کشاورزی
بازار خرمای هرمزگان در دست واسطه‌ها
نداشتن امکاناتی مانند انبار برای نگهداری خرمای تولیدی، سبب شده کشاورزان هرمزگانی این محصول را از روی ناچاری با قیمت پایین‌تر به دلالان بفروشند
این روزها نخلداران هرمزگانی به همراه خانواده‌هایشان مشغول برداشت خرما از نخلستان‌های خود هستند تا ماحصل زحمات یک ساله خود را به دست آورند؛ اما در این میان عده‌ای فارغ از هرگونه زحمت و مشقت با ایجاد بازار سیاه و شکستن قیمت‌ها به دلالی در این عرصه می‌پردازند.
به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی هرمز، استان هرمزگان با داشتن آب و هوای گرم و خشک یکی از مناطق مستعد تولید خرما در کشور به شمار می‌رود، به طوری که نخلستان و درختان سر به فلک کشیده از مهم‌ترین جلوه‌های بصری این استان محسوب می‌شود.
هرمزگان دارای فصل طولانی گرماست و گاهی دمای آن به بیش از ۵۲ درجه سانتی‌گراد می‌رسد؛ بنابراین منطقه‌ای بکر برای تولید محصول خرما به شمار می‌رود که نیمه دوم خردادماه فصل خرماپزان آن آغاز می‌شود.
خرماپزان اصطلاحی است که بومیان هرمزگانی برای گرمای بیش از حد این استان به کار می‌برند. به طوری که آنان بر این عقیده‌اند که خشکی هوا همراه با سوز زیاد موجب رسیده شدن میوه درخت نخل می‌شود.
صادرات خرما
برخی کشاورزان هرمزگانی هنگامی که میوه درخت نخل آن‌ها رطب است، آن را برداشت و به بازار عرضه می‌کنند. اما برخی دیگر این میوه‌ها را به مدت ۲۰ روز دیگر روی درخت نگه می‌دارند تا در آب و هوای خرماپزان میوه آن به عمل آید و تبدیل به خرمای نیمه‌خشک شود که نمونه بارز آن برند صادراتی خرمای پیارم در حاجی‌آباد هرمزگان است.
اقصینقاط هرمزگان از شرق گرفته تا غرب، جنوب و شمال آن دارای نخل‌های سر به فلک کشیده است. به طوری که بیش از ۳۲ هزار هکتار از زمین‌های زراعی هرمزگان را درختان نخل تشکیل می‌دهند. این استان رتبه چهارم تولید خرما و رتبه پنجم سطح زیر کشت خرما را در کشور دارد.
شهرستان‌های میناب، رودان، حاجی‌آباد و بندرعباس مهم‌ترین مراکز تولید خرما در هرمزگان به شمار می‌روند. اقلیم گسترده این استان موجب شده خرمای این منطقه از تنوع بالایی برخوردار و طرفداران فراوانی در بازارهای مختلف جهان داشته باشد؛ به طوری که سالانه بیش از ۱۰ هزار تن از انواع خرمای هرمزگان به خارج از کشور صادر می‌شود.
فروش خرما با نصف قیمت
این روزها نخلداران هرمزگانی در تکاپوی برداشت زحمت یک‌ساله خود هستند و برداشت خرما به صورت رطب در اقصینقاط هرمزگان به خصوص در نواحی شرقی استان آغاز شده است.
اما موضوعی که در این هوای خرماپزان طعم شیرین میوه‌های درخت خرما را بر کام کشاورزان هرمزگانی تلخ کرده، ورود دلالان برای خرید این محصول استراتژیک است.
در سال‌های اخیر، رشد صادرات خرمای هرمزگان به خصوص خرمای پیارم حاجی‌آباد موجب شده است عده‌ای دلال بازار خرمای استان را به دست بگیرند و نخلداران را مجبور به فروش خرما با نصف قیمت بازار کنند.
دلالانی که در اوج مظلومیت کشاورزان، دستشان روز‌به‌روز درازتر و کیسه‌های گشادشان پرتر و جیب‌های کشاورزان خالی‌تر می‌شود. به طوری که برخی نخلداران که بیش از 10 ماه در سال وقت و هزینه خود را صرف کشاورزی کرده‌اند، دخلشان به خرجشان نیز
نمی‌رسد.
با راه‌اندازی و رونق شرکت‌های بسته‌بندی و فناوری خرما در هرمزگان امیدی در دل کشاورزان برای سوددهی بیشتر از این محصول به وجود آمد؛ اما دلالان که تعداد آن‌ها در سراسر استان شاید به کمتر از ۱۰۰ نفر نیز برسد این شرکت‌ها را در انحصار خود درآورده‌اند و اجازه ورود کشاورزان به آن را نمی‌دهند.
وقتی دخل کشاورزان به خرجشان نمی‌رسد
باغدار و پیارم‌کار حاجی‌آبادی با اشاره به این‌که وضعیت نامطلوب بازار خرما علل و عوامل گوناگونی دارد، گفت: حضور دلالان در بازار خرما و برنامه‌ریزی‌های آن‌ها برای کاهش قیمت خرید خرما در فصل برداشت یکی از اساسی‌ترین مسائلی است که بر وضعیت بازار خرما اثر گذاشته است.
