استیضاح در پارلمان، استعفا در پاستور

9‌ماه تا پایان عمر مجلس دهم باقی مانده است. به شماره افتادن نفس‌های مجلس دهم از یک سو و حاکم شدن جو رقابت‌های انتخاباتی از سوی دیگر سبب شده است نمایندگان بیش از پیش به سمت استفاده از ابزارهای نظارتی‌شان چون استیضاح وزرا، تشکیل هیأت‌های تحقیق و تفحص و تذکر به مسئولان دولتی سوق پیدا کنند.

در این میان اما استیضاح وزرا از 2 ابزار نظارتی دیگر پر‌طرفدارتر است چرا که هم پاسخی است به نیازمندهای حوزه‌های انتخابیه نمایندگان و هم در مسیر پیگیری استیضاح وزرا، معاونان وزارتخانه‌ها برای رفع و رجوع نیازهای حوزه انتخابیه نمایندگان پویا‌تر می‌شوند. به همین دلیل هم هست هر بار موضوعی چون گرانی‌های اخیر ازجمله خودروها، تشدید مشکلات معیشتی و... خبرساز می‌شود و رضایت اجتماعی را نشانه می‌گیرد متقابلا در بهارستان موجی به جریان می‌افتد و جمعی از نمایندگان دست به‌کار می‌شوند و طرح استیضاح وزیر مربوطه را به جریان می‌اندازند. طرح استیضاح وزرای نفت، کار و کشاورزی، ازجمله مواردی است که طی کمتر از یک‌ماه اخیر در بهارستان به جریان افتاده است. طرح استیضاح وزیر ورزش و جوانان هم که در دستور کار مجلس بود دیروز از دستور خارج شد. متوقف شدن طرح‌های استیضاح در بهارستان 2دلیل دارد؛ یا از سوی هیأت رئیسه به کمیسیون مربوطه ارجاع می‌شود و در کمیسیون لابی وزرا با استیضاح‌کنندگان به ثمر می‌نشیند یا اینکه دولتمردان و معاونان وزارتخانه مذکور قبل از ارجاع به کمیسیون استیضاح‌کنندگان را به انصراف از استیضاح قانع می‌کنند.

چنان‌که براساس همین روند دیروز علی‌اصغر یوسف‌نژاد، عضو هیأت رئیسه مجلس از منتفی شدن طرح استیضاح وزیر ورزش و جوانان خبر داد و به همشهری گفت: با کاهش تعداد امضای استیضاح‌کنندگان وزیر ورزش به ۸ نفر این استیضاح منتفی و از دستور کار مجلس خارج شد. به گفته یوسف‌نژاد، استیضاح وزیر ورزش بیش از ۲۰ امضا داشته که در چند مرحله تعداد امضاهای آن کاهش یافته و نهایتاً از نصاب افتاده است. اگرچه استیضاح وزیر ورزش و جوانان به رغم همه انتقادات جدی به او و مضاعف شدن ماجرای بی‌سابقه بازی داماش و پرسپولیس از دستور کار نمایندگان خارج شد اما براساس گفته الیاس حضرتی، نماینده تهران طرح استیضاح وزرای کشاورزی و کشور همچنان مطرح است و در کمیسیون‌های تخصصی مشغول بررسی است.

او با تأکید بر اینکه متأسفانه روند کاری و پیگیری امور در مجلس به درستی دنبال نمی‌شود، گفت: نسبت به سرانجام رسیدن طرح‌های استیضاحی که به جریان افتاده است خوش‌بین نیستم چون در این 3 سال دریافته‌ام مجلس در جایگاه واقعی‌اش نیست و اقدامات نمایندگان و اموری که باید از سوی آنها با جدیت پیش برود تحت‌تأثیر رایزنی‌ها و لابی‌ها و روندی که به مجلس تحمیل شده راه به جایی نخواهد برد. بی‌سرانجامی طرح‌های استیضاح در مجلس به‌دلیل ناکارآمد شدن جایگاه بهارستان موضوعی است که قریب به اتفاق نمایندگان به آن معترفند و آن را سبب بی‌انگیزگی نمایندگان در قبال ضعف دولت و وزرا می‌دانند، چنان‌که در همین راستا یحیی کمالی‌پور، عضو فراکسیون مستقلین مجلس در این‌باره به همشهری گفت: مدتی است هیچ طرح استیضاحی را امضا نکرده‌ام، همه استیضاح‌هایی که امضا کردم به‌دلیل انصراف استیضاح‌کنندگان در پی لابی و رایزنی دولتی‌ها منتفی شد لذا تصمیم گرفتم دیگر طرح استیضاحی را امضا نکنم چرا که عدم‌اجرایی شدن آنها را جفای به مردم می‌دانم.

وی افزود: مجلس اگر در جایگاه واقعی خودش قرار داشت الان باید خیلی از وزرا را به‌دلیل مشکلات معیشتی مردم و گرانی‌های اخیر و نابسامانی بازار خودرو عزل می‌کرد حتی اگر به قیمت از نصاب افتادن کابینه تمام می‌شد. از 18وزیر کابینه دوازدهم تا‌کنون 6وزیر– راه و شهر‌سازی‌، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، صمت، کار و اقتصاد و دارایی - به‌دلیل استعفا یا استیضاح از سوی مجلس برکنار شده‌اند. براساس اصل 126قانون اساسی درصورتی که شمار وزیران تغییر یافته کابینه به نیمی از وزرا برسد رئیس‌جمهور موظف است برای کل کابینه از مجلس رأی اعتماد مجدد بگیرد؛ به این ترتیب اگر 3 وزیر دیگر کابینه تغییر کند روحانی موظف است برای کابینه از مجلس رأی اعتماد مجدد بگیرد. موضوعی که به گفته جلال میرزایی، نماینده ایلام، مجلس را در برابر استیضاح وزرا محافظه‌کارتر کرده است چرا که مجلس و دولت را در روندی درگیر می‌کند که بیشتر از آنکه مفید باشد سبب فرصت‌سوزی می‌شود. به زعم جلالی پرداختن به مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور نسبت به دیگر امور اولویت دارد و مردم منتظر گشایش‌های جدی در این زمینه هستند.

 زمزمه 2  استعفا در راهروهای مجلس
نمایندگان در حالی با به جریان انداختن طرح استیضاح همزمان 4وزیر درصددند نارضایتی‌شان از روند اقتصادی دولت را عیان کنند که در راهروهای مجلس شنیده شده است حسن روحانی اخیرا از وزرای صمت و اقتصاد خواسته است به‌دلیل عدم‌حرکت متناسب آنها با شرایط ویژه اقتصادی کشور از کابینه استعفا دهند و مسیر را برای حضور افراد توانمند‌تر فراهم سازند.