کاهش انرژی در شهر از راه فرهنگ

حامد فوقانی-مجید جباری/ خبر‌نگار
 روزها داغ‌ و داغ‌تر می‌شوند. مصرف انرژی بالا و بالاتر می‌رود. کنتورهای برق با سرعت بیشتری شماره می‌اندازند. مصرف گاز شاید نسبت به زمستان تغییر محسوسی داشته باشد اما در برخی از ساختمان‌های شهر همچنان بالاست؛ آنهایی که چیلر دارند. برخی از سیم‌کشی‌ها تاب کم‌می‌آورند. عرق بر پیشانی کنتورها می‌نشیند و گاهی فیوز کم آورده، برق قطع می‌شود؛ از بس که جریان کشیده‌اند. هوای خنک داخل در میان پنجره‌ای که رو به خیابان شلوغ باز است، گم می‌شود. در همان اتاقی که مانیتور روشن و بیکار، به هدررفت انرژی چشمک می‌زند. این، حال و روز بسیاری از ساختمان‌های پایتخت در ماه‌های گرم سال است؛ درست در روزهایی که مصرف برق و آب اوج می‌گیرند و هزینه‌ها بالا می‌روند. در مورد بسیاری از ساختمان‌های شهرداری تهران چنین روندی حاکم است و مدیریت شهری تلاش می‌کند تا با فرهنگ‌سازی از یک‌طرف و به‌کارگیری ابزارهای نوین از طرف دیگر، مصرف انرژی را کاهش دهد.  اینطور که پایش‌های ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهر تهران نشان می‌دهد، بخشی از برنامه‌های رعایت الگوی مصرف انرژی در برخی از ساختمان‌های شهرداری‌های مناطق و سازمان‌های وابسته به شهرداری انجام شده؛ اما در برخی از مناطق هنوز این امر به‌طور جد پیگیری نشده است. در مجموع حدود 350ساختمان شورایاری و بیش از 700ساختمان متعلق به شهرداری هستند که طبق بخشنامه‌ها باید مدیریت انرژی در همه آنها صورت بگیرد. آنگونه که در ماده 6برنامه‌ 5ساله سوم توسعه شهر تهران، میزان مصرف انرژی باید سالانه 10درصد در این ساختمان‌ها کاهش پیدا کند. آغاز این برنامه از ابتدای امسال بوده و حالا باید تا پایان تابستان منتظر بود و دید که چه اقداماتی در این زمینه صورت می‌گیرد.اما اینها تنها تمام ماجرا نیست، زیرا تا پایان سال برنامه‌های عملیاتی و اجرایی دیگری پیش‌روی شهرداری تهران برای کاهش مصرف انرژی قرار دارد؛ از برنامه‌های آموزشی گرفته تا بهره‌گیری از انرژی‌های نو در بوستان‌ها.  در این میان، تعدادی از الزاماتی که شهرداری طبق برنامه سوم توسعه 5ساله و بودجه سال 98باید تا پایان سال انجام دهد را در  زیر آورده‌ایم:

      امکان‌سنجی به‌کارگیری انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در ساختمان‌های شهر و فضاهای عمومی و اجرایی شدن ضوابط و مقررات صرفه‌جویی در مصرف انرژی (بند 6ماده 44برنامه سوم)

      تامین 18میلیارد و 150میلیون تومان منابع مالی برای توسعه انرژی‌های نو

      تامین 4میلیارد و 296میلیون تومان منابع مالی برای آموزش کارکنان و شهروندان برای محیط‌زیست شهری و اصلاح الگوی مصرف

      کاهش 60درصد مصرف برق بوستان‌ها پس از قرارداد با یک شرکت تخصصی

      راه‌اندازی تاکسی اینترنتی برای کاهش هزینه‌های جابه‌جایی کارمندان شهرداری  تجهیز ساختمان‌های شهرداری تهران به سیستم ممیزی انرژی، استفاده از سیستم هوشمند پکیج و تنظیم و بررسی

اجرای الگوی مصرف بهینه انرژی در ساختمان‌های شهرداری

صدرالدین علیپور، رئیس مرکز توسعه پایدار شهرداری تهران:
شهرداری تهران ساختمان‌های فراوانی را در اختیار دارد و مصرف انرژی در این ساختمان‌ها، علاوه بر تأثیر بر افزایش آلاینده‌های محیط‌زیستی، هزینه‌های هنگفتی را به این مجموعه تحمیل می‌کند. سهم ساختمان‌ها در اتلاف منابع انرژی 40درصد است.بنابراین بهینه‌سازی مصرف منابع، تعیین نقاط هدر رفت انرژی، شناسایی نقاط بهبود و اجرای راهکارهای مؤثر از عوامل تأثیرگذار برای بهینه‌سازی‌ مصرف انرژی در این ساختمان‌هاست.ضمن اینکه نباید از آموزش کارکنان اداری، اجرایی و خدماتی نیز برای فرهنگ‌سازی‌ در زمینه بهینه‌سازی‌ مصرف سوخت غافل شد. این مرکز برای مدیریت مصرف انرژی و کاهش سهم ساختمان‌ها از اتلاف منابع، اقداماتی را در دستور کار قرار داده است. سال گذشته 600ساختمان از ساختمان‌های تحت تملک شهرداری در مناطق 22گانه برای اجرای پروژه اصلاح الگوی مصرف زیر پوشش و نظارت این مرکز درآمدند. از سوی دیگر طبق بررسی‌ها، اتلاف انرژی در ساختمان‌های فرسوده و قدیمی 4 تا 6 برابر بیشتر است که این موضوع،مشکل را در فصل گرم مضاعف می کند.به همین خاطر پس از مطالعاتی که در شهرداری انجام شده، پیشنهاد کردیم همانطور که پروژه ها و درآمدها، شاخص رتبه بندی مناطق محسوب می شود، صرفه جویی در مصرف انرژی و منابع هم در شاخص های عملکردی و کارنامه ماهانه و سالانه مناطق اعمال شود.

2گام برای مصرف بهینه انرژی در ساختمان‌ها

بهمن آرمان، اقتصاددان:
برای بهینه‌سازی‌ مصرف انرژی در ساختمان‌ها باید 2 اقدام را در اولویت قرارداد؛ نخست باید الگویی که در کشورهای در حال رشد اجرا می‌شود را در کشور پیگیری کرد. بهای انرژی مانند برق و گاز طبیعی در این کشورها برای واحدهای مسکونی و تجاری 2تا 5/2برابر قیمت گاز و برقی است که به بخش تولیدی فروخته می‌شود. اما در کشور ما عکس آن عمل می‌شود؛ یعنی قیمت برقی که صرف بخش بازرگانی و خانگی می‌شود یک‌سوم برقی است که در اختیار بخش تولید قرار می‌گیرد. بنابراین نخستین اقدام، اصلاح قیمت انرژی است. از سوی دیگر با توجه به اینکه در کشور ما مصالحی که در ساخت و سازها به‌کار می‌رود، سبب افزایش تلفات انرژی می‌شود، بنابراین دیکته کردن استانداردهای خاص برای ساخت واحد‌های اداری و مسکونی دومین گامی است که باید در این زمینه برداشته شود.