آسیب‌های آتش زدن مزارع به خاک

آنا مغانلو | اردبیل- خبرنگار:


هر سال در زمان سوزاندن بقایای کاه و کلش مزارع از سوی کشاورزان تعداد زیادی از مزارع و مساحت جنگل‌های استان طعمه حریق می‌شوند.

کارشناس کشاورزی استان اردبیل در مورد عواقب آتش زدن زمین‌های کشاورزی می‌گوید: زمین سرمایه کشاورز است و هزینه‌های زیادی برای آبادی آن صرف می‌شود. اما برخی از کشاورزان با آتش زدن مزارع باعث از بین رفتن عناصر و مواد مغذی موجود در خاک و کم شدن حاصلخیزی آن می‌شوند. 

«عبدالله بهروزی» می‌افزاید: این در حالی است که از انواع کودهای شیمیایی موجود در بازار باید برای آماده‌سازی دوباره خاک استفاده شود که نیاز به استفاده صحیح از کود نیز وجود دارد. گاه، با وجود استفاده از کودها، مواد کافی و مغذی خاک تامین نمی‌شود. بنابراین باید کشاورزان، به جای آتش زدن کاه، اقدام به برگرداندن بقایای گیاهی کشت قبلی هنگام شخم زدن به زمین بکنند تا مواد غذایی مورد نیاز خاک از این طریق تامین شود. 

به گفته این کارشناس، برگرداندن بقایای گیاه به خاک، علاوه بر تقویت و افزایش مواد آلی آن، باعث افزایش میزان محصول و بهره‌وری زیاد آب می‌شود. مزارعی که مواد آلی کمتری دارند، ذخیره آب آنها کم است و به آب بیشتر نیاز دارند و برعکس، استفاده طولانی‌مدت از این روش به کاهش مصرف کود شیمیایی منجر خواهد شد. وی ادامه می‌دهد: همچنین، آتش‌ زدن مزارع سبب از بین رفتن لایه بالایی خاک که یکی از غنی‌ترین لایه‌های آن است، می‌شود. 

این در حالی است که گیاه از همین لایه تغذیه می‌کند. پس از آتش زدن زمین، اگر بخواهیم لایه بالایی خاک را به حالت اولیه برگردانیم تا آماده کشاورزی شود، باید سال‌ها صبر کنیم و این‌ خسران بزرگی است. 

بهروزی در مورد اقدامات موثری که مسئولان می‌توانند انجام دهند، اظهار می‌کند: خسارت دیدن مزارع کشاورزی به دلیل آتش زدن آنها بحرانی است که به توجه مدیریت بحران شهرستان نیاز دارد. باید جهاد کشاورزی و اداره محیط‌ زیست برای بالا بردن فرهنگ عمومی مردم، مخصوصا کشاورزان، و آگاه کردن آنها از خطرات جدی این کار اقدام کنند. 

وی می‌افزاید: طی چند سال اخیر مهار آتش‌ در اراضی کشاورزی اردبیل با کمبود ماشین‌های آتش‌نشانی و نیروی متخصص اطفای حریق روبه‌رو بوده است. مجهز شدن به امکانات آتش‌نشانی هم موضوعی است که باید مورد توجه مسئولان قرار بگیرد تا در موقع لزوم بتوانیم به سرعت آتش را مهار کنیم. 

این کارشناس پیشنهاد می‌کند که به منظور توجه عمیق‌تر کشاورزان به حوادث ناشی از آتش زدن مزارع، هر سال قبل از برداشت غلات یک روز مشخص به عنوان زنگ خطر کشاورزی در نظر گرفته شود.