گفت‌وگو
سایه پول بر رنگ و بوم
«سعید صابری» نقاش شیرازی اعتقاد دارد که برگزاری نمایشگاه در این شهر اسیر نگاه صرفا اقتصادی شده است
امیر عفاف| شیراز- خبرنگار:
نمایشگاه نقاشی «پرتره‌های من» که از اسفندماه سال گذشته در گالری سروناز برپا شد و همچنان ادامه دارد، یکی از اتفاقات جالب هنری شیراز را در سال‌های اخیر رقم زده است. این نمایشگاه در روزگاری که بیشتر هنرمندان معتقدند استقبال هنردوستان از نقاشی کاهش یافته و دیگر تمایل چندانی برای خرید این گونه آثار هنری وجود ندارد توانست رکورد بزند. «سعید صابری» با اولین نمایشگاه انفرادی خود ثابت کرد سبک‌های تازه هنوز مشتری دارند و قرار است پس از پایان این نمایشگاه که تاریخ دقیق آن هنوز معلوم نیست در کشور ترکیه نیز آثار خود را به نمایش بگذارد. با این هنرمند که در رشته معماری نیز صاحب‌نام است گفت‌وگو کرده‌ایم.
آثار نمایشگاه «پرتره‌های من» در کدام سبک نقاشی گنجانده می‌شوند؟
این سبک برگرفته از پاپ‌آرت بوده که برپایه توجه به دکوراتیو و گرافیک طراحی و اجرا شده است. در این شیوه نقاشی چندان به جزئیات و تناسب توجه نمی‌شود و گرافیک بیشتر به کار نقاش می‌آید. یعنی نظرات و تحلیل نقاش نیز به همراه احساس درونی او مدنظر قرار می‌گیرد.
چرا فقط به نقاشی پرتره هنرمندان و در مواردی مشاهیر سیاسی و علمی پرداخته‌اید؟
نقاشی این مجموعه از 10 سال پیش آغاز شده است و سعی کرده‌ام شخصیت‌هایی را انتخاب کنم که به آنها علاقه فراوانی دارم. چون به نظر می‌رسید با این شرایط روند تکمیل مجموعه دلچسب‌تر شود.
دلیل این‌که تاریخ نمایش این آثار در مقایسه با دیگر نمایشگاه‌های شیراز طولانی‌تر شد، چه بود؟
«پرتره‌های من» از سوم اسفند سال گذشته افتتاح شد و همچنان ادامه دارد که شاید تمدید آن به دلیل استقبال مخاطبان و لطف «هستی خالدی» مدیر گالری سروناز بود.
در این نمایشگاه چند اثر در معرض دید عموم گرفت و آیا فروش خوبی هم داشتید؟
23 اثر به نمایش گذاشته شد که از این تعداد 15اثر به فروش رفت. اما به هر حال نمی‌توان روی فروش دائم نقاشی حساب باز کرد و باید در کنار آن به شغل دیگری نیز پرداخت.
شما یکی از معماران برجسته شهر هم به شمار می‌روید، علاقه به نقاشی از کجا شروع شد؟
در سنین نوجوانی به این هنر علاقه‌مند شدم و البته یکی از دلایل انتخاب رشته معماری و طراحی نیز همین بود. پوشیده نیست که در بیشتر خانواده‌های ایرانی این فرهنگ وجود دارد که والدین تلاش می‌کنند فرزندشان دکتر یا مهندس شود. در این شرایط، رشته معماری را انتخاب کردم که ضمن فنی و مهندسی بودن از طراحی و هنر دور نیست. در 2 سال اخیر نیز نقاشی را با جدیت بیشتری دنبال می‌کنم.
آیا به سادگی در جمع هنرمندان نقاش و گالری‌داران شیراز پذیرفته شدید؟
در ابتدا برخی گالری‌دارها برخورد مناسبی نداشتند. آنها به‌طور کلی از هنرمندان نوپا حمایت نمی‌کنند. تفکراتشان بیشتر تجاری است تا هنری و برخی از آنها آثار هنرمندانی را نمایش می‌دهند که مشهور باشند. اما پس از سپری شدن چند روز از افتتاح نمایشگاه چند گالری‌دار برای نمایشگاه بعدی به سراغم آمدند. متوجه شده بودند که در این شرایط اقتصادی نقاشی‌های این نمایشگاه خوب فروش رفته است.
به طور کلی وضعیت خرید و فروش نقاشی در شیراز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بسیار ضعیف و باعث تأسف است که در شهر فرهنگ و هنر به خرید و فروش آثار هنری بهای چندانی داده نمی‌شود. معدل قیمت تابلوهای مجموعه «پرتره‌های من» که در ابعاد بزرگ نقاشی شده‌اند 3 میلیون تومان است؛ یعنی نصف قیمت واقعی آن. هنر در شیراز اسیر نگاه صرفا اقتصادی شده است و برخی از گالری‌داران با دعوت از هنرمندان غیربومی، سلیقه و ذائقه مخاطبان این هنر را نازل
می‌کنند.
برای نمایشگاه بعدی چه برنامه‌ای دارید؟
برای برگزاری نمایشگاه به شهرهای استانبول و ازمیر دعوت شده‌ام که ماه آینده برگزار می‌شود. جالب این‌که گالری‌داران خارج از کشور، آثار سایر کشورها را رصد می‌کنند و از طریق فضای مجازی آثار را می‌بینند و اظهار نظر می‌کنند، اما هنرمندان شیرازی معمولا دور یک میز جمع نمی‌شوند.
چرا در دو سال اخیر به نقاشی بیشتر از معماری پرداخته‌اید؟
بازار تولید مسکن و ساخت‌و‌ساز در شیراز به رکود مبتلا شده است و ترجیح دادم در این شرایط روی نقاشی تمرکز بیشتری داشته باشم. با این انتخاب از فشارهای عصبی حرفه معماری هم جدا شده‌ام. شاید در نظر عموم مردم، معماری حرفه‌ای شیک و فانتزی باشد اما بر اعصاب تاثیر مستقیم می‌گذارد در حالی که نقاشی اضطراب و فشارهای عصبی را تخلیه می‌کند.
به نظر شما وضعیت معماری در شیراز چگونه است؟
نمی‌توان در این‌باره نظر قطعی داد. می‌توان گفت که معماری در شیراز نسبت به سایر شهرستان‌ها وضعیت بهتری دارد و معماران خوش‌نامی در این عرصه فعالیت می‌کنند، اما از طرفی بازار این کار شلوغ شده است. با این‌که ساخت‌و‌ساز راکد است، دانشجویان این رشته هم بدون تجربه کافی وارد میدان شده‌اند و شاهدیم که حتی نادانستگی آنها در معماری و منظر شهری هم تاثیر گذاشته است.
درباره معماری شهری شیراز به طور کلی چه عقیده‌ای دارید؟
در بیشتر موارد طراحی و اجراها با فرهنگ جامعه هماهنگی ندارند و بیشتر به ابعاد تجاری پرداخته می‌شود. در مواردی حتی پیشنهاد کار برخی از کارفرمایان که به اصول زیبایی شناختی و هنر معماری بی‌توجه هستند را نپذیرفته‌ام تا بر اصول خود پایبند بمانم.
