افزایش سیاه قراردادهای سفید

جواد افتخاری|  خراسان رضوی ـ خبرنگار:



مشکلات اقتصادی به قدری امنیت شغلی کارگران را با مخاطره مواجه کرده است که اکنون دیگر این قشر توان دفاع از حقوق صنفی‌شان را هم ندارند، چراکه قراردادهای موقت یا به قول معروف سفیدی را امضا کرده‌اند که پیگیری قانونی حقوقشان را سلب می‌کند. تعداد این قراردادها به‌ ویژه در استان‌های صنعتی در حال افزایش است و نابسامانی اوضاع اقتصادی باعث شده است این تعداد در خراسان رضوی به یک‌سوم کل قراردادها برسد. 


موضوع ٨٠ درصد دعاوی

در همین خصوص رئیس هیات‌مدیره مجمع کارگران استان خراسان رضوی به همشهری می‌گوید: عمده مشکلات کارگران مربوط به نبود پوشش بیمه تامین اجتماعی، نبود امنیت شغلی و پرداخت نشدن به موقع حق و حقوق است. «مجتبی صادقی» با اشاره به این‌که آن‌گونه که باید حقوق کارگران براساس قانون کار پرداخت نمی‌شود، می‌افزاید: حدود 80 درصد دعاوی کارگری در استان مربوط به این 3 مورد است. 
وی اظهار می‌کند: باید از طریق شرکت‌های کاریابی نیروی کار جذب شود، اما در عمل این اتفاق نمی افتد. رئیس هیات‌مدیره مجمع کارگران استان خراسان رضوی با اعلام این‌که در جامعه کارگری سلیقه‌ای برخورد می‌شود، ادامه می‌دهد: با توجه به این‌که بیمه نیروهای شرکتی حذف شده، نیروهایی که جذب می‌شوند یا باید از طریق بیمه خویش‌فرما بیمه شوند که قطعا با مبلغ بسیاری که بیمه دارد چیزی از حقوقشان باقی نمی‌ماند و یا کارفرما این مبلغ را از حقوقشان کسر می‌کند. 

صادقی با اظهار تاسف از این‌که برخی نیروهای شرکتی در استان داریم که دریافتی‌شان 700 تا 800 هزار تومان است، می‌گوید: متاسفانه فرهنگ نیروی شرکتی به درستی وارد ایران نشد و بیشتر به نفع کارفرمایان بود چون آن‌گونه که خودشان خواستند آن را اجرا کردند، در صورتی که کاملا اشتباه است. 

وی خاطرنشان می‌کند: هر زمان که کارفرما نیازی به ادامه فعالیت کارگر نداشته باشد او را اخراج می‌کند و بدین‌ترتیب عملا امنیت شغلی از بین می‌رود و او بیکار می‌شود. از سویی چون بیمه هم نیست نمی‌تواند از بیمه بیکاری استفاده کند که این موجب بروز مشکلات بسیاری در جامعه می‌شود. 
رئیس هیات‌مدیره مجمع کارگران استان خراسان رضوی می‌افزاید: متاسفانه شرایط به گونه‌ای شده که کارگر حق اعتراض ندارد و به محض این‌که اعتراض می‌کند به دلیل قدرت کارفرما اخراج می‌شود. 

صادقی توضیح می‌دهد: از مشکلاتی که اکنون بسیار افزایش یافته این است ‌که کارفرمایان قبل از به‌کارگیری از کارگران رسید، چک سفید امضا و سفته می‌گیرند و قراردادهای سفید منعقد می‌کنند. ناآگاهی کارگران از مقررات موجب شده است با آنها که از مظلوم‌ترین اقشار جامعه هستند به بدترین وجه ممکن برخورد شود و تحت فشار قرار گیرند. 

