گزارش
گنجی که دفن می‌شود
میزان بازیافت زباله در ایران حدود ۲۰ درصد و در کردستان کمتر از ۱۰ درصد است
زباله که امروزه در دنیا از آن به عنوان طلای کثیف یاد می‌شود، با استفاده از تکنولوژی قابلیت تبدیل به گنجی ارزشمند و ثروت‌آفرین را دارد اما هنوز هم در کردستان به صورت سنتی دفن می‌شود و شیوه جمع‌آوری آن همچنان با مشکلاتی مواجه است.به گزارش ایرنا، کردستان علیرغم داشتن ظرفیت‌های فراوان معدنی و کشاورزی، در حوزه صنعت، سرمایه‌گذاری و در کل اقتصاد همواره جزو استان‌های آخر کشور است، ولی در مواردی هم گوی سبقت را از دیگر استان‌ها ربوده است. از جمله این موارد تولید زباله در این استان است که از میانگین کشوری بالاتر است. امروزه در دنیا وجود زباله دیگر تهدید به شمار نمی‌رود بلکه فرصتی است که می‌توان با تبدیل آن به کود و انرژی ثروت‌آفرینی کرد.
حال نه‌تنها از این گنج و ثروت در کردستان استفاده بهینه نمی‌شود بلکه با دپوی نامناسب و دفن غیراصولی آن، مشکلات فراوانی برای محیط‌زیست ایجاد شده و بارها در شهرهای مختلف موجب اعتراض مردم و دوستداران طبیعت و محیط‌زیست شده است.
مردم کردستان سه‌برابر سرانه جهانی زباله تولید می‌کنند
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست کردستان به میزان تولید زباله در استان اشاره کرد و گفت: روزانه هزار و ۴۳ تن زباله در شهرها و ۲۱۹ تن هم در روستاها تولید می‌شود.«اقبال حمیدی» با اشاره به این‌که سرانه تولید زباله در کردستان نسبت به کشور بالاست، افزود: سرانه تولید زباله در کردستان ۹۲۱ گرم است و این آمار در کشور ۷۰۰ گرم و در جهان ۳۰۰ گرم به ازای هر نفر است.وی با بیان این‌که در جهان بیش از ۷۰ درصد زباله بازیافت می‌شود، اظهار کرد: میزان بازیافت زباله در ایران حدود ۲۰ درصد و در کردستان کمتر از ۱۰ درصد است.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست کردستان افزود: از ۲۰ درصد بازیافت زباله در ایران حدود ۸ تا ۱۰ درصد آن تفکیک از مبدأست که در کردستان هنوز تفکیک زباله در مقصد انجام می‌شود که از لحاظ زیست‌محیطی مورد پذیرش نیست.حمیدی گفت: زباله‌هایی که به جایگاه دفن زباله انتقال داده می‌شود، هم به لحاظ حمل‌و‌نقل و هم عملیات دفن هزینه‌هایی بر شهرداری در شهرهای استان تحمیل می‌کند.وی افزود: اگر تفکیک از مبدأ زباله انجام شود، عملاً زباله‌ای که به محل جمع‌آوری منتقل می‌شود زباله تر است که این‌گونه هم از تعداد ماشین‌آلات و هم حجم زباله و در نتیجه هزینه‌های تحمیل شده به شهرداری‌ها کاسته می‌شود.
سرانه تولید زباله در سنندج
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج نیز گفت: روزانه ۳۸۰ تن زباله در شهر سنندج تولید می‌شود که این آمار هم متغیر است و در برخی روزها تا حدود ۴۰۰ تن و گاهی هم کمتر از ۳۰۰ تن تولید می‌شود. «سیروان غفوری» سرانه تولید پسماند در این شهر را ۸۶۰ گرم به ازای هر نفر اعلام کرد و یادآور شد: دلیل این مساله به فرهنگ مصرف مردم برمی‌گردد که باید از طریق آموزش در این رابطه فرهنگ‌سازی کنیم.
وی به تعداد خودروهای حمل زباله در سنندج اشاره کرد و گفت: ۴۲ دستگاه خودرو سنگین و 5 دستگاه خودرو سبک نیسان و ۱۵۶ چرخ‌دستی برای حمل زباله‌های کوچه‌های باریک که امکان تردد خودرو در آن امکان‌پذیر نیست، در اختیار داریم.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج با اشاره به این‌که درصد جمع‌آوری مکانیزه زباله نسبت به کل جمع‌آوری در این شهر بسیار کم است، اضافه کرد: ۷ خودرو مکانیزه جمع‌آوری زباله داریم که در مجموع جمع‌آوری مکانیزه زباله در سنندج ۱۶ درصد است.
