آخرین موج استیضاح در مجلس

فرزانه آیینی/ خبر‌نگار
کمتر از 9‌ماه به پایان عمر مجلس دهم باقی مانده است، به شماره افتادن هفته‌های کاری نمایندگان از یک سو و حاکم شدن جو رقابت‌های انتخاباتی از سوی دیگر سبب شده است نمایندگان بیش از پیش از ابزارهای نظارتی‌شان چون تذکرات کتبی، استیضاح وزرا و تشکیل هیأت‌های تحقیق و تفحص استفاده کنند. در این میان اما استیضاح، ابزار پر‌کاربرد و محبوب مجلسی‌هاست.

به همین دلیل هر بار که موضوعی چون گرانی‌های اخیر ازجمله خودروها، تشدید مشکلات معیشتی و... خبرساز می‌شود و رضایت اجتماعی را نشانه می‌گیرد جمعی از نمایندگان دست به‌کار می‌شوند و طرح استیضاح وزیر مربوطه را به جریان می‌اندازند.

وزرای نفت، کار، صمت، کشاورزی، علوم ، کشور و ورزش و جوانان وزرایی هستند که استیضاح‌شان چند صباحی یک‌بار بحث داغ مجلسی‌ها می‌شود و بعد از زمانی فروکش می‌کند. در بین وزرای مذکور بیژن زنگنه و عبدالرضا رحمانی فضلی وزرای نفت و کشور به‌دلیل بدنه حمایتی‌ای که در مجلس دارند خیلی در گزند اجرایی شدن طرح‌های استیضاح‌شان نیستند و هر بار که موج استیضاح‌شان به جریان می‌افتد حداکثر یک هفته بعد فروکش می‌کند. وزرای جهادکشاورزی، کار و ورزش نیز با لابی‌های پراکنده و رایزنی‌های مستمر معاونان‌شان و بعضا حمایت‌های هیأت رئیسه از گزند بازپس‌گیری رأی اعتماد مجلس می‌جهند. در این بین اما وزرای صمت و علوم 2 وزیری هستند که طرح استیضاح‌شان در بهارستان همواره شنیده می‌شود و منتقدان جدی در بین مجلسی‌ها دارند.

رحمانی؛ قربانی نابسامانی مدیریتی وزارت صمت
به گفته حمیده زرآبادی، عضو کمیسیون صنایع و معادن بیشتر نمایندگان با استیضاح رضا رحمانی، وزیر صنعت موافق هستند. به‌زعم او، دلیل استیضاح وزیر صمت این است که او در مدت وزارتش نتوانسته به‌خوبی در حوزه‌های مختلف ازجمله بحث توسعه‌ای و مدیریت بازار خودرو عمل کند چراکه این امر مشکلات فراوانی را برای مردم به‌وجود آورده است.
زرآبادی حواشی درباره برگزاری برخی مزایده‌ها و مناقصه‌ها را که با نظارت زیرمجموعه وزارت صمت برگزار می‌شود عامل دیگر گام برداشتن مجلس به سمت استیضاح وزیر صمت دانست و به همشهری گفت: مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند نسبت به این اخبار بی‌تفاوت و منفعل باشد، وزرا در رأس وزارتخانه‌هایشان باید پاسخگوی کاستی‌ها و زیر پا گذاشتن قانون باشند.

هم‌نظر با زرآبادی، حسین مقصودی، نماینده سبزوار نیز نارضایتی از بخش صنعت را که از زیرمجموعه وسیع رحمانی به گوش می‌رسد عامل داغ شدن موضوع استیضاح رحمانی دانست و گفت: نمایندگان از شرایط بخش صنعت ناراضی هستند و معتقدند این بخش، از کنترل رحمانی خارج و وی هیچ‌کاره است.