با حقوقی که کارگران دریافت می‌کنند حتی برای امرار معاش روزانه خود با مشکلات جدی مواجهند چه برسد به این‌که بخواهد هزینه کرایه خانه یا خرید وسایلی همچون جهیزیه و یا حتی درمان را بدهند. 
وی با اشاره به این‌که با هدف رفع مشکلات از طریق بانک رفاه کارگران و تامین اجتماعی اقداماتی در دست انجام است، می‌گوید: کارگران طلایه‌داران و سهامداران اصلی تامین اجتماعی و بانک رفاه کارگران هستند ولی آن‌گونه که باید به آنها خدمات ارائه نمی‌شود. 

رئیس هیات‌مدیره مجمع کارگران استان خراسان رضوی خاطرنشان می‌کند: با توجه به مشکلات اقتصادی کارفرمایان هم تحت فشار هستند و نمی‌توانند در موعد مقرر بیمه را پرداخت کنند. 
صادقی می‌افزاید: متاسفانه در قراردادها شفافیتی وجود ندارد که مورد بررسی قرار گیرد اما براساس بررسی‌های صورت‌گرفته یک‌سوم قراردادهای کارگران صوری است. وی ادامه می‌دهد: در قراردادهای صوری تمامی حقوق و مزایا طبق قانون کار درج شده است ولی عملا این حقوق و مزایا به کارگر پرداخت نمی‌شود و کارگر به دلیل ترس از دست دادن شغل مجبور به امضای چنین قراردادی می‌شود. 

رئیس هیات‌مدیره مجمع کارگران استان خراسان رضوی تصریح می‌کند: برای جلوگیری از این روند نادرست و برخورد با کارفرما در قانون پیش‌بینی خاصی نشده است و از سویی هم مسئولان مجبورند با کارفرما کنار بیایند تا چرخه تولید متوقف نشود. 

صادقی با بیان این‌که در این خصوص با نقص قانون مواجهیم، می‌گوید: متاسفانه کارفرمایان با کارگران سلیقه‌ای برخورد می‌کنند به طوری که کارگرانی که معتمدشان هستند از حقوق و مزایای بیشتری برخوردارند و کارگران بسیاری هم هستند که با 15 سال سابقه کار هنوز قرارداد کار موقت دارند که هر 3 ماه تمدید می‌شود. وی افزایش قراردادهای سفید امضا و موقت را بسیار نگران‌کننده می‌داند و می‌افزاید: شرایط اقتصادی موجب شده است کارفرما اسنادی را از کارگر بگیرد تا او ادعا و شکایتی نداشته باشد و مشکلی به وجود نیاید. 

رئیس هیات‌مدیره مجمع کارگران استان خراسان رضوی توضیح می‌دهد: اگر کارگران تن به امضای قراردادهای سفید امضا می‌دهند صرفا به دلیل مشکلات اقتصادی است. صادقی یادآور می‌شود: در استان 4 تشکل داریم که شامل مجمع نمایندگان استان، کانون بازنشستگان کارگری استان، کانون انجمن صنفی و کانون عالی شورا می‌شود. 


صد درصد کارگران ساده زیر خط فقر قرار دارند

نایب‌رئیس شورای اسلامی استان خراسان رضوی با بیان این‌که مشکلات جامعه کارگری را نمی‌توان بدون توجه به مشکلات کارفرمایان در نظر گرفت، می‌گوید: این‌که بخواهیم در خصوص هرکدام جداگانه صحبت کنیم پذیرفتنی نیست. 

«سیدحسین بهشتیان» با اشاره به این‌که مشکلات کشور موجب شده است کارگران با مبالغ بسیار پایین کار کنند، می‌افزاید: درست است که باید حقوق کارگر را طبق قانون کار پرداخت کنیم اما از سوی دیگر باید شرایط کارفرما را نیز بررسی کنیم. آنها مجبورند برای ادامه فعالیتشان براساس میزان توانایی‌شان حقوق و مزایا پرداخت کنند. 

