تهران و کلان سری شهری روزنامه «شرق» در یادداشتی به قلم ناصر فکوهی، به تجربه فرانسه بهعنوان یک کلانشهر در قرن بیستم اشاره کرده: «بهصورتیکه همه امکانات در این شهر جمع شده و سایر شهرها یک فروپاشی توسعهای را تجربه کرده بودند و خود فرانسویها به این موقعیت و فرایند «پاریس و بیابان فرانسه» نام میدادند.» به نوشته فکوهی، پدیده «کلان سری شهری» تجربهای بود که اغلب کشورهای در حال توسعه در اوایل قرن بیستم با آن مواجه شده و با طرحهایی مانند «تمرکززدایی» و «آمایش سرزمینی» برای توزیع توسعه شهری و جلوگیری از بهوجودآمدن یک قطب شهری منحصربهفرد تلاش کردهاند. بنابر این نوشته، در ایران، به جای تهران با کلانشهرهای متعددی مانند اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز، اهواز، و... مواجه هستیم که درصورت نبودِ آنها وضعیت تهران بهمراتب بدتر از وضعیت کنونی میشد؛ هرچند این مسئله نتوانست از تبدیلشدن تهران به یک کلانشهر غولآسا جلوگیری کند.
عبور از چالشها با مشارکت مردم و اصلاح قانون
روزنامه «وقایع اتفاقیه» با نخستین شهردار تهران پس از انقلاب گفتوگو کرده است؛ محمد توسلی، قانون فعلی شورای شهر را دلیل این ناکارآمدی در مدیریت شهری میداند و به روشهای جایگزین برای اداره شهر اشاره میکند؛ روشهایی که در آن نهتنها مردم بهصورت واقعی در امور شهر مشارکت دارند، که شهرها و بهویژه کلانشهرها از چالشهای بزرگ خود عبور خواهند کرد. وی میگوید تا زمانی که ساختار قانون در چارچوب مدیریت واحد شهری اصلاح نشود، انتظار اینکه مردم بتوانند واقعا در مدیریت شهرها مشارکت واقعی داشته باشند کاملا بیاساس است و شعاری بیش نیست. توصیه او این است که آقای دکتر نجفی، اعضای شورای کلانشهر تهران و سایر کلانشهرها که هماهنگی بیشتری با دولت آقای روحانی دارند، پیگیر لایحه مدیریت شهری شوند؛لایحهای که در سال ۹۳ توسط وزارت کشور تهیه و مقداری هم کار کارشناسی درباره آن انجام شد.
چالش بیقانونی در ساماندهی دستفروشی
تعداد قابل توجهی از روزنامههای کشور به موضوع «دستفروشان» پرداخته و طرحهای موجود برای ساماندهی آنها را مورد بررسی قرار دادهاند؛ روزنامه «جام جم» در بخشی از گزارش خود نوشته که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، دستفروشها را ساماندهی کردهاند و آنها کاملا به شکل قانونی و شناسنامهدار در مکانهای تعیین شده و حتی با حمایت دولت فعالیت میکنند. این در حالی است که به نوشته جام جم، در کشور ما هیچ قانون مشخص و روشنی برای فعالیت دستفروشان وجود ندارد و به همین دلیل، برخوردهای سلیقهای با آنها انجام میشود. به گفته امیرحسین قاضیزاده هاشمی، نماینده مجلس، عمده دستفروشان جزو حاشیهنشینان و مهاجرانی هستند که از روستاها به شهرها آمدهاند، بنابراین میتوان برخی دستفروشیها را ناشی از پدیده مهاجرت روستاییان به شهرها دانست.