حیوانات خانگی و حیوان‌آزاری

کتایون جهانگیری ـ فعال محیط‌زیست

 هنوز تعریف دقیق، جامع و فراگیری در میان مردم درباره حیواناتی که می‌توان در خانه از آنها نگهداری کرد، وجود ندارد.
براساس دریافت‌های علمی و تجربی، آن دسته از حیوانات که با انسان حس نزدیک‌بودن و انس پیدا می‌کنند، اهلی هستند و وضعیت زیستی آنها در سیستم شهری تعریف شده است.  این حیوانات خانگی به حساب می‌آیند، البته با این شرط مضاعف که در حیات وحش، زیستگاه طبیعی نداشته باشند.
چنین تعریفی گرچه معضل است، اما می‌تواند حوزه مشخصی را برای حیوانات خانگی معین کند. با این همه باید در نظر داشت که این شرایط لازم هستند، اما کافی نیستند.
نمی‌توان با این توجیه که حیوانی زیستگاه طبیعی ندارد، او را زندانی کرد یا در محیط و موقعیتی زجرآور نگه داشت.
نگهداری از هر حیوانی باید به شرط برآوردن نیازهای زیستی او باشد.  حیوانی که در محیط‌های روستایی و خانه‌های همجوار با مزارع، قابل نگهداری است، در خانه‌های شهری و واحدهای آپارتمانی، حیوان خانگی به حساب نمی‌آید.
مرغ و خروس را می‌توان در روستا نگه داشت، اما نمی‌توان جوجه‌ها را برای سرگرمی بچه‌ها در پاکت یا جعبه‌ مقوایی به خانه آورد و لاشه آنها را چند روز بعد در سطل زباله انداخت.
این را هم باید در نظر داشت که برخی حیوانات مثل نوعی از لاک‌پشت‌ها از مناطق دوردست وارد کشور می‌شوند. نگه‌داشتن آنها دشوار است و معمولا مصادیق حیوان‌آزاری در این کار دیده می‌شود. رهاسازی آنها هم موجب می‌شود تا زیاد شوند و با غلبه بر حیوانات بومی، گونه مهاجم شناخته می‌شوند و به محیط‌زیست آسیب می‌زنند. چنین نمونه‌هایی در ایران و خارج از ایران زیاد دیده شده است.