده و پویایی که باید فعال و پرنشاط باشد و برای خود و جامعه بهره داشته باشد افسردگی و کسالت ایجاد می‌کند و عوارض جبران‌ناپذیری مانند فقر و تنگدستی، حس بی‌ارزشی، روی آوردن به مواد مخدر و عقب‌ماندگی در کشور را رقم می‌زند.

به همین دلیل بالا بودن نرخ بیکاری نه تنها در آذربایجان غربی بلکه در بسیاری از شهرهای کشور مهم‌ترین معضل اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌رود و راهکارهای کاهش آن سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و خدمات از طریق تسهیلات کم‌بهره و تسهیل مسیر کسب ‌و کارهای جدید و ارائه مشاوره‌های فنی به واحدهای اقتصادی و جوانان است.

بر اساس آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نرخ بیکاران فارغ‌التحصیل در سال 1395 در آذربایجان غربی 6/ 18 درصد بوده که این رقم در کشور 4/ 20 درصد است. البته دولت در اجرای سیاست‌های ایجاد شغل و تحرک بخشی و رونق بازار تولید، برنامه پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و توسعه اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری را از سال 96 در دست اجرا دارد.

همچنین اشتغال‌آفرینی یک سیاست کلی در کشور با محوریت سوق دادن دانشجوها و فارغ‌التحصیلان به سمت کارآفرینی است که از سوی دولت در عرصه‌های دانشگاهی نیز دنبال می‌شود.