نوسان دلار، روی‌کف حمایت

شیب صعودی قیمت دلار در 2روز گذشته افزایش یافت و قیمت هر دلار آمریکا تا سطح 14هزارو 600تومان هم پیش‌روی کرد.

به‌گزارش همشهری، با وجود ثبات قیمت‌ها در ایام نوروز و روزهای ابتدایی سال جدید، از اول اردیبهشت‌ماه بر نوسان قیمت دلار افزوده شده و این رویه صعودی همچنان ادامه دارد؛ البته بازگشت ارز حاصل از صادرات شدت گرفته و به بالاترین حد خود در یک سال گذشته رسیده با این حال قیمت هر دلار آمریکا از اول امسال تاکنون از 12هزار و800تومان به 14هزار و600تومان رسیده؛ یعنی قیمت هر دلار آمریکا از اول امسال تاکنون با 12درصد رشد 1800تومان افزایش یافته است. از نظر تکنیکی چنانچه رویه صعودی قیمت دلار با شیب فعلی ادامه پیدا کند، این احتمال وجود دارد که قیمت هر دلار آمریکا در کوتاه‌مدت به 16هزار تومان و در میان‌مدت حتی تا سطح 20هزار تومان هم افزایش یابد. با این حال کارشناسان از پیش‌بینی قیمت دلار به‌دلیل مسائل امنیتی امتناع می‌کنند اما تلویحی تأکید می‌کنند که چنانچه مولفه‌های اقتصادی به نفع تقویت ارز ملی و کاهش تورم تقویت نشود احتمال رشد قیمت دلار تا قیمت‌های بالاتری از سطح فعلی محتمل است.

به زعم تحلیلگران 3عامل تورم، تولید ناخالص داخلی و همینطور کاهش فروش نفت از عواملی هستند که آینده قیمت دلار را ترسیم می‌کنند اما دولت در تلاش است از طریق ایجاد انگیزه‌های جدید به روند بازگشت ارز حاصل از صادرات به اقتصاد سرعت بدهد و از این طریق منابع مورد نیاز خود را برای ایجاد تعادل در بازار ارز تامین کند.

افزایش سرعت بازگشت ارز حاصل از صادرات
اطلاعات آماری نشان می‌دهد از زمستان پارسال که بانک مرکزی بخشنامه‌هایش را تغییر داد و روند بازگشت ارز حاصل از صادرات را آسان‌تر کرد بر سرعت ورود ارز به کشور اضافه شده است؛ به‌نحوی که آمارهای رسمی می‌گویند تا اواخر دی‌ماه پارسال ۲۵درصد از ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته بود که عمدتا معطوف به صادرکنندگان پتروشیمی و محصولات فولادی و فلزات رنگین بود اما از بهمن‌ماه۹۷ تا پایان فروردین‌ماه امسال، ورق برگشته و ۵۰درصد از ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته و در چرخه‌های مختلف اقتصاد و تولید به‌کار گرفته شده است. محمد لاهوتی، عضو کمیته ارزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در این‌باره گفت: وقتی به آمار نگاه می‌کنیم، تا قبل از صدور بخشنامه بانک مرکزی در تسهیل بازگشت ارز صادراتی در ماه‌های پایانی پارسال ۲۸درصد ارز صادراتی به کشور بازگشته بود، ولی این عدد امروز به ۵۰درصد رسیده است.

او با بیان اینکه اگر این رویه‌های مثبت ادامه یابد، قطعا بازگشت ارز سرعت می‌گیرد، ادامه داد: در فروردین‌ماه٩٨ که ۱۵روز تعطیلی عید وجود داشت، بازگشت ارز حتی در بین تعطیلات هم سرعت بیشتری نسبت به گذشته داشته است.
با وجود این گفته‌ها بازگشت ارز حاصل از صادرات نتوانسته است از رشد قیمت دلار جلوگیری کند و در 40روزی که از آغاز سال جدید گذشته است قیمت هر دلار آمریکا بیش از 12درصد افزایش یافته است و اگر این رویه تا پایان سال ادامه پیدا کند، احتمال دارد شدت نوسان قیمت دلار در سال98 مشابه آن چیزی باشد که در سال97 رخ داد.

فروش نفت
به‌نظر برخی دیگر از تحلیلگران یکی دیگر از عوامل تعیین قیمت دلار در آینده مقدار فروش نفت است که بخش مهمی از جریان ورودی ارز را به کشور شامل می‌شود. به زعم این تحلیلگران بین قیمت دلار و درآمد‌های نفتی ایران وابستگی وجود دارد؛ زیرا هر چه مقدار فروش نفت کمتر شود جریان ورودی ارز به کشور کمتر می‌شود و ابزار‌های اجرایی در اختیار بانک مرکزی نیز تضعیف خواهد شد. بر همین اساس در کنار عواملی همچون تورم و تولید ناخالص داخلی باید درآمد‌های نفتی هم در سطوح فعلی حفظ شود که از یک طرف دولت با کسری بودجه شدید مواجه نشود و از سوی دیگر منابع ارزی کشور از سطح مطلوبی برخوردار باشد. براساس تازه‌ترین گزارش صندوق بین‌المللی پول چنانچه ایران بتواند نفت خود را به قیمت 50دلار در سطوح فعلی بفروشد، قادر است نیاز‌های ارزی خود را تامین کند اما برای جبران کسری بودجه دولت باید هر بشکه نفت را 126دلار بفروشد.

پیش از این حمید میرمعینی از تحلیلگران بازار‌های مالی به همشهری گفته بود: اگر منابع درآمدی حاصل از نفت به واسطه تحریم‌ها کاهش پیدا کند و سازوکار مالی برای نقل و انتقال پول مهیا نشود، اقتصاد ایران دوباره دچار تنش ارزی خواهد شد.

کاهش ارزش پول ملی
اگرچه جریان ورودی ارز به کشور نقش تعیین‌کننده‌ای در قیمت دلار پیدا کرده است با این حال به زعم اقتصاددانان بخش عمده رشد قیمت دلار ناشی از کاهش ارزش پول ملی تحت‌تأثیر عواملی همچون تورم و کاهش رشد اقتصادی است. رشد تورم به‌معنای کاهش ارزش پول ملی است و کاهش ارزش پول ملی به‌معنای افزایش نرخ برابری سایر ارز‌ها در برابر ریال است؛ بنابر این چنانچه نرخ تورم همچنان در سطوح فعلی باقی بماند نمی‌توان انتظار داشت شیب صعودی قیمت دلار به‌زودی متوقف شود.