شوک بنزین به پمپ بنزینها
سهمیهبندی بنزین قطعی است؛ زمان آن مشخص نیست
رضا کربلائی/روزنامهنگار
یک روز سکوت مقامات دولتی در واکنش به خبر آغاز سهمیهبندی بنزین از ساعت 24امشب کافی بود تا پمپبنزینها بهویژه در کلانشهرها با شوک ناشی از ازدحام برای پر کردن باک خودروها مواجه شود. شوکی که البته نه فقط مردم را سرگردان کرد بلکه باعث شد تا سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی ایران سرانجام اعلام کند: پنجشنبه 12اردیبهشتماه تاریخ اجرای طرح سهمیه بندی بنزین نیست. این اظهارنظر نشان میدهد موضوع سهمیهبندی بنزین جدی است و تنها درباره زمان اجرای آن اختلاف نظر وجود دارد.
ساعتی پس از این اظهارنظر، صفهای طولانی مقابل پمپبنزینها، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت را، در روز افتتاح بیست و چهارمین نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران، به واکنش واداشت تا بگوید: آغاز سهمیه بندی بنزین از امروز پنجشنبه و موضوعهای مطرح شده در این زمینه در بعضی رسانهها دروغ است و آنها مثل همیشه دروغ میگویند. او درعین حال با یک جمله پایان ماجرا را باز گذاشت و افزود: در روزهای بعد، توضیحات بیشتری در این زمینه اعلام میشود.
ماجرای سهمیهبندی بنزین و شوک به پمپبنزینها از عصر روز سهشنبه با انتشار خبری در خبرگزاری فارس استارت خورد. این خبرگزاری دیروز هم مدعی شد قرار است امروز پنجشنبه نشستی ویژه با حضور وزیر نفت برای تعیین تکلیف بنزین تشکیل شود اما پیگیری همشهری از برخی مقامات نزدیک به دولت نشاندهنده عزم برخی چهرههای داخل دولت برای آغاز سهمیهبندی بنزین بود. سکوت دولتیها و انتشار خبر سهمیهبندی بنزین در شبکههای اجتماعی باعث شد تا هجوم به پمپبنزینها در ساعات پایانی سهشنبه شب شدت بگیرد و عصر روز گذشته هم ترافیک سنگین در خیابانهای منتهی به پمپهای بنزین همه را کلافه کرده بود. همزمان از صبح دیروز خبرگزاری تسنیم هم خبر داده بود که سهمیه ماهانه هر خودرو 60لیتر با نرخ 1000تومان خواهد بود و نرخ بنزین آزاد معمولی 2500تومان و بنزین سوپر هم 3000تومان است. در این میان سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش هرچند تأکید کرد بنزین از نیمه شب پنجشنبه سهمیهبندی نخواهد شد، اما لحن گفته او بهگونهای بود که بهصورت تلویحی این خبر را تأیید میکرد که بخشهای قدرتمندی در دولت تصمیم نهایی خود را برای سهمیهبندی بنزین گرفتهاند. برخی خبرها حکایت از آن دارد که مسئولیت نهایی تصمیمگیری درباره بنزین به عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور سپرده شده و پس از اعلام فرمان او، وزارت نفت فقط مسئول اجرای طرح سهمیهبندی بنزین خواهد بود.
