آغاز فصل دوم مرمت تخت جمشید از آبان

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفت: فصل اول همکاری‌های حفاظتی و مرمتی مرمتگران بدون مرز در تخت جمشید شامل مرمت بخش‌هایی از دروازه کاخ شورا و بخشی از کاخ تچر به پایان رسید. به گزارش ایرنا، «حمید فدایی» افزود: مرمتگران بدون مرز سال گذشته به تخت جمشید سفر کردند و در گام اول بررسی‌ها و مطالعات لازم را با کمک باستان‌شناسان ایرانی انجام دادند و برای بخش‌هایی که می‌توانست در موضوع تفاهم‌نامه مذکور هدف همکاری مشترک قرار گیرد در جلسات متعددی تصمیم‌گیری شد.

وی بیان کرد: در پی بررسی‌هایی که سال ۹۷ با رایزنی با هیات خارجی انجام گرفت 2 نقطه از مجموعه جهانی تخت جمشید شامل دروازه‌ای از کاخ شورا و بخشی از کاخ تچر (نمای شرقی) برای عملیاتی شدن فصل اول این همکاری مشخص شد.

فدایی با بیان این‌که در قالب این عملیات اجرایی حفاظت و مرمت بخش‌هایی از تخت جمشید توسط گروهی از مرمتگران و باستان‌شناسان ایرانی در کنار مرمتگران بدون مرز ایتالیایی از دهم اردیبهشت ۹۸ در این مجموعه جهانی آغاز شده است گفت: تیم ایرانی‌ای که در کنار مرمتگران ایتالیایی قرار گرفت تجربه همکاری با مرمتگران ایتالیایی را در پاسارگاد نیز دارد. 

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید عنوان کرد: پیش از شروع فصل اول همکاری با مرمتگران بدون مرز 2 کارگاه استاندارد با امکان کار در ارتفاع در کاخ‌های تچر و شورا توسط پایگاه میراث جهانی تخت جمشید تجهیز شد.


آغاز فصل اول مرمت

وی ادامه داد: با شروع فصل اول مرمت و حفاظت توسط تیم مرمتگران بدون مرز و گروه ایرانی پاک‌سازی، رسوب‌زدایی و بازنگری مرمت‌های قبلی در 2 مکان ذکرشده در دستور کار قرار گرفت و طرف ایتالیایی به همراه خود تجهیزات مناسب، مواد و مصالح ویژه‌ای به ایران آورده بودند که مورد استفاده مرمت‌های این فصل در تخت جمشید قرار گرفت. 

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید ادامه داد: تلاش‌ها برای گسترش همکاری‌های بین‌المللی در عرصه میراث فرهنگی در سال‌های اخیر به انعقاد تفاهم‌نامه‌ای سه‌جانبه بین پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، مؤسسه مرمتگران بدون مرز که متشکل از نخبگان حفاظت از میراث فرهنگی جهان که کانون آن در کشور ایتالیا است و پژوهشکده حفاظت و مرمت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کشور منجر شد.


زمان آغاز  فصل دوم مرمت 

فدایی بیان کرد: پایان فصل اول کار مرمتگران بدون مرز ۲۱ خرداد ۹۸ بود که فصل دوم همکاری عملیاتی برای مرمت میراث جهانی تخت جمشید با این گروه خارجی از حوالی آبان ماه همین سال آغاز خواهد شد.

وی اظهار کرد: کاخ‌های تچر و شورا از نقوش، تزئینات و حجاری‌های زیادی تشکیل شده که کار مرمت در این محل را بسیار زمان‌بر و سخت کرده است و در فصل دوم همکاری با مرمتگران بدون مرز فعالیت و مرمت در این 2 محل ادامه خواهد یافت و در پایان فصل دوم احتمالاً به بخشی از اهداف تعیین‌شده در تفاهم‌نامه منعقدشده دست خواهیم یافت.