وی با اعلام این‌که با توجه به شرایط موجود هیچ‌کس نمی‌داند چه باید بکند، اظهار می‌کند: تورم بالای 30 تا 40 درصد و افزایش 3 برابری قیمت‌ها نسبت به سال قبل موجب شده است کارفرما نتواند به قدر کافی به حقوق کارگر اضافه کند تا هم خودش ورشکست نشود و هم کارگر بتواند گذران زندگی کند. نایب‌رئیس شورای اسلامی استان خراسان رضوی ادامه می‌دهد: شرایط به گونه‌ای شده است که هر میزان به کارگر حقوق بدهیم کفاف زندگی وی را نمی‌دهد از سویی هم تا حدی می‌توان به کارفرما فشار آورد که افزایش حقوق داشته باشد. 

بهشتیان با بیان این‌که جامعه کارگری هیچ‌گونه امنیت شغلی ندارد، می‌گوید: کارگران یکی از بازوان اصلی چرخه صنعت کشور هستند. وقتی نیروی کار به دلیل مشکلات به کیفیت کار توجه نداشته باشد نیروی خوبی برای کارفرما نخواهد بود. این موجب می‌شود امنیت شغلی کارفرما هم به خطر بیفتد و از سویی کارگران هم در شرایط فعلی با مشکلاتی مواجهند و امنیت ندارند. وی می‌افزاید: با شرایط فعلی جامعه کارگری از درون در حال متلاشی شدن است. 

نایب‌رئیس شورای اسلامی استان خراسان رضوی با بیان این‌که کارگر و کارفرما هر 2 در فشار مشکلات اقتصادی هستند، خاطرنشان می‌کند: صد درصد کارگران ساده زیر خط فقر هستند. 
بهشتیان با اشاره به این‌که دادن یک سبد کالا برای کسی که عائله‌مند است دردی را دوا نمی‌کند، توضیح می‌دهد: به رغم این‌که قوه قضائیه و اداره کار برای جلوگیری از قراردادهای سفید امضا شرایطی را ایجاد کرده‌اند، اما کارفرمایان قبل از گرفتن امضا برای قراردادهای سفید ابتدا چک، سفته و فاکتور خرید و مدارکی را دریافت می‌کنند که برای کارگر تعهد مالی ایجاد می‌کند و در زمان شکایت نمی‌تواند منکر آن شود. 

وی با اعلام این‌که با این وضعیت کارگر را ملزم می‌کنند از کارفرما تبعیت کند، می‌گوید: قرارداد سفید امضا بدترین نحوه استثمار یک کارگر است. 
نایب‌رئیس شورای اسلامی استان خراسان رضوی با بیان این‌که مشکلات اقتصادی موجب شده است کارگر تن به امضای هر گونه قراردادی بدهد، ابراز می‌کند: متاسفانه حتی سندیکای کارگری قوی نداریم که بخواهد از حقوق کارگران دفاع کند. 
بهشتیان می‌افزاید: مسئولان سندیکای کارگری در سطح کلان با مدیران رابطه برقرار می‌کنند و این موجب شده به خواسته‌های کارگران هیچ توجهی نشود در صورتی که در دنیا سندیکاهای کارگری بسیار قوی هستند. 

وی با اشاره به این‌که سندیکا و اتحادیه‌های کارگری به خوبی از کارگران حمایت نمی‌کنند، توضیح می‌دهد: سندیکاهای کارگری در این کشور ضعیف شده‌اند و از سویی فرمایشی انتخاب می‌شوند. 
نایب‌رئیس شورای استان خراسان رضوی در ادامه با بیان این‌که کارگران به حقوق خود آشنا نیستند، می‌گوید: کارگران حامی‌ ندارند و با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. 

بهشتیان با یادآور شدن شرایط سخت کارگران گفت: کسانی که به عنوان مسئولان جامعه کارگری انتخاب می‌شوند باید مطالبه‌گر باشند.