به گزارش همشهری، تعویق زمان اجرای سهمیهبندی بنزین باعث شد تا برخی رسانههای اصولگرا از آن بهعنوان عقبنشینی دولت بهدلیل فشار نمایندگان با توجه به انتخابات پیش روی مجلس نام ببرند. اما روشن است که این خبر به اعتماد عمومی مردم آسیب رسانده و نشان داد تا چه میزان جامعه در برابر خبرهای تأیید نشده و سکوت معنادار دولتیها حساسیت دارد و این پرسش را به همراه دارد که گزینه سهمیهبندی بنزین آیا گزینه مطلوب طیف اصولگرا نبوده است؟ مهمتر اینکه چرا دولت 24ساعت سکوت کرد و پس از آن به جای توضیح بیشتر اعلام کرد که جزئیات در روزهای آینده اطلاعرسانی خواهد شد؟ راستی خبر را چه فرد یا افرادی لو دادهاند و چه کسانی در پشت درهای بسته درباره بنزین تصمیمگیری میکنند؟
نتیجه تلخ دولت بدون سخنگو
دولت ماههاست که سخنگو ندارد و همین مسئله باعث شده تا یک منبع آگاه در وزارت نفت بگوید: تاکنون ابلاغیهای از دولت مبنی بر افزایش قیمت بنزین دریافت نکردهایم. در غیاب سخنگوی رسمی دولت یک روز محمود واعظی خبر بررسی سناریوهای مختلف در نشست شورایعالی هماهنگی اقتصادی با حضور سران قوا درباره بنزین را تأیید میکند و مدتی بعد، فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد از نهایی شدن لایحه سهمیهبندی بنزین پرده برمیدارد اما به این موضع یک منبع آگاه در وزارت نفت در گفتوگو با ایلنا دقت کنید: مرجع قیمتگذاری بنزین وزارت نفت نیست و حق ندارد که نرخها را اعلام کند. زمانی که دولت قیمت را نهایی و ابلاغ کند ما فقط بهعنوان دستگاه مجری موظف به اجرا هستیم. به گفته او، متولی اعلام قیمت و زمان سهمیهبندی بنزین با دولت است و وزارت نفت فقط ابلاغیه را اجرا میکند. نتیجه دولت بدون سخنگو دستکم در مواقع حساس نظیر تصمیمگیری درباره بنزین بروز گمانهزنیها و شایعات و شوک به مردم است. تا آنجا که خبرگزاری اصولگرای تسنیم مینویسد: درپی مخالفت شدید مجلس با تصمیم سران سه قوه برای سهمیه بندی بنزین بدون اطلاع نمایندگان، درحالی دولت خود را برای آغاز طرح سهمیه بندی بنزین از پنجشنبه آماده کرده بود که ظاهراً اجرای این تصمیم به زمان دیگری موکول شده است.
نمایندگان نگران آینده سیاسی خود
تصمیمگیری درباره بنزین البته میتواند روی انتخابات آینده مجلس اثر بگذارد و به همین دلیل قرار شد تا تصمیم نهایی در نشست شورایعالی هماهنگی اقتصادی با حضور حسن روحانی، علی لاریجانی و سیدابراهیم رئیسی گرفته شود. هرچند خبر دقیقی از این نشست اعلام نشد اما گمانهزنی رسانهها و مخالفت نمایندگان مجلس را به همراه داشت که نگران آینده سیاسی خود هستند. علی بختیار، یک عضو شورایعالی انرژی میگوید: افزایش خودسرانه قیمت بنزین در دولت با برخورد مجلس روبهرو میشود و حتی اگر دولت به استناد تصمیم سران سه قوه این کار را انجام دهد نیز توجیهی ندارد زیرا مصوبه سران سه قوه صرفاً باید ارائه راهکارهای مقابله با تحریم باشد. بهروز نعمتی، عضو هیأت رئیسه مجلس هم گفت: با هرکسی درمورد افزایش قیمت بنزین صحبت کردم گفت این تصمیم سران نظام است، آقای روحانی اگر شما هم به سران نظام ارجاع نمیدهید، جلوی این تصمیم را بگیرید و با توجه به اینکه کمیسیون تخصصی مجلس را هم در جریان نگذاشتهاید، از این تصمیم اشتباه برگردید، مردم طاقت افزایش قیمتها را ندارند. یک عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه سران سه قوه درباره سهمیه بندی بنزین در شورایعالی اقتصاد تصمیم گرفتهاند، گفت: دولت باید درباره این تصمیم به مردم توضیح دهد. جلال میرزایی افزود: این تصمیم جمعی سران سه قوه است، این موضوع از معدود مواردی است که سران سه قوه در مورد آن، مسئولیت پذیرفتهاند و تصمیم نهایی را اتخاذ کردهاند و دبیرخانه شورایعالی اقتصاد هم میتوانست بهطور رسمی این تصمیم را اعلام و موضوع را برای مردم شفاف کند، بهویژه با توجه به شرایط معیشتی و اقتصادی مردم این موضوع باید بهطور رسمی اعلام میشد.
لاریجانی: سهمیهبندی بنزین بدون فشار به مردم انجام شود
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آنچه در مورد بنزین در شبکههای اجتماعی بیان میشود، صحیح نیست گفت: دیروز در جلسه سران قوا بحثی در این خصوص شد که بنا شد سهمیهبندی به نحوی انجام شود که هم قانون رعایت شود و هم به مردم فشاری نیاید.
خبر دیگر اینکه وزارت کشور شایعه افزایش قیمت و سهمیهبندی بنزین را رد کرد. رمضان شجاعی کیاسری، دبیر ستاد اطلاعرسانی و تبلیغات اقتصادی کشور در اطلاعیهای ضمن تکذیب شایعات مبنی بر افزایش قیمت و سهمیهبندی بنزین اعلام کرد: تاکنون تصمیمی نسبت به مقدار یا زمان سهمیهبندی بنزین گرفته نشده است، مردم اخبار درست در این خصوص را صرفا از مجاری رسمی دریافت کنند.