میراث جهانی
خطر حذف جنگل‌های هیرکانی از فهرست جهانی
جاده‌ای که پای زمین‌خواران و قاچاقچیان چوب را به منطقه جنگلی بی‌نظیر لیسار تالش باز می‌کند
اسدالله افلاکی/ دبیر گروه زیست‌بوم
3روز پس از آنکه برای نخستین‌بار یک مقام بلندپایه پارلمان شهری – محسن هاشمی رفسنجانی- خواستار توجه جدی به محیط‌زیست و میراث فرهنگی کشور شد، یک فعال محیط‌زیست در تماس با همشهری از تخریب یکی از بکرترین جنگل‌های کشور پرده برداشت. محمدحسن یاری در گفت‌وگو باهمشهری اعلام کرد: عده‌ای سودجو هم‌اکنون در حال احداث جاده‌ای درمنطقه حفاظت شده لیسار به سمت سووتون (سوباتان) در دل جنگل‌های هیرکانی هستند. این در حالی است که اوایل آبان‌ماه امسال، اعضای بنیاد سوکو که یک مؤسسه آلمانی است به ایران سفر کردند و ضمن بازدید از مناطق مختلف جنگل‌های هیرکانی با مشارکت ایران در حال معرفی و تدوین پرونده جنگل‌های هیرکانی ایران با هدف ثبت این میراث بی‌نظیر طبیعی در فهرست میراث جهانی یونسکو هستند. این فعال محیط‌زیست افزود: ازجمله این بازدیدکنندگان آقایان تیلمن یگر و هانس دیتر کناپ، جنگل شناس شهیر آلمانی بودند که از منطقه حفاظت شده لیسار و جنگل‌های این منطقه هم بازدید کردند و لیسار به‌دلیل آنکه از بهترین پوشش جنگلی و کمترین تخریب برخوردار است برای ثبت در فهرست یونسکو انتخاب شد. بدیهی است که آنها از ساخت این جاده غیرقانونی اطلاعی ندارند و حالا به‌دلیل ساخت این جاده غیرقانونی که تنها منافع گروهی اندک را تأمین می‌کند ممکن است نام جنگل‌های هیرکانی لیسار از سایت‌های انتخاب شده برای معرفی به یونسکو حذف شود. این در حالی است که از تالش به سمت سووتون(سوباتان) جاده ماشین‌رو وجود دارد و نیاز به ساخت جاده جدید نیست. او گفت: گروهی که دست به ساخت این جاده غیرقانونی زده‌اند در پی آوردن توریست‌های بیشتر و فروش زمین هایشان در ییلاق سووتون و ویلاسازی در مسیر این جاده غیرقانونی جنگلی هستند اما اینکه ثبت یک رویداد جهانی را به خطر انداخته‌اند البته برایشان اهمیتی ندارد.
خطر قطع هزاران درخت کهنسال
یاری درباره دیگر پیامدهای نامطلوب احداث جاده لیسار به سووتون خاطرنشان کرد: با کشیدن این جاده، هزاران درخت کهنسال هیرکانی قطع می‌شود و با ورود آفرودسواران به منطقه زندگی حیات وحش با خطر جدی مواجه خواهد شد. علاوه براین، این جاده پای زمین‌خواران و جنگل خواران و قاچاقچیان چوب را به منطقه باز می‌کند و به‌زودی این جنگل بکر به ویلا و ساخت و سازهای گسترده تبدیل می‌شود. او افزود: اداره حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی تالش با ساخت این جاده مخالفت کرده‌اند، اما متولیان ساخت این جاده غیرقانونی با اجیرکردن حدود 15کارگر و به‌کارگیری تجهیزات سنتی از قبیل بیل و کلنگ و تبر به جان جنگل افتاده‌اند و در حال ساخت این جاده هستند به‌طوری که بخش‌های زیادی از این جاده غیرقانونی از روستای هره دشت تا کفه تنگی، ساخته شده و با برپایی مسابقات آفرود در همین جاده، قصد دارند با تسطیح آن، جاده در دست ساخت را قدیمی جلوه دهند.
مسئولان مانع از خدشه‌دار شدن پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی شوند
جنگل‌های هیرکانی ایران، با بیش از 40میلیون سال قدمت آخرین بازمانده جنگل‌های هیرکانی جهان است که به «بازمانده ژوراسیک» و «بازمانده عصر یخبندان» معروف است. از این رویشگاه‌ها به‌عنوان ارزشمندترین جنگل‌های سیاره زمین نیز نام برده می‌شود. آن طور که مسئولان سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور اعلام کرده‌اند از وسعت 1.9میلیون هکتاری جنگل‌های هیرکانی ایران حدود 150هزار هکتار در قالب 12سایت برای معرفی به سازمان جهانی یونسکو انتخاب شده و جنگل‌های هیرکانی منطقه حفاظت شده لیسار تالش نیز یکی از این مناطق 12گانه به شمار می‌رود. قرار است پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی ایران تابستان سال آینده در یونسکو بررسی شود. ثبت جهانی منطقه جنگلی لیسار، علاوه بر توجه جهانی به منطقه تالش، باعث توسعه اکوتوریسم در منطقه شده که پیامد آن ارزآوری و اشتغال‌زایی برای مردم منطقه خواهد بود. در چنین شرایطی ساخت جاده غیرقانونی، جهانی شدن این منطقه جنگلی را تهدید می‌کند. براین اساس انتظار می‌رود مسئولان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و نیز سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با اقدام به موقع اجازه ندهند پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی خدشه‌دار شود.