تلاش برای بومی کردن مصالح مرمتی

فدایی با اشاره به این‌که بعد از اتمام فصل دوم همکاری‌ها با مرمتگران بدون مرز، کار در سایر نقاط این مجموعه جهانی دنبال خواهد شد و بخش‌های دیگری از این بنا مورد مرمت این گروه قرار خواهد گرفت افزود: قرارداد با این گروه خارجی برای حفاظت و مرمت بنای جهانی تخت جمشید به مدت 5 سال منعقد شده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اهدافی که از انعقاد این تفاهم‌نامه دنبال‌شده را آموزش و تبادل دانش روز در حوزه مرمت میراث فرهنگی عنوان کرد و گفت: از دهه‌های گذشته موادی که در مرمت سنتی مرمتگران ایرانی به کار می‌رفته اغلب سیمان بوده است، اما در این همکاری با مرمتگران بدون مرز بیشتر از ترکیبات آهکی فراوری‌شده استفاده شد که این مواد در ایران تولید نمی‌شود که با همکاری این گروه به دنبال بومی کردن تولید این مصالح نیز هستیم.


استفاده از لیزر برای مرمت 

وی عنوان کرد: بخشی از همکاری اخیر با گروه مرمتگران بدون مرز ایتالیایی که قابل توجه بود، استفاده از ابزار لیزر بود که به واسطه استفاده از آن می‌توان باقی‌مانده رنگ‌هایی را که ممکن است از دوران هخامنشیان روی قسمت‌هایی از بنای تخت جمشید وجود داشته باشد احیا کرد. فدایی ادامه داد: با هیچ ابزاری به جز لیزر نمی‌توان پاک‌سازی رسوب‌های روی نقوش و حجاری‌های تخت جمشید را به گونه‌ای انجام داد که لایه‌های ضعیف رنگی که ممکن است در بخش‌هایی از تخت جمشید وجود داشته باشد، نیز احیا شود.

وی با بیان این‌که بر اساس آنالیزها و مطالعاتی که در گذشته انجام شده است مشخص شده که در بخش‌هایی از تخت جمشید لایه‌هایی از رنگ در زیر رسوب‌ها وجود دارد گفت: تیم مرمتگران بدون مرز سیستم لیرزی را به خدمت گرفتند تا پاک‌سازی و رسوب‌زدایی منجر به نابودی لایه‌های رنگی که ممکن است زیر آن وجود داشته باشد نشود. 

فدایی گفت: با روش‌های سنتی هرگز نمی‌توان رنگ‌هایی را که ممکن است زیر رسوب‌های بناهای تاریخی وجود دارد احیا کرد. مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید افزود: گروه مرمتگران بدون مرز کشور ایتالیا که در فصل نخست اقدامات عملیاتی در تخت جمشید حاضر شدند، از 6 متخصص مرمت، یک نفر مستندنگار خبره و عکاس، یک نفر متخصص تراز بالای جهانی در خصوص استفاده از لیزر و یک نفر دانشمند، شیمی‌دان و مطالعه‌گر بر روی آثار سنگی دنیا تشکیل شده است.
وی با اشاره به این‌که 6 مرمتگر جوان ایرانی نیز در کنار این گروه خارجی فعالیت می‌کند گفت: بر اساس تفاهم‌نامه این همکاری تا 5 سال آینده ادامه خواهد داشت و بنا به خواست طرفین امکان به‌روز شدن آن نیز وجود دارد. 

فدایی اظهار کرد: این طرح مخارجی نیز در پی داشته است که طرف ایتالیایی مخارج خود را فراهم می‌کند و به طور افتخاری در این کار همکاری دارند و ما نیز مخارج گروه ایرانی و تجهیز کارگاهی این کار را تهیه می‌کنیم.

وی عنوان کرد: فعالیت مرمتگران بدون مرز ایتالیایی به گونه‌ای است که بخش اعظم مخارج مورد نیاز مرمت و حفاظت از میراث جهانی تخت جمشید خصوصاً در زمینه تأمین مواد و مصالح را خودشان تأمین می‌کنند. 
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید فعالیت مرمتگران بدون مرز ایتالیایی در تخت جمشید را واقعه‌ای خوب دانست و اضافه کرد: در سایت‌های جهانی کشور مانند تخت جمشید و پاسارگاد نیازمند این هستیم که از حضور فعالان و مرمتگران جهانی استفاده کنیم که اکنون این موقعیت در تخت جمشید ایجاد شده است و باید از آن در زمینه انتقال تجربه حداکثر بهره برده شود.