چابهار در مسیر تحول

سیدامیرحسین عظیمی|  خبرنگار:


کارشناسان بین‌المللی و اقتصاددانان گواهی می‌دهند چابهار آینده اقتصاد ایران است؛ در شرایطی که بنادر خلیج‌فارس کم‌کم به‌ دلیل محدودیت‌های اقتصادی‌سیاسیِ توأمان از دور خارج می‌شوند، چشم امید صادرات، واردات و در یک کلام تجارت و ترانزیت ایران به تنها بندر اقیانوسی کشور، چابهار، است. 

چابهار به دلیل دسترسی آسانش به آب‌ها، مسیرها و بازارهای اصلی بین‌المللی، از سال‌ها قبل بر سر زبان‌ها افتاده است و موقعیت ویژه‌ای دارد. بر اساس اسناد بالادستی کشور، چابهار باید بخش مهمی از صنایع استراتژیک را در خود جای دهد که مهم‌ترین آن‌ها صنایع فولاد و پتروشیمی با ظرفیت تولید40 میلیون تن در سال است. 

20 میلیون تن مواد پتروشیمی بالادستی و 10 میلیون تن پایین‌دستی برای سواحل مکران پیش‌بینی و برنامه‌ریزی شده است تا قطب سوم پتروشیمی ایران بعد از عسلویه و ماهشهر در چابهار ایجاد شود. از اواخر سال 91 پس از تصویب در هیأت دولت، عملیات احداث پتروشیمی مکران (چابهار) از سوی وزارت نفت و با تفاهم‌نامه‌ای به شرکت سرمایه‌گذاری تامین‌اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) واگذار شد. 

ساتا با تأسیس شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران و جذب سرمایه‌گذار اقدام به توسعه و استقرار صنایع پتروشیمی کرد. بر اساس برآورد ساتا 18 واحد پتروشیمی بالادستی در 3 فاز و با ظرفیت تولید 20 میلیون تن مواد پتروشیمی شامل متانول، اوره، آمونیاک، الفین‌ها و محصولات آروماتیک در طول 10 سال در چابهار مستقر می‌شوند. بنابراین سومین هاب پتروشیمی ایران در چابهار بعد از عسلویه و ماهشهر روی ریل تولید و توسعه قرار می‌گیرد. پیمانکار این پروژه برآورد کرده است تولید تجاری پتروشیمی چابهار از اواسط سال 99 آغاز شود. 


از برنامه اولیه کمی عقب افتاده‌ایم 

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار به همشهری می‌گوید: زیرساخت‌های شهرک پتروشیمی نگین مکران با حداقل 300 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کامل شده و حالا در حال استقرار واحد‌هاست. 
 «عبدالرحیم کردی» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: از میان 18 واحدی که قرار است در فاز اول مستقر شوند، 3 واحد بدر شرق، سینا و پتروفرهنگ از بقیه جلوترند و تجهیزات خارجی‌ بدر شرق و سینا نیز خریداری و وارد سایت شده است که درحال نصب آن‌ها هستند. پتروفرهنگ هم برنامه‌ریزی استقرار واحد را شروع کرده و پیشرفت خوبی داشته است. 

وی ادامه می‌دهد: این واحدها هریک توانایی تولید 6/1 میلیون تن متانول را دارند، برای بهره‌برداری از هریک از این واحدها 500 میلیون یورو و درمجموع 5/1میلیارد یورو سرمایه‌گذاری برآورد شده است. 


بازنگری برنامه‌ها

کردی ادامه می‌دهد: برنامه‌ریزی شده بود که فاز اول پتروشیمی چابهار و سایر صنایع استراتژیک همچون فولاد با رسیدن خط گاز یعنی پایان سال 98 به بهره‌برداری برسد، اما با توجه به این‌که مشکلاتی در زمینه منابع و اجرای پروژه با توجه به شرایط جدید در خط لوله به وجود آمد، پیمانکار خط لوله مجبور شد برنامه اجرایی را دوباره بازنگری کند و طبق برنامه جدید شهریور 99 گاز به چابهار می‌رسد و تولید آزمایشی و سپس تجاری واحدها آغاز خواهد شد. 

مدیرعامل منطقه آزاد چابهار درباره جزئیات گازرسانی به چابهار هم می‌گوید: متان خوراک اصلی فاز اول پتروشیمی و بسیاری از صنایع دیگر همچون فولاد است؛ با توجه به این‌که به چابهار گازرسانی نشده، عملیات احداث خط لوله گاز از ایرانشهر به چابهار از اسفند 95 با سرمایه‌گذاری 1100 میلیارد تومانی شرکت توسعه نگین مکران آغاز شده و در حال انجام است. 


ساخت نیروگاه گازی 

کردی ادامه می‌دهد: علاوه بر گازرسانی برای تامین نیاز برق مجتمع، یک نیروگاه گازی 170 مگاواتی با سرمایه‌گذاری شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران و پیمانکاری مپنا در حال ساخت است و توربین‌های آن به زودی نصب خواهد شد. ظرفیت این نیروگاه در فاز اول 170 و در فاز 2 و نهایی به 340 مگاوات خواهد رسید که فاز اول آن هم‌زمان با رسیدن گاز به چابهار به ‌بهره‌برداری می‌رسد. 
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار می‌گوید: هم‌زمان با عملیات احداث فاز اول شهرک، عملیات احداث فاز اول مخازن و پایانه‌های صادراتی شهرک نیز در بندر شهید بهشتی چابهار شروع‌ شده است.


توسعه چابهار جهش می‌یابد 

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار، می‌گوید: 20 هکتار زمین در بندر شهید بهشتی برای احداث مخازن و پایانه‌های نیروگاه گازی در نظر گرفته شده است؛ 2 مخزن ذخیره‌سازی شهرک با خط انتقال لوله به مخازن بزرگ ذخیره‌سازی و بارگیری بندر شهید بهشتی متصل می‌شوند و2 پست اسکله هم در بندر شهید بهشتی برای بارگیری محصولات صادراتی فاز اول در نظر گرفته‌ شده است. 

 «عبدالرحیم کردی»،  می‌افزاید: چابهار به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش هزینه‌های حمل‌ونقل را که مهم‌ترین هزینه‌ها برای صادرات محصولات پتروشیمی است برای ما پایین می‌آورد. پیش‌بینی می‌شود با رسیدن گاز به مجتمع روند توسعه چابهار با حرکتی جهشی آغاز و انگیزه‌ای شود برای ایجاد صنایع پایین‌دستی.