گزارش
پنج‌شنبه‌ها؛ روز خرید صنایع دستی
فعالان صنایع دستی قزوین از طرح فروش ویژه صنایع دستی در پنج‌شنبه‌ها و راهکارهای رونق این صنعت می‌گویند
مرضیه اردکانی| قزوین ـ خبرنگار:
صنایع دستی را نمی‌توان قیمت‌گذاری کرد، چون تعیین میزان عشق به کار رفته در هنر قابل نرخ‌گذاری نیست. با این همه زندگی صنعتگران با عشق نمی‌گذرد و باید برای گذران زندگی محصولات هنری‌شان را بفروشند. امروزه رونق فروش صنایع دستی نسبت به گذشته کمرنگ‌تر شده است.
در سال‌های نه چندان دور صنایع دستی در تمام زوایا و نقاط مختلف منازل به چشم می‌آمدند. انواع صنایع دستی شامل گلدوزی، سفالگری، نقاشی، فرشبافی، منبت‌کاری و بسیاری دیگر چه به صورت کاربردی در وسایل منزل و چه تزئینی در دکورها و ویترین‌ها در زندگی فقیر و غنی جای داشتند و دختران نوعروس به تعداد و تنوع صنایع دستی در جهیزیه خود افتخار می‌کردند. در عین حال آموختن تعدادی از این هنرها هم از واجباتی بود که دختران باید قبل از ازدواج صاحب آن مهارت می‌شدند.
رفته‌رفته زندگی‌ها ماشینی شد و به تدریج دستگاه‌ها جایگزین دستان هنرمندان شدند و هنرهای ماشینی با قیمت‌هایی پایین‌تر جای هنرهای دستی را گرفتند. هنوز هم علاقه‌مندان به این هنرها کم نیستند اما قیمت بالای آن باعث شده است بیشتر خریداران علاقه‌‌مند از خرید آن عقب‌نشینی کنند.
نمایشگاه هفتگی
در اردیبهشت سال جاری برای حمایت و کمک به صنعتگران صنایع دستی استان قزوین حرکتی جدید انجام شد. علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین اعلام کرد: طرح «پنج‌شنبه‌ها با صنایع دستی» یک طرح ملی است که با هدف حمایت از فروشندگان صنایع دستی و بازاریابی برای فروش آثار هنرمندان و فعالان این عرصه هر هفته پنج‌شنبه‌ها با برپایی بازارچه‌های یک روزه صنایع دستی در قزوین به اجرا درمی‌آید.
متقاضیان خرید از تخفیف ویژه 10 درصدی برای خرید محصولات برخوردار می‌شوند. وی با بیان این‌که استان قزوین در اجرای این طرح در کشور پیشرو است، افزود: در این طرح محصولات تولیدی هنرمندان در رشته‌های سبدبافی، منبت‌کاری، قلم‌زنی، پاپیه ماشه، رودوزی‌های سنتی، گلیم‌بافی، معرق و کارچوب و موج‌بافی برای عرضه و فروش به معرض نمایش درمی‌آید.
تولید کاربردی
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی استان قزوین در مورد صنایع دستی توضیح داد: هنر در خانه به اعضای خانواده آرامش می‌دهد و صنایع دستی لطافت را به محل زندگی می‌دمد به ویژه در زندگی‌های ماشینی امروزی توجه به هنر و صنایع دستی می‌تواند آرامش‌بخش باشد. علاوه بر آن صنایع دستی از گزینه‌های خوب برای هدیه دادن است.
روان‌شناسان هم به بیماران اعصاب و روان و هم به بچه‌های بیش‌فعال توصیه می‌کنند که برای آرامش و سلامت روان خود به سمت هنرهای صنایع دستی بروند مخصوصا کار با گل و سفالگری هیجانات زیاد را کاهش می‌دهد و تمرکز را بیشتر می‌کند.
سیدمیثم حصاری در مورد راهکارهای رونق صنایع دستی گفت: صنعتگران هنرهای صنایع دستی باید کاربردی‌تر کار کنند تا تولیدات آنها در زندگی مردم مورد استفاده قرار بگیرد. صنایع دستی چرم باید در وسایلی مانند کیف، جاکلیدی و جاسوئیچی، ظروف سفال در منازل، گلیم، ترمه‌دوزی و پن‌بافی در انواع لباس‌ها در زندگی مردم مورد استفاده قرار گیرد و رشته‌های هنری بیشتر به سوی تولیدات کاربردی بروند. با این همه برخی از کارهای هنری دلی است که باید به آنها هم توجه شود.
وی در مورد طرح «پنج‌شنبه‌ها با صنایع دستی» خاطرنشان کرد: این طرح برای اولین بار در کشور در استان قزوین به اجرا درآمد و قرار است استان اصفهان بعد از ما از بیستم خردادماه این طرح را به اجرا دربیاورد. براساس این طرح خریداران صنایع دستی در روزهای پنج‌شنبه از تخفیف ۱۰ درصدی برخوردار می‌شوند و ما در کشور مجری طرح هستیم.
تاکنون عده‌ای از صنعتگران در اجرای این طرح با ما همکاری کرده‌اند اما انتظار داریم که همه صنعتگران در استان حرکتی انجام دهند و این طرح را به اجرا در بیاورند، چون آنها با مردم ارتباط مستقیم دارند و می‌توانند با این طرح کمک شایانی به رونق صنایع دستی بکنند. معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی استان قزوین افزود: اکنون این طرح در خانه صنایع دستی پشت مسجد جامع، بازارچه دائمی صنایع دستی خانه داعی و مجموعه سعدالسلطنه به اجرا درمی‌آید.
