بندرخرمشهر زنده می‌شود

احمد میرخدائی/ روزنامه‌نگار
اروندرود برای لایروبی آماده می‌شود تا دوباره به روزهای اوج قبل از جنگ بازگردد. رودخانه‌ای که بخشی از مرز ایران و عراق را تشکیل می‌دهد و محلی‌ها به‌خاطر وسعت و عمق زیاد، دریا صدایش می‌زنند.

دریایی که البته پس از جنگ 8ساله تحمیلی، از رونق افتاد و مناطقی از آن به گورستان کشتی‌های غرق شده و مهمات عمل نکرده تبدیل شد؛ اما حالا، آنطور که معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی می‌گوید: عزم ایران و عراق برای لایروبی این رودخانه جزم شده و از حدود دو‌ماه دیگر عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود. البته این لایروبی به بخش عراقی اروند اختصاص دارد چراکه پیش‌ازاین قسمت مربوط به ایران لایروبی و اغلب کشتی‌ها غرق شده در این منطقه پاکسازی شده است.

رونق دوباره در خرمشهر و آبادان
لایروبی اروندرود می‌تواند به احیای دو بندر تاریخی و مشهور ایران یعنی بنادر خرمشهر و آبادان بینجامد. هادی حق‌شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی به همشهری می‌گوید: هدف از این لایروبی، استفاده حداکثری از ظرفیت کشتیرانی اروند رود است به‌گونه‌ای که بتوان به جای کشتی‌های با آبخور 4تا 5متر، از کشتی‌های با آبخور 7تا 8متر استفاده کرد که در این صورت ظرفیت حمل بار با کشتی‌ها نیز از حدود 6هزار تن به حوالی 10هزار تن خواهد رسید.

به گفته حق‌شناس، در شرایط فعلی نیز مانعی برای تردد کشتی‌ها و لنج‌های محلی در اروند وجود ندارد اما پس از لایروبی کشتی‌های بزرگ‌تر نیز به منطقه اعزام خواهند شد و دوباره بنادر آبادان و خرمشهر جان خواهند گرفت. دو بندر آبادان و خرمشهر 5میلیون تن ظرفیت دارند که به عقیده معاون امور دریایی سازمان بنادر، پس از لایروبی می‌تواند به‌گونه‌ای مؤثرتر در تجارت کالایی با عراق نقش‌آفرینی کنند.

به گزارش همشهری، توافق ایران و عراق برای لایروبی اروندرود، یکی از دستاوردهای سفر اخیر حسن روحانی، رئیس‌جمهور به عراق است که در دیدار با نخست‌وزیر این کشور نهایی شد و به‌نوعی می‌تواند یکی از محورهای توافق دو کشور برای افزایش صددرصدی تجارت دوجانبه باشد؛ چراکه در مقابل بنادر آبادان و خرمشهر، عراق نیز در قسمت غربی این رودخانه بنادری دارد که پس از لایروبی رونق دوباره می‌گیرند. آنگونه که حق‌شناس می‌گوید: فعلاً میان بندر خرمشهر و حتی بندر امام‌خمینی‌(ره) و بندر بصره عراق کشتی‌های مسافری تردد می‌کنند که انتظار می‌رود در دور جدید گسترش همکاری‌های ایران و عراق انتقال کالا از این مسیر نیز رونق بگیرد و این رونق حتی بندر ابوفلیس عراق در انتهای ساحل اروند را نیز احیا کند.

هزینه دقیق لایروبی مشخص نیست
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی می‌گوید: به‌دلیل اینکه مسیرهای لایروبی متفاوت است، بیان هزینه دقیق این عملیات فعلاً امکان‌پذیر نیست اما جمع هزینه آن چند ده میلیون دلار برآورد می‌شود. به گفته حق‌شناس، کمیته فنی مأمور لایروبی از سوی دوکشور تشکیل شده و تا پایان‌ماه مبارک رمضان ارزیابی‌های مورد نیاز را انجام می‌دهند تا پس‌ازآن عملیات اجرایی آغاز شود.



   سابقه لایروبی اروند و اهمیت آن
اروندرود جدای از اینکه یک رودخانه مرزی میان ایران و عراق است و از نظر سیاسی، یک رودخانه استراتژیک محسوب می‌شود، به‌واسطه دبی بالای آب و وسعت و عمقی که دارد از منظر کشتیرانی و استفاده تجاری نیز مزایای قابل‌توجهی دارد؛ به‌گونه‌ای که شهرهای ساحلی این رودخانه به‌راحتی می‌توانند از حمل‌ونقل دریایی بهره‌مند شوند و از طریق خلیج‌فارس وارد آب‌های آزاد شوند آن‌هم در وضعیتی که جهان به‌دنبال بالا بردن صرفه اقتصادی تولید با استفاده از کاهش هزینه‌ها در بستر استفاده از حمل‌ونقل دریایی است. جدای از این مسائل، در جریان 8سال جنگ تحمیلی وضعیت اروندرود مانند سایر شهرها و دشت‌های جنگ‌زده کشورمان رو به وخامت نهاد. از یک‌سو لاشه تعداد زیادی از شناورهای مستهلک و غرق‌شده و از سوی دیگر وجود مهمات عمل‌نکرده در بستر این رودخانه کار را برای لایروبی سخت کرد. در این میان هزینه بالای عملیات لایروبی که در برخی محاسبات بیش از 200میلیون دلار برآورد شده بود نیز مزید بر علت شد تا این کار همچنان روی زمین بماند. به این مسائل باید اضافه کرد ناهماهنگی دو کشور ایران و عراق را که تا چندی پیش به‌دلیل آشفتگی‌های کشور همسایه راهکاری برای رفع آن وجود نداشت. حالا اما در توافق سران دو کشور، عزم جزمی برای لایروبی این رودخانه استراتژیک ایجاد شده و آن‌گونه که از خبرها برمی‌آید این بار قرار نیست لایروبی اروندرود به گل بنشیند. به گزارش همشهری، لایروبی نشدن اروندرود همواره در فهرست مشکلات دیار خوزستان قرار داشته و مردم آن سامان به‌خصوص در شهرهای آبادان و خرمشهر خواستار انجام این عملیات بوده‌اند. این مطالبه تا آنجا پررنگ بود که حسن روحانی، رئیس‌جمهور در جریان تبلیغات انتخاباتی خود در سال92 وعده داد تحقق این خواسته را پیگیری کند و به یکی از مشکلات کهنه خوزستان پایان بدهد. وعده‌ای که اگر لایروبی طبق گفته مسئولان انجام شود، به نتیجه مطلوب می‌رسد، هرچند با یک تأخیر 7-6 ساله.