منکر مشکلات جایگاه دفن زباله سنندج نیستیم
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج با اشاره به این‌که اکثر جایگاه‌های دفن زباله در ایران مشکل دارد، اظهار کرد: منکر مشکلات جایگاه دفن زباله این شهر نیستیم و در چند سال اخیر اقدامات مطلوبی برای ساماندهی این جایگاه انجام گرفته است. غفوری اضافه کرد: شیرابه زباله جزو معضلات اصلی و چندین ساله جایگاه دفن زباله سنندج است که با کمک مهندسین مشاور و استفاده از اعتبارات سد ژاوه، حدود ۴۰ میلیارد ریال هزینه شد تا انتهای شیرابه با خط لوله‌ای به تصفیه‌خانه شهر سنندج متصل شود. وی با اشاره به این‌که فقط مرحله‌ای باقی‌مانده که این شیرابه وارد تصفیه‌خانه شود، افزود: به دلیل افزایش جمعیت شهر سنندج، تصفیه‌خانه این شهر در حال ارتقاست و پایان سال جاری را برای انتقال شیرابه به تصفیه‌خانه به ما وعده داده‌اند.
مکان‌یابی جدید جایگاه دفن زباله در سنندج
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج با اشاره به این‌که مشکل حقوقی جایگاه زباله سنندج در کیلک تا حدی رفع شده است، گفت: مطالعه مکان‌یابی جدید جایگاه زباله این شهر آغاز شده و پایان اردیبهشت امسال شرکت مجری آن مشخص می‌شود.
غفوری با بیان این‌که اکثر شهرهای ایران درگیر زباله‌گردها هستند، اظهار کرد: اگر ساز و کارهای خاص تعریف و تفکیک از مبدأ آغاز شود، تعداد زباله‌گردها هم پایین می‌آید و این افراد هم ساماندهی می‌شوند. وی یادآور شد: سازماندهی و صدور کارت شناسایی برای زباله‌گردها با اجرای طرح سرمایه‌گذاری در حوزه پسماند محقق می‌شود.
جذب سرمایه‌گذاری در حوزه پسماند سنندج
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج در ارتباط با وعده سرمایه‌گذاری در طرح تبدیل زباله به انرژی که در سال ۹۶ داده شد، گفت: تا مرحله عقد پیش‌قرارداد این طرح هم پیش رفتیم و سرمایه‌گذار اجرای آن را منوط به تأییدیه برجام کرد و در صورت عدم پذیرش برجام قادر به وارد کردن دستگاه‌های مورد نیاز نخواهیم بود. به همین دلیل این طرح اجرایی نشد. غفوری اظهار کرد: بر اساس بررسی‌های انجام شده این طرح اگر به اجرا درمی‌آمد به طور مستقیم برای ۲۰۰ نفر اشتغال ایجاد می‌کرد.وی افزود: به‌تازگی توانستیم سرمایه‌گذاری در حوزه پسمانده با میزان اولیه سرمایه‌گذاری ۷۰ میلیارد ریال جذب کنیم که قرار است خط سورتینگ ۲۵۰ تنی راه بیندازد و کود کمپوست آلی گرانوله تولید کند.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج با اعلام این‌که برنامه این سازمان تحت پوشش قرار دادن کل شهر در اجرای این طرح است، گفت: نحوه واگذاری این طرح بدین گونه است که در ۱۵ سال از اجرای آن ۷۵ درصد سود خالص متعلق به سرمایه‌گذار و بقیه شهرداری و بعد از طی این مدت تمام آن به شهرداری تعلق می‌گیرد. وی افزود: با راه‌اندازی این واحد جدید در کنار مرکز دفن زباله کنونی سنندج می‌توانیم میزان استفاده از کود شیمیایی در کشاورزی استان را نیز کاهش و کود آلی و طبیعی جایگزین کنیم.
