پروانه‌های زیبا و بی‌آزار در آسمان همدان

آیدا شاکر  |  همدان - خبرنگار:

در هفته‌های اخیر چهره شهر همدان با حضور پروانه‌ها زیباتر شده است. حشراتی که اگرچه عمر کوتاهی دارند اما در همین 10 روز عمرشان به علت خاصیت گرده‌افشانی موهبت بزرگی محسوب می‌شوند و به علاوه حضورشان در هر کوی و برزن حال‌وهوای زیبایی به شهر می‌دهد. 

این روزها می‌توان این مهمانان کوچک را حتی در شهرها نیز به‌راحتی مشاهده کرد اما طبیعتا تعدادشان در مراتع، مزارع و باغ‌ها بیشتر است. همین موضوع سبب شده است برخی از کشاورزان و باغدارانی که با این حشره آشنایی ندارند نگران محصولاتشان شوند.


خیال آسوده باغداران

علی رمضان‌زاده یکی از باغداران همدانی است که این روزها با مشاهده تعداد زیاد این پروانه‌ها نگران محصولات باغش شده است. وی می‌گوید: چند هفته‌ای است که تعداد این پروانه‌ها بسیار زیاد شده است اگرچه زیبا هستند اما برای محصولاتم نگرانم و طی مشاوره با یکی از مهندسان کشاورزی متوجه شدم این پروانه‌ها آسیبی به محصول نمی‌زنند و همین مساله خاطرم را آسوده کرد. 

وی ادامه می‌دهد: باغ با حضور این پروانه‌ها زیبا شده است و نوه‌های من از دیدن این حشرات زیبا شادمان می‌شوند. خوشحالم که لازم نیست به عنوان آفت با آنها مبارزه کنم. 


هوای مناسب

محمود صمدپور مدیر حفظ نباتات اداره جهاد کشاورزی استان همدان با تأکید بر بی‌آزار بودن این حشرات زیبا بیان می‌کند: این پروانه‌ها که از خانواده «نیم‌فالیده» و از راسته بال پولک‌داران محسوب می‌شوند، حشراتی روزپرواز هستند که امسال به دنبال هوای مساعد افزایش یافته‌اند.

 خوشبختانه این حشرات نه تنها آفت نیستند، بلکه از آنجایی که با گرده‌افشانی سبب ازدیاد محصولات کشاورزی می‌شوند وجود پرنعمتی دارند. وی با اشاره به بارندگی‌های مطلوب بهار امسال می‌افزاید: این پروانه‌ها در همه جای دنیا دیده می‌شوند. از آنجایی که در سال جاری استان همدان حدود 750 تا 790 میلی‌متر بارندگی داشت سطح سبز مراتع و محیط‌زیست افزایش یافت و آب‌وهوا برای زاد و ولد این پروانه مساعد شد. 

این مساله سبب شد امسال تعداد خیلی بیشتری از این پروانه‌ها فرصت زندگی پیدا کنند و در شهر، مراتع و مزارع دیده شوند. 


کاهش تکثیر

مدیر حفظ نباتات اداره جهاد کشاورزی استان همدان می‌گوید: این پروانه‌ها به هیچ عنوان آفت نیستند و در زمانی که لارو هستند به میزان بسیار کم و محدود از مراتع و برگ درختان تغذیه می‌کنند و هنگامی که به پروانه تبدیل شدند فقط از شهد گل‌ها و گیاهان استفاده می‌کنند و همین موضوع باعث شده است نه تنها آفت به شمار نیایند بلکه با انجام عمل گرده‌افشانی سبب بیشتر شدن محصولات نیز بشوند. 

وی ادامه می‌دهد: با افزایش دمای هوا میزان تکثیر این پروانه‌ها نیز کمتر می‌شود و تا حدود 5 تا 10 روز آینده به سختی می‌توان این پروانه‌ها را در شهرها و مراتع دید. 


 هجوم ملخ‌ها

صمدپور همچنین با اشاره به برخی نگرانی‌ها درخصوص هجوم ملخ‌ها به استان اظهار می‌کند: خوشبختانه همدان به علت شرایط جغرافیایی در معرض هجوم ملخ‌ها نیست. 

مدیر حفظ نباتات اداره جهاد کشاورزی استان همدان می‌افزاید: اگرچه افزایش رطوبت باعث افزایش تعداد ملخ‌ها نیز می‌شود اما ملخ‌ها از کانون و در مسیر وزش باد گسترش می‌یابند و از آنجایی که همدان در مسیر وزش باد جنوب نیست این حشرات نیز به همدان نمی‌رسند و از این بابت جای هیچ‌گونه نگرانی در استان همدان وجود ندارد. 


 افزایش گیاهان 

علیرضا نادری کارشناس حشرات و پروانه‌شناس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز می‌گوید: افزایش جمعیت پروانه‌ها در این فصل و پس از بارش‌های اخیر فرایندی طبیعی است. افزایش گیاهان منجر شد که تخم‌گذاری این گونه نیز افزایش یابد همچنین فراوانی غذا برای پروانه موجب افزایش جمعیت این گونه با ارزش شده است. 

وی توضیح می‌دهد: پروانه‌ها به مزارع، گیاهان و انسان‌ها آسیب نمی‌رسانند و خطری ندارند. آنها عمر کوتاهی دارند و طی چند دهه اخیر 5 بار حضور پروانه‌ها را در کشور شاهد بوده‌ایم. برخلاف حشره شب‌پره که آسیب محیط‌زیستی دارد و با لانه‌گزینی در ساقه درختان و گیاهان منجر به خشک شدن آنان به دلیل آب‌خوردگی تنه درختان می‌شود اما پروانه به‌دلیل روزپَر بودن، آفت محیط‌زیستی و تهدیدی محسوب نمی‌شود. 

کارشناس حشرات و پروانه‌شناس تصریح می‌کند: موج جمعیت پروانه‌ها هم‌اکنون در شمال غرب، شمال و مرکز کشور است و این موج کم‌کم به کشورهای اطراف مانند روسیه، آذربایجان، ترکیه و حتی کشورهای حاشیه دریای مدیترانه نیز وارد خواهد شد. وی می‌افزاید: پروانه‌هایی که این روزها در تمام نقاط کشور می‌بینیم با نام لارو و نام علمی Vanessa cardui توانایی تطابق خود را با شرایط مختلف اقلیمی دارند و قادرند در شرایط سخت زندگی کنند. 


زیبایی شهر

یکی از شهروندان همدانی در این باره می‌گوید: حضور پروانه‌ها حال‌وهوای زیبایی به کوچه‌ها و خیابان‌های شهر بخشیده است. با توجه به این‌که کارشناسان اطمینان خاطر داده‌اند که این موجودات آفت محصولات کشاورزی نیستند، لذت حضورشان چند برابر می‌شود. 

وی بیان می‌کند: این مساله و افزایش تعداد این پروانه‌ها اتفاقی نیست که هر سال موفق به دیدنش باشیم و بدون شک آب‌وهوای مساعد در بهار سال جاری در حضور آنها تاثیر داشته است.