دغدغه مشارکت
استاندار تهران اخیرا نگرانیهای خود درباره میزان مشارکت در انتخابات تهران را مطرح کرده است. پیششرطهای افزایش مشارکت چیست؟
محسن تولایی ـ خبرنگار
میانگین مشارکت انتخابات مجلس در ادوار 10گانه نهاد قانونگذاری کشور حدود 60درصد است که 12درصد کمتر از انتخابات ریاستجمهوری است. همین مقایسه در هر دوره انتخابات مجلس نگرانیهایی را نسبت به کاهش معنادار حضور مردم ایجاد کرده است؛ همچنان که رقابتهای مجلس رکورد پایینترین سطح مشارکت را در انتخابات مجلس هفتم و هشتم با 37و 30درصد در تهران هم ثبت کرده است. استاندار تهران اخیرا در حالی میانگین مشارکت ادوار 10گانه انتخابات مجلس را 58درصد اعلام کرده که این رقم در سطح شهر تهران حداقل 10واحد درصد کمتر است. به گفته انوشیروان محسنی بندپی، باید سعی کنیم این رقم را در سطح استان تهران افزایش دهیم. نگرانیهای انتخاباتی در مورد خود شهر تهران چه در میان مجریان انتخاباتی و چه در میان فعالان سیاسی شکل فشردهتری دارد. میانگین مشارکت ادوار مجلس در تهران حدود 47درصد است که فاصله 11درصدی با میزان مشارکت 58درصدی در سطح استان و 60درصدی را در کل کشور دارد.
انتخابات سالم با مشارکت بالا
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور گفته تلاش میکنیم انتخابات امسال کاملا قانونی، سالم، با مشارکت بالا و با امنیت کامل برگزار شود. با این حال محسنی بندپی، استاندار تهران پیششرطهای مشخصتری را بهعنوان الزامات حضور مردم پای صندوقهای مردم یادآوری کرده است. او با بیان اینکه قدرت چانهزنی و سیاسی هر دولتی متکی بر رأی مردم است، مشارکت مردم را دارای پیششرطهایی دانسته و گفته؛ «حق انتخاب را برای افراد قائل شویم که همین میتواند انگیزه و اعتماد مردم را نیز فراهم کند.» اظهاراتی که شاید شانه به شانه صحبتهای اخیر سعید حجاریان چهره و نظریهپرداز اصلاحطلب درباره ابهامات حضور اصلاحطلبان و مشارکت مشروط آنان در انتخابات نیز محسوب میشد.
حجاریان اخیرا درباره تصمیمگیری انتخاباتی اصلاحطلبان درون این جریان گفته بود؛ «اصلاحطلبی باید موضع خود در برابر انتخابات را بهصراحت و با جزئیات کامل اعلام کند. در مباحث پیشین چند رویکرد پیش روی اصلاحطلبان ترسیم شده است اما در کوتاهمدت، شاید عقلانیترین راهبرد را بتوان در«مشارکت مشروط» جست.»
او در میزگردی درباره نحوه حضور در انتخابات دوم اسفندماه98گفته بود؛ «راه اول سکوت به هر قیمت و راه دوم، واگذاری انتخابات است اما حالت میانه این دو، مغفول مانده است. ببینید! میشود در انتخابات حاضر شد ولی تنها از فرصت انتخابات استفاده کرد. زمان انتخابات فضا باز است، سیاسیون امکان سخنرانی دارند و احزاب میتوانند سازمان حزبیشان را تقویت کنند. ذیل این راهحل میتوانیم زمین سیاست را خالی نکنیم اما لزوماً سیاستمداران انتخاباتی هم تعریف نشویم. یعنی اساساً کاندیدا معرفی نکنیم.»
محمدرضا عارف، رئیس شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان اما ملاحظه بیشتری درباره راهبرد انتخاباتی آینده داشته است. او در سال94با فهرست امید تهران وارد مجلس شد و تداوم حضورش در مجلس همانند سایر اصلاحطلبان درصورت مشارکت بالا رقم خواهد خورد؛ شاید به همین علت نیز به ایسنا گفته؛ «در انتخابات اخیر راهبرد اصلاحطلبان مشارکت حداکثری و تلاش برای حضور حداکثری مردم بوده است که آن را در چند انتخابات اخیر دنبال کردیم لذا امیدوارم شورایعالی سیاستگذاری و سایر تشکلهای اصلاحطلبان نیز به جمعبندی برسند تا راهبرد نهاییمان را بهصورت رسمی اعلام کنیم.»
30نفر از 290نماینده مجلس به تنهایی از شهر تهران انتخاب میشوند؛ اقلیتی که تأثیرگذارترین نمایندگان حوزه انتخابیه مجلس هستند و نگاه سایر نمایندگان بهدست آنهاست. حساسیتهای بالاتر مردم تهران نسبت به حوادث سیاسی اما بیش از سایر شهرها نبض مشارکت انتخاباتی را بالا و پایین کرده است. پایینترین میانگین مشارکت پارلمانی از آن آنهاست. مشارکت کل کشور در انتخابات مجلس هیچگاه به زیر 50درصد نیامده است، ولی در تهران اکثر ادوار با مشارکت زیر 50درصد برگزار شده است.