رنج بندرعباس از کمبود فضای سبز

کاظم گلخنی|‌ روزنامه‌نگار:


درآمیخته شدن زندگی شهری با سرعت، تکنولوژی، آلودگی‌های محیطی، صنایع و آب و هوا، ضرورت وجود بوستان و باغ‌های شهری را افزایش داده است. با توجه به ویژگی‌های طبیعی، تاریخی، کشاورزی و فرهنگی بزرگ‌ترین شهر بندری ایران، همچنین رشد صنایع آلاینده در غرب استان، طی سال‌های گذشته و افزایش آلودگی، کمبود بوستان‌ و باغ‌شهر بیش از دیگر کلان‌شهرها در بندرعباس مشاهده می‌شود.

 اگرچه شهرداری بندرعباس، طی سال‌های اخیر چندین بوستان در نوار ساحلی و دیگر نقاط شهر به بهره‌برداری رسانده است این تعداد که بیشتر برای اسکان گردشگران بوده، نمی‌تواند پاسخ‌گوی فقر فضای سبز استان باشد. 
پارک جنگی در حاشیه غربی‌ترین نقطه شهر، پارک کوهستانی پنجه‌علی در پایین‌دست ورزشگاه شهدای دو‌راه ایسینی که خارج از شهر واقع شده و باغ‌شهر پرندگان که بزرگ‌ترین بوستان خارج از شهر است، از جمله باغ‌شهرهای بندرعباس است. اما این 3 بوستان با وجود وسعت فضای سبز و دوری از شهر، چندان پاسخ‌گوی جمعیت 800 هزار نفری شهر نیست و به تعبیری چنان در حاشیه است که جامعه را به گشت و گذار در آن راغب نمی‌کند. 


کمبود زمین، معضل اساسی

به نظر کارشناس ارشد حوزه شهری کمبود زمین، معضل اساسی بندرعباس برای راه‌اندازی فضای سبز و بوستان است. «رضا سالاریان» در این‌باره می‌گوید: بندرعباس با مشکل کمبود زمین مواجه است. این شهر در تنگنای وسعت مراکز نظامی که روزگاری در حاشیه و امروز در 2 طرف غربی و شرقی قرار گرفته‌، شمال به تپه ماهورها و از جنوب نیز به دریا ختم می‌شود. به جز جابه‌جایی مراکز نظامی به بیرون شهر راهی به نظر نمی‌رسد. 


بوستان‌های قدیمی شهر

نکته جالب این که اولین بوستان شهری بندرعباس در سال ۱۳۱۵ شامل صدها اصله گل‌ابریشم، لور و درخت خرما بود که اغلب درختان محصول داشتند. کسانی که این باغ بزرگ را به یاد دارند، می‌گویند این بوستان در تابستان‌ها سایه‌سار خنکی داشت که هوای شهر را لطیف می‌کرد. در اواسط دهه 40 نیز بوستان‌های دیگری نظیر پارک آزادگان، پارک شهید دباغیان و پارک بانوان همه با تراکم و انبوهی از درختان سایه‌دار احداث شدند. 


برنامه‌های شهرداری

شهردار بندرعباس چندی پیش اظهار کرد: موضوع ساماندهی بخش‌های مختلف به خصوص ساماندهی بلوار ساحلی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد، یک اولویت اصلی محسوب می‌شود. «عباس امینی» افزود: فضای سبز در کوتاه‌مدت خودش را نشان نمی‌دهد و رسیدن به نقطه مطلوب نیازمند زمان است. این قسمت از شهر در 2 بخش عمرانی و زیباسازی شاهد اقدامات جالب توجهی خواهد بود. سال گذشته نیز معاونت خدمات شهری بندرعباس در مورد فضای سبز گفته بود: در موضوع فضای سبز، شهرداری در نظر دارد با توجه به بحران کم‌آبی در آینده از گونه‌های مقاوم بومی برای توسعه فضای سبز شهری بهره 
ببرد.   «اسماعیل موحدی» افزود: در زمینه توسعه پارک‌های شهری، شهرداری بیشتر بر توسعه پارک‌های محله‌ای مخصوص بازی کودکان تاکید دارد. 

البته وضعیت فضای سبز فعلی شهر منتقدانی نیز دارد. چندی قبل عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس گفت: فاصله سرانه فضای سبز در شهر بندرعباس نه‌تنها با استانداردهای جهانی بلکه با استانداردهای کشور نیز زیاد است و کمبودهای بسیاری در فضای سبز وجوددارد. 
«فاطمه جراره» با اشاره به این‌که آلودگی صنایع غرب برای آینده شهر بندرعباس خطرناک است، تصریح کرد: باید تدابیری اتخاذ شود تا فضاهای سبز بیشتری برای مقابله با این آلودگی‌ها ایجاد شود. 

این عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس با بیان این‌که در سالیان اخیر برنامه‌ای برای ایجاد فضاهای سبز وجود نداشته و باید برنامه‌ریزی صحیحی برای توسعه فضای سبز، پارک‌ها و بوستان‌ها انجام شود، بیان کرد: طرح هر محله یک پارک ایده خوبی است. ولی باید پارک‌ها در شأن مردم محله ایجاد شوند نه این‌که فقط آمار احداث پارک‌ها افزایش یابد. باید اعتراف کرد بندرعباس از داشتن یک باغ بزرگ شهری که اغلب شهرهای بزرگ تعداد زیادی از آن را در خود جای داده‌اند، بی‌بهره است.


۸ متر‌مربع، سرانه فضای سبز استان

 «آرش رضایی»، مدیر کل امور شهری و شوراهای استانداری هرمزگان، چندی پیش به رسانه‌ها گفته بود: سرانه فضای سبز در شهرهای استان هرمزگان 8 متر‌ مربع است در حالی که سرانه کشوری ۱۲ متر‌ مربع و استاندارد جهانی ۱۵ متر‌ مربع است. وی افزود: در سال‌های گذشته سرانه فضای سبز شهری هر شهروند در استان 5/4 متر مربع بود. یکی از عواملی که افزایش سرانه فضای سبز هر شهروند را در هرمزگان با چالش روبه‌رو کرده مشکل کمبود آب در استان است. 
وی اشاره کرد: شهرداری بندرعباس طرح‌هایی را برای تامین آب مورد نیاز فضای سبز شهری در دست اقدام دارد که امید می‌رود با به نتیجه رسیدن آن‌ها این مشکل تا حدودی حل شود.