سایتی برای معرفی صنایع دستی قزوین
سیدمرتضی عبدالحسینی یک هنرمند منبت‌کار با سابقه ۳۲ ساله در این صنعت به همشهری گفت: برای این‌که صنایع دستی به سبد خرید مردم ما وارد شود باید تولیدات صنایع دستی علاوه بر این‌که کاربردی‌تر شوند، شیک‌تر و زیباتر ساخته شوند یعنی هم جنبه کاربردی و هم جنبه تزئینی داشته باشند. این کار نیازمند خلاقیت است. همچنین باید صنعتگران ما هنر خود را از حالت سنتی همیشگی خارج کنند و در ظاهر آن تغییرات زیبا به وجود آورند.
وی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که ما داریم این است که صنعتگران صنایع دستی استان ما به گردشگران خارجی و ایرانی معرفی نمی‌شوند. ما به یک پایگاه و سایت نیاز داریم که یک گردشگر بتواند با گوشی خود به راحتی اطلاعاتی از هنرمندان استان ما بگیرد. در این زمینه با سازمان میراث فرهنگی استان قزوین صحبت کردیم و آنها پیگیر این موضوع شده‌اند و قرار است این سایت راه‌اندازی شود. حتی ما باید یک سایت هم برای طرح «پنج‌شنبه‌ها با صنایع دستی» برای شهروندان قزوینی داشته باشیم.
عبدالحسینی در مورد طرح «پنج‌شنبه‌ها با صنایع دستی» تصریح کرد: ما در محدوده خودمان دیدیم که شهروندان از این طرح مطلع شدند و از آثار ما بازدید کردند. حداقل تاثیر اجرای این طرح این است که چون ما پنج‌شنبه‌ها کارهای خود را به بیرون کارگاه می‌بریم و مردم از آنها بازدید می‌کنند در حالی که پیش از این تولیدات ما در غرفه‌ها دور از چشم مردم بود و دیده نمی‌شد.
با اجرای این طرح حداقل مردم ما متوجه می‌شوند که داخل این کارگاه‌ها چه اتفاقی می‌افتد و چه کالایی تولید می‌شود. این موضوع ما را امیدوار می‌کند که صنایع دستی رونق پیدا کند.
اطلاع‌رسانی طرح
امیررضا رضوانی با سابقه 7 ساله در هنر قلم زنی نیز گفت: به لحاظ این‌که وضعیت اقتصادی بسیاری از مردم مساعد نیست صنایع دستی از سبد کالای مردم خارج شده است و حتی اجرای طرح «پنج‌شنبه‌ها با صنایع دستی» و تخفیف ویژه 10 درصدی در پنج‌شنبه‌ها نیز تغییر چندانی در این وضعیت به وحود نیاورده است و فعلاً خرید صنایع دستی در اولویت مردم نیست.
در این میان در ایام نوروز میزان استقبال گردشگران از صنایع دستی و تولیدات ما بسیار خوب بود و ما راضی بودیم اما باید فکری هم به حال بقیه ماه‌های سال کنیم تا از رکود خارج شویم. ما در غرفه‌های خودمان بحث آموزش را بیشتر از بحث فروش داریم.
وی ابراز کرد: به نظر من هنوز در شهر قزوین به طور کامل اجرای این طرح اطلاع‌رسانی نشده است. در محدوده کاری ما در بازارچه دائمی صنایع دستی خانه داعی با نصب بنر اطلاع‌رسانی شده است، اما باید در دیگر خیابان‌های اصلی شهر هم با نصب بنر مردم را از این طرح آگاه کنند. الان فقط در حد رهگذران عبوری از کنار کارگاه‌های ما از تولیدات روی میز بازدید می‌کنند.
رضوانی افزود: البته هنوز ما در ابتدای اجرای این طرح هستیم و امیدواریم با حمایت مسئولان میراث فرهنگی در اجرای این طرح که به طور دائمی است، در ماه‌های آینده شاهد رونق صنایع دستی در قزوین باشیم.
ضرورت ورود سرمایه‌گذاران
به سراغ یک فروشنده صنایع دستی می‌روم. تنوع و رنگارنگی محصولات سنتی و کارهای دستی فروشگاه او انسان را به وجد می‌آورد. او بدون ذکر نامش از خلوتی و کسادی فروشگاه خود گفت: من در صورت استقبال شهروندان حتی حاضرم به غیر از طرح «پنج‌شنبه‌ها با صنایع دستی»، در روزهای دیگر هفته هم به شهروندان این تخفیف را بدهم. اما اکثر مردم دیگر قدرت خرید صنایع دستی را ندارند. هنوز علاقه‌مندان زیادی برای تولید صنایع دستی در تمام شاخه‌های هنری داریم، اما آنها هم با دیدن بازار کم‌رونق این عرصه دلسرد می‌شوند.
وی افزود: جوانان هنرمند زیادی برای ورود به این بازار با ما مشورت می‌کنند، اما سرمایه‌شان کافی نیست. باید سرمایه‌داران در این عرصه فعالیت داشته باشند و با سرمایه‌گذاری جانی تازه به رونق صنایع دستی بدمند. قزوین شهری گردشگرپذیر است و سرمایه‌گذاری در زمینه صنایع دستی می‌تواند در کنار رونق تولید به رونق گردشگری هم کمک زیادی کند.
در همینه زمینه :
