چالش دنباله‌دار پنج‌شنبه و شنبه

رضا کربلایی- روزنامه‌نگار

آذرماه سال گذشته بود که ابراهیم رئیسی لایحه‌ای به مجلس فرستاد که در آن به تغییر ساعت اشاره شده بود. با این حساب ساعت کار کارمندان دولت 42ساعت و 30دقیقه در هفته خواهد شد و میزان ساعت تدریس معلمان و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها هم تغییر می‌کند. با این حساب، مجلس فعلی شاید تکلیف تعطیلات آخر هفته را برای همیشه روشن کند هرچند به‌دلیل ترافیک شدید طرح‌ها و لوایح در دستور کار نمایندگان و یک‌ماه مانده تا پایان عمر این دوره از مجلس، بعید هم نیست که این پرونده باز بماند و به مجلس آینده کشیده شود. اگر این لایحه به قانون تبدیل شود ساعت کار در همه قوانین و مقررات از 44ساعت کار در هفته و 176ساعت کار در‌ماه به‌ترتیب به 42ساعت و 30دقیقه کار در هفته و 170ساعت کار در‌ماه تغییر می‌کند. البته قرار است این اجازه به دستگاه‌های دولتی داده شود تا در موارد خاص با موافقت هیأت وزیران و رعایت سقف ساعات کار با توجه به شرایط جغرافیایی و منطقه‌ای و فصلی ساعات کار خود را به‌ترتیب دیگری تنظیم کنند. نتیجه اینکه در شرایط اضطرار و بحران نظیر آلودگی هوا، کمبود انرژی، وقوع حوادث غیرمترقبه، شیوع بیماری‌های فراگیر و یا در ایام خاص نظیر‌ماه مبارک رمضان، به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور و تصویب هیأت وزیران، ساعت کار و نحوه ارائه خدمت کارمندان، می‌تواند تغییر کند.

پنجشنبه یا شنبه؛ مسئله این است؟
براساس اصل 17قانون اساسی، مبدأ تاریخ رسمی کشور، هجرت پیامبر اسلام(ص) است و تاریخ هجری شمسی و هجری قمری هر دو معتبر است، اما مبنای کار ادارات دولتی هجری شمسی و تعطیل رسمی هفتگی روز جمعه است. با این حساب مسئله اصلی این است که درصورت کاهش روزهای کاری و اضافه شدن یک روز به تعطیلات رسمی، چه روزی باید تعطیل شود. برخی اعتقاد دارند از آنجا که مدارس کل کشور و بسیاری از ادارات دولتی در روز پنجشنبه تعطیل یا نیمه تعطیل است، بهتر است که این روز هم تعطیل رسمی اعلام شود. در مقابل برخی بر این باورند که به جهت تعامل اقتصاد ایران با جهان بهتر است که شنبه تعطیل رسمی اعلام شود که عمده طرفداران این گزینه فعالان اقتصاد، تجار و شرکت‌های اقتصادی هستند. مرکز پژوهش‌های مجلس هم بر این نظر تأکید دارد که با توجه به ضرورت هماهنگی هر چه بیشتر روزهای کاری دستگاه‌های اجرایی کشور با روزهای کاری بین‌المللی به‌نظر می‌رسد حذف روز شنبه از ایام کاری هفته، نسبت به روز پنجشنبه، از اولویت بیشتری برخوردار است.

مرکز پژوهش‌ها: فعلا دست نگه دارید
سؤال اینجاست که اکثریت نمایندگان در صحن علنی به تعطیلی پنجشنبه‌ها رأی می‌دهند یا روی تعطیلی شنبه‌ مانور می‌دهند و لایحه را برخلاف نظر کمیسیون اجتماعی رد می‌کنند؟ مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی می‌گوید: «پیشنهاد می‌شود تا زمانی که از وجوه مثبت کاهش تعداد روزهای کاری کارکنان اطمینان حاصل نشده، از تصویب این لایحه خودداری شود.» هرچند که این نهاد تحقیقاتی می‌افزاید: «کاهش 1.5ساعت از ساعات کاری کارکنان دولت می‌تواند بستری مناسب برای یکسان‌سازی ساعات کاری کارکنان دولت در سطح ستاد و استان درنظر گرفته شود.»

درخواست بخش خصوصی
رئیس اتاق ایران در نامه‌های جداگانه به دفتر مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهوری و رئیس مجلس، برنامه‌ریزی و همراهی برای مطابق‌سازی‌ تعطیلات آخر هفته با تعطیلات جهانی را خواستار شده است. صمد حسن‌زاده، در این نامه با اشاره به ضرورت برنامه‌ریزی و همراهی برای مطابق‌سازی‌ تعطیلات آخر هفته با تعطیلات جهانی و اعلام روز شنبه به‌عنوان تعطیلی یادآوری کرده است: «تصویب روز پنجشنبه به‌عنوان روز دوم تعطیلات هفته منجر به ایجاد وقفه‌ای ۴ روزه در ارتباطات مالی و تجاری با دنیا شده و زیان اقتصادی ناشی از آن چشمگیر خواهد بود.»