«امیرحسین آبسالان» افزود: در سال‌های اخیر شرایطی به وجود آمد که درآمد حاصل از فروش تولیدات یک ساله خرما به زور هزینه‌های مراحل داشت تا برداشت، آب‌بها و به طور کلی هزینه جاری نخیلات را تامین می‌کند و هیچ سودی به باغدارانی که یک سال برای تولید محصول تلاش می‌کنند، نمی‌رساند.
آبسالان با بیان این‌که تعیین قیمت تضمینی خرید خرما می‌تواند نتایج ارزشمندی به دنبال داشته باشد، گفت: به عقیده ما کشاورزان، تغییر در شیوه اجرای این امر لازم و ضروری به نظر می‌رسد و فلسفه قیمت خرید تضمینی خرما باید تعیین حداقل و متوسط قیمت خرید محصولات تولیدی کشاورزان باشد، در حالی که در وضعیت فعلی شاهد چنین نتیجه‌ای نیستیم.
وی افزود: اتحاد دلالان بازار خرما در تعیین نرخ پایین خرید محصولات کشاورزان و نداشتن امکانات انبار و نگهداری محصول خرمای تولیدی توسط باغداران و کشاورزان از مسائلی است که سبب شده کشاورزان ناچار به فروش تولید محصولات تولیدی خود به دلالان بازار شوند.
باغدار و پیارم‌کار حاجی‌آبادی یادآور شد: در سال گذشته و سال‌های قبل از آن شاهد بوده‌ایم باغدارانی که فضا و امکانات انبار و نگهداری خرمای تولیدی خود را داشته‌اند، محصولات تولیدی خود را با قیمتی بیشتر و حتی چندین برابر از قیمت فروش در فصل برداشت محصول فروخته‌اند.
آبسالان گفت: مسئولان باید شرایط را برای بهبود وضعیت بازار خرما مهیا کنند و توجه به خواسته‌ها و دغدغه‌های باغداران از اهم مسائلی است که در بهبود این وضعیت اثرگذار خواهد بود.
رفع معضل نقدینگی تعاونی روستایی
نماینده مردم بندرعباس در مجلس با بیان این‌که برچیدن بساط دلالان خرمای پیارم با رفع معضل نقدینگی تعاونی روستایی ممکن است، گفت: پایداری در بازار صادراتی خرما پیارم نیازمند خروج از بسته‌بندی غیرحرفهای است.
«احمدمرادی» افزود: 90 درصد خرمای باکیفیت و تشریفاتی پیارم در حاجی‌آباد تولید می‌شود و این در حالی است که برای ارزآوری بهینه از خرمای پیارم باید حضور تعاونی روستایی برای حذف دلالان خرما برای خرید از کشاورزان را تقویت کرد.
نماینده مردم بندرعباس، قشم، ابوموسی، حاجی‌آباد و خمیر در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که تعاونی روستایی با ورود به عرضه بازار خرما بساط دلالان خرما را ریشه‌کن کرد، اما معضل اساسی برای پایداری در خرید خرما توسط تعاونی روستایی رفع معضل نقدینگی است، افزود: دلالان خرما پیارم را با چک‌های بلندمدت از کشاورزان خریداری می‌کنند و کشاورزان باید ماه‌ها به دنبال وصول طلبشان باشند، اما مسلم است با ورود تعاونی روستایی بساط حضور دلالان از بازار خرما برچیده می‌شود.
وی ادامه داد: خرمای پیارم برای حضور موفق در بازار جهانی خرما مشکل از نظر کیفیت ندارد، اما بسته‌بندی خرمای پیارم غیرحرفهای است.
۱۴۰ هزار تن خرما در هرمزگان برداشت می‌شود
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با بیان این‌که برداشت خرما از نخلستان‌های این استان تا اواسط مهر ادامه دارد، گفت: پیش‌بینی می‌شود در سال جاری ۱۴۰ هزار تن خرما در هرمزگان برداشت شود.
«مسعود گرگیج» افزود: اصلاح باغ‌های استان در ۲۰ هزار هکتار و توسعه ارقام تجاری در دستور کار قرار دارد که تاکنون 2هزار هکتار آن اجرایی شده است.
گرگیج با بیان این‌که در کشور بیش از 100 رقم خرما وجود دارد، گفت: 55 رقم آن در هرمزگان یافت می‌شود که از این شمار ۱۰ رقم آن تجاری است.
وی افزود: مُرداسنگ، خاصویی، بَرَهی، کَریته، مجول، پیارم، زاهدی، شاهانی و دیری مهم‌ترین ارقام خرمای تجاری هرمزگان به شمار می‌روند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با اشاره به این‌که مهم‌ترین رقم صادراتی یعنی پیارم، مرغوب‌ترین خرمای جهان است، گفت: سالانه ۱۰ هزار تن خرما که بیشتر رقم آن پیارم است، به ارزش 40 میلیون دلار به کشورهای حاشیه خلیج فارس، استرالیا، آمریکا، اروپا، انادا، روسیه و آسیای میانه صادر می‌شود.