درختکاری در اطراف مرکز دفن زباله سنندج
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج اظهار کرد: وقتی مرکز دفن زباله کیلک در سال ۷۰ به عنوان جایگاه زباله سنندج انتخاب شد، همه ارگان‌ها مرتبط در آن زمان این مکان را مورد تأیید قرار دادند.غفوری در مورد با شکایت مردم ساکن نزدیک این مرکز گفت: دستگاه‌هایی همچون فرمانداری، منابع طبیعی، مرکز بهداشت، محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی و هر ارگان مرتبط آن را به عنوان مکان مناسب دفن زباله تأیید کرده است. وی افزود: اما شکایتی می‌شود و واحد حقوقی ما ممکن است نتوانسته باشد آن را به نتیجه برساند و حکمی صادر شود.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج در رابطه با تلاش‌ها برای افزایش استاندارهای این مرکز یادآور شد: با توجه به هزینه‌های فنس‌کشی در نظر داریم اطراف مرکز دفن زباله سنندج را درختکاری کنیم. غفوری اضافه کرد: از انجمن‌های زیست‌محیطی کمک می‌خواهیم که هر سال بخشی از این درختکاری را انجام دهند.
واحد بیوکمپوست سنندج مجوز زیست‌محیطی ندارد
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست کردستان یکی دیگر از مشکلات مربوط به پسماند در سنندج را نزدیکی جایگاه واحد بیوکمپوست شهرداری با روستای سرینجیانه اعلام کرد و گفت: این واحد در ۶۰۰متری روستای سرینجیانه واقع شده در حالی که باید در هزار و ۵۰۰ متری مناطق مسکونی ساخته می‌شد.
حمیدی اظهار کرد: ناگفته نماند این واحد بیوکمپوست مجوز زیست‌محیطی ندارد و محل آن در گذشته کارخانه آسفالت بوده که تجهیزات مورد نیاز تولید کود آلی حاصل از تخمیر زباله را در این مکان مستقر کردند.وی افزود: برای تولید این کود از روش هوادهی استفاده می‌شود و ۵۶ روز طول می‌کشد تا زباله به کود تبدیل شود. معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست کردستان اضافه کرد: از آنجا که این کود مجوز زیست‌محیطی ندارد، فروش آن هم به طور رسمی انجام نمی‌شود. در کل در آنجا فقط هزینه‌ای برای تولید می‌شود و آلودگی مضاعفی هم به وجود می‌آید.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج در رابطه با واحد بیوکمپوست گفت: کود کمپوست تولیدی ما از لحاظ تمام پارامترها جواب می‌دهد و فقط عیب بزرگ آن این است که در آن خرده‌شیشه وجود دارد. غفوری با اشاره به این‌که وجود خرده‌شیشه در این کود به دلیل اجرا نشدن تفکیک از مبدأ زباله در شهر سنندج است، افزود: با وجود این، تعدادی از کشاورزان منطقه خواهان استفاده از این کود هستند که در اختیار آنها قرار داده می‌شود. وی گفت: هزار و ۸۰۰ کود از واحد تولید کود بیوکمپوست سنندج تولید شد که ۲۰۰ تن را یک نفر خریداری کرد و بقیه که هزار و ۶۰۰ تن بود رایگان در اختیار کشاورزان منطقه قرار داده شد.
کردستان جایگاه دفن پسماند ویژه ندارد
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست کردستان گفت: جایگاه زباله مشمول ارزیابی است و از نظر فاصله 8 تا ۱۰ کیلومتر بهترین فاصله یک مرکز با شهر است. حمیدی اظهار کرد: مکان‌یابی جدید بسیار سخت اما چند بار هم مکان‌های جدیدی انتخاب شد که با مخالفت مردم محلی و برخی انجمن‌ها مواجه شد.
وی اضافه کرد: اگر موارد استاندارد در جایگاه زباله همچون فنس‌کشی، مدیریت شیرابه و دفن اصولی و تفکیک از مبدأ رعایت شود، تا ۶۰ درصد از حجم زباله‌هایی که به محل دفن کنونی منتقل می‌شود، کم می‌شود. معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست کردستان افزود: مردم، زیستگاه، حیات وحش و زباله از جمله خط قرمزها برای اداره حفاظت محیط‌زیست است و بر آن تأکید خاصی دارد. حمیدی گفت: با این‌که جایگاهی در زمینه پسماند ویژه در بیجار در نظر گرفته و در سال ۸۶ مطالعات آن تأیید شد، ولی به دلیل مخالفت‌های مردمی راه‌اندازی آن متوقف شد، لذا عملاً جایگاه پسماند ویژه در استان نداریم. وی در مورد انباشت زباله‌ها در نوار ساحلی سد وحدت اظهار کرد: اقدامات قانونی را در این زمینه انجام داده و علیه شرکت آب منطقه‌ای به عنوان متولی حریم سد اعلام جرم کرده‌ایم.
