کمبود متخصص محیط‌زیست در قانونگذاری

ایمان مهدی‌زاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار

گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی کره زمین تأثیر مستقیم روی بقا یا انقراض گونه انسان دارد. شرایط جوی و مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از توسعه‌های نامتوازن و شتابزده باعث شد دانشمندان به سران کشورهای دنیا هشدار جدی بدهند و آنها را ملزم به رعایت مفاد قراردادی به نام معاهده پاریس کنند. کشورهای در حال توسعه هندوستان، مالزی و اندونزی با وضع قوانین جدید رعایت مفاد این معاهده را در برنامه‌های محیط‌زیستشان گنجاندند. کشور آمریکا با روی کار آمدن ترامپ از این معاهده خارج شد تا رونق تولید اقتصاد آلاینده همچنان ادامه داشته باشد.
ایران نیز به این معاهده پیوست اما در عمل نتوانست همپای دیگران اقداماتش را انجام دهد و دلیلش برخوردهای سیاسی با این معاهده بود. از آنجا که برخی افراد و گروه‌های متقاضی کرسی مجلس شورای اسلامی، همواره تنورهای انتخابات خود را گرم نگه می‌دارند با مقوله محیط‌زیست و معاهدات بین‌المللی هم برخورد سیاسی می‌کنند. اگر گروهی براساس نیازهای دیپلماسی و جهانی انجام تعهداتی را بپذیرد، گروه مخالف بی‌آنکه مطالعه جامعی داشته باشد، آن را رد می‌کند. برخوردهای غیرکارشناسی و سیاسی در نهایت به محیط‌زیست آلوده‌تر و زیستگاه‌های شکننده‌تر می‌انجامد و حیات انسان را با خطرات جدی مواجه می‌سازد. برای نمونه دولت‌های نهم و دهم برای جلب رضایت جامعه روستایی اجازه حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق صادر کرد و مجلسیان که با آن دولت یکدست بودند بی‌تفاوت فقط تماشا کردند که نتیجه آن فرونشست دشت‌ها و تخریب زمین‌های زراعی بود و مهاجرت روستاییان به شهرها را افزایش داد. روستاهایی در شرق کشور با جاده آسفالت، گاز، برق و تلفن، بدون آب و هیچ فرد ساکنی، نتیجه آن رفتار سیاسی با آب است. بهارستان نشینان باید به فکر نسل‌های بعدی باشند و بدون مطالعه و بررسی زیست‌محیطی، اقدام به صدور انواع مجوز و موافقت اصولی نکنند. متأسفانه در مجلس شورای اسلامی ایران، کارگروه تخصصی محیط‌زیست که بتواند برای حفظ زیستگاهمان به نام ایران نمایندگان را متحد کند وجود ندارد.