در انتظار شوک ژاپنی

هنوز نخست‌وزیر ژاپن به تهران نیامده، بازارها به سمت و سوی مثبت تغییر جهت داده‌اند و با اینکه هنوز کسی نمی‌داند شینزو آبه حامل چه پیامی است اما گمانه‌زنی‌های فعالان بازارها و سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد این سفر در پی حل تنش‌های سیاسی از طریق راهکار‌های اقتصادی است.

به گزارش همشهری، از همان روز که مشخص شد قرار است نخست‌وزیر ژاپن بعد از 40سال به تهران بیاید، بازار ارز و سهام به این خبر واکنش نشان داد. مشهور است که بازارهای ارز و سهام از هوشمندی بالقوه‌ای برخوردارند و می‌توانند اثرات رویداد‌های آینده و حال را به نمایش بگذارند، با این استدلال گویا فعالان بزرگ این دو بازار از چیز‌هایی خبر دارند که دیگران از آن بی‌اطلاع‌اند؛ زیرا همزمان با جدی شدن سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران قیمت دلار در حال کاهش بوده و ارزش سهام در بورس تهران بیشتر شده است. علی صادقین، اقتصاددان گفت: جو سیاسی و امنیتی موجود ازجمله عواملی بود که می‌توانست بر اقتصاد ایران تأثیر منفی داشته باشد اما به‌دلیل سفر نخست‌وزیر ژاپن و وزیر امور خارجه آلمان به ایران ریسک‌های سیستماتیک کاهش یافت و جو مثبتی نسبت به هفته گذشته در بازار حاکم شد.

 با این حال هیچ‌کس به‌درستی نمی‌داند شینزو آبه حامل چه پیامی برای تهران است و به همین دلیل بازار شایعات داغ است اما محتمل‌ترین سناریو در مورد سفر نخست‌وزیری که کشورش سومین رکن بزرگ اقتصادی دنیاست و کمتر به‌دلیل رویکرد‌های سیاسی‌اش شناخته می‌شود، این است که این سفر عمدتا یک سفر اقتصادی با هدف حل تنش‌های سیاسی است. گواه این موضوع، تاسیس اتاق مشترک ایران و ژاپن است که از مدت‌ها قبل برنامه‌های آن تدارک دیده شده بود و اکنون غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران از آغاز به‌کار قریب‌الوقوع آن سخن می‌گوید.

احتمال وجود پیشنهاد ویژه
رضا قریشی، استاد اقتصاد سیاسی استاکتون کالج آمریکا هم معتقد است: یکی از احتمالات این است که آقای آبه حامل پیشنهادهایی است که فقط مقامات ارشد جمهوری اسلامی می‌توانند آن را بررسی کرده و درباره آن تصمیم بگیرند؛ مقوله‌ای که از پیش نمی‌توان آن را تعیین کرد اما آنچه مسلم است موفقیت این مذاکرات برای هر دو طرف اساسی است. او افزود: ژاپن برای تامین انرژی خود عمدتا به کشورهای حوزه خلیج‌فارس ازجمله ایران متکی است و منطقه بازار بزرگی برای کالاهای صادراتی ژاپن است و به همین دلیل نمی‌تواند به تلاطمات، به‌ویژه خطر بسته شدن تنگه هرمز بی‌اعتنا باشد.

این استاد اقتصاد سیاسی گفت: اینکه به حرف آقای ترامپ اعتمادی نیست (که نیست) و آمریکا ‌باید قبل از خروج یکجانبه از برجام مذاکره می‌کرد، نکات درستی است اما باید از این نکات و نکات مشابه استفاده کرد تا از آقای آبه امتیازات بیشتری گرفت. او اضافه کرد: این امتیازات باید برای ترغیب ژاپن درکمک به ایران برای فروش نفت و سایر کالاهای صادراتی‌ از طریق ارائه تسهیلات بانکی و واردات کالاهای واسطه‌ای با تکنولوژی بالا، مثل کامپیوترهای پیشرفته باشد.

اثرات رویداد
مسیح زرگر از کارشناسان بازارهای مالی هم درباره اثرات اقتصادی سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران گفت: اگر نتایج این سفر مثبت باشد، جو روانی بازار سرمایه مثبت خواهد شد و قیمت ارز هم کاهش خواهد یافت. او افزود: افت احتمالی قیمت ارز در صورت توافق، سبب کاهش درآمد صنایع صادرات‌محور در بورس خواهد شد اما رفع تحریم‌ها صادرات را تسهیل خواهد کرد. او با بیان اینکه اگر نتایج سفر شینزو آبه به تهران مثبت باشد، سهام بانک‌ها در بورس تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت، گفت: بانک‌ها هم‌اکنون از مراودات بین‌المللی محروم هستند و مادامی که تحریم‌ها، روند فروش نفت را دشوار کند، امیدی به وصول مطالبات خود از دولت را نیز ندارند اما درصورت رفع محدودیت‌ها، خوش‌بینی به وصول مطالبات از دولت افزایش خواهد یافت؛ بنابراین بانک‌ها مخصوصا بانک‌هایی که مطالباتی از دولت دارند، پتانسیل رشد پیدا خواهند کرد.

 تأسیس اتاق مشترک ایران و ژاپن؛ به‌زودی
رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: امیدواریم با دیدار نخست‌وزیر ژاپن از ایران بخشی از محدودیت‌ها برطرف شود و ما به رابطه خوب گذشته بازگردیم. غلامحسین شافعی در مورد رابطه اقتصادی ایران و ژاپن به ایلنا گفت: ایران و ژاپن از شرکای تجاری سنتی هستند و ما از گذشته‌های دور رابطه خوبی با این کشور داشته‌ایم به‌طوری که ردپای تکنولوژی ژاپن را می‌توان در اکثر صنایع ایران مشاهده کرد. او ادامه داد: این کشور یکی از سالم‌ترین محیط‌ها برای کسب و کار ایران بوده و همیشه حداقل اختلاف تجاری را با این کشور داشته‌ایم؛ هرچند که محدودیت‌ها و تحریم‌های کنونی روی این مناسبات تأثیر گذاشته اما علاقه‌مندی ژاپنی‌ها برای حفظ ارتباط با ایران بسیار بالاست و ما امیدواریم با دیدار نخست‌وزیر ژاپن از ایران بخشی از این محدودیت‌ها برطرف و ما به رابطه خوب گذشته بازگردیم. رئیس اتاق ایران با اشاره به تشکیل اتاق مشترک بین 2 کشور گفت: پیش از این کمیته مشترک تشکیل شده بود که در حال تبدیل شدن به اتاق است و ما به‌زودی شاهد تاسیس اتاق مشترک ایران و ژاپن خواهیم بود.