نارضایتی از سبک نظارتی رحمانی بر زیرمجموعه‌اش چنان در راهروهای بهارستان داغ است که حتی شنیده شده است جمعی از فعالان حوزه صنعت درصددند موارد نقض قانون زیرمجموعه وزارت صنعت را در حوزه واردات خودرو، برگزاری مزایده‌ها و مناقصه‌ها و فساد‌های مالی حوزه تامین قطعات خودرو را در قالب شکایاتی در کمیسیون اصل 90 بررسی کنند؛ شکایاتی که به‌گفته فرهاد تجری، عضو کمیسیون اصل90 مجلس به محض ارائه به کمیسیون مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهند گرفت.

وزیر علوم ؛ نخستین قربانی ناکارآمدی‌ها
هرچند بحث استیضاح رضا رحمانی، وزیر صنعت در پی بروز نابسامانی بازار خودرو و رسانه‌ای شدن سبک برگزاری مزایده‌ها و مناقصه‌های زیرمجموعه‌اش بحث داغ راهروهای بهارستان است اما آنطور که محمدجواد ابطحی به همشهری خبر داد، منصور غلامی، وزیر علوم و تحقیقات نخستین وزیری است که در سال پایانی مجلس دهم قربانی ناکارآمدی‌ها و انفعال‌های دولت روحانی خواهد شد.

 او با بیان اینکه لابی برخی وزرا ازجمله وزیرکشاورزی با بدنه مجلس خوب است اما بروز اختلافات جدی رئیس‌جمهور با غلامی و ضعف‌های مدیریتی غلامی و رشد انتقادات جامعه نسبت به وزارت علوم و تحقیقات همه در کنار هم سبب طرح استیضاح و به جریان افتادن استیضاح غلامی شده است، تأکید کرد: مجلس دهم در سال آخر باید از نظر افکار عمومی دست پر باشد؛ به همین دلیل یکی، دو وزیر را از وزارت خواهد انداخت و این روند ابتدا دامن غلامی را خواهد گرفت و بعد شاید به دیگر وزراتخانه‌ها چون وزارت صنعت یا نفت نیز برود. به‌رغم نظر ابطحی مبنی بر افتادن غلامی از وزارت علوم، محمد حسین نقوی حسینی، مجلس دهم را به‌دلیل 3فراکسیونی بودنش مجلس غیرقابل پیش‌بینی دانست وگفت: نارضایتی از عملکرد وزرا در مجلس محسوس است و دور از ذهن نیست که برخی وزرا در سال آخر مجلس دهم مجبور به خداحافظی با کرسی‌هایشان شوند اما اینکه چه کسانی قربانی می‌شوند را نمی‌توان پیش‌بینی کرد.

 وزیر نفت؛ حمله از جبهه روبه‌رو و پشت
در 3 سال گذشته از عمر مجلس دهم در مجموع ۳6مورد استیضاح تقدیم هیأت رئیسه شده که از این تعداد حدود 18طرح استیضاح مشمول انصراف شده‌اند، برخی از نصاب افتاده‌اند و 6طرح به صحن علنی رسیده که منجر به افتادن 2وزیر شده و دیگر طرح‌ها به نصاب لازم نرسیده‌اند. اگرچه براساس این آمار و به‌ثمر رسیدن تنها 6 طرح استیضاح در مجلس دهم، اکثریت مجلس خیلی امیدوار به تأثیر‌گذاری موج جدید استیضاح‌ها در سال آخر دوره‌شان نیستند. با این حال جمعی از نمایندگان جبهه پایداری مصمم به استیضاح بیژن نامدارزنگنه، وزیر نفت هستند. 2روز پیش خبر دیدار جمعی از نمایندگان با بابک زنجانی متهم ردیف اول فساد بزرگ نفتی منتشر شد و بلافاصله محمد دهقان نماینده مردم طرقبه در مجلس گفت که تداوم وزارت زنگنه به صلاح نیست. بعد از ادعای کذب کشف یک دستگاه کارتخوان در دفتر زنگنه روز گذشته حسینعلی حاجی دلیگانی، دیگر نماینده اصولگرای مجلس هم مدعی شد یک شبکه فساد در وزارت نفت کشف شده است تا اینگونه راه را برای استیضاح وزیر نفت که این روزها در خط مقدم مقابله با تحریم قرار گرفته است، باز کنند.