وزن‌کشی ایران و آمریکا روی بشکه‌های نفت

با نزدیک‌شدن به زمان اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه صادرات نفت ایران، تهران و واشنگتن نه‌تنها در عرصه رسانه‌ای که در میدان عمل هم وارد زورآزمایی شده‌اند و ماه‌های آینده نشان خواهد داد آیارؤیای صفر کردن صادرات نفت ایران تعبیر می‌شود یا اینکه آمریکا ناچار به عقب‌نشینی خواهد شد؟

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در تازه‌ترین پیام توییتری خود گفته با عربستان و برخی کشورهای منطقه خلیج‌فارس در اوپک برای افزایش میزان تولید و عرضه نفت خود صحبت کرده تا به این ترتیب قیمت‌ها پایین بیاید و این کشورها همگی موافقت خود را اعلام کرده‌اند. او که نگران افزایش قیمت فراورده‌های نفتی در کشورش و نارضایتی افکار عمومی است، مدعی است که افزایش بهای بنزین و گازوئیل در برخی ایالت‌های آمریکا ناشی از مالیات‌هاست.

این اظهارنظر ترامپ قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال را با 2.2دلار کاهش به 72دلار و 15سنت و هر بشکه نفت سبک آمریکا هم با 1.91دلار کاهش به 63.3دلار رسانده است. همزمان با انتشار برخی خبرها مبنی بر احتمال تمدید معافیت‌های خرید نفت ایران از مقامات آمریکایی، 2مقام رسمی در دولت آمریکا اعلام کردند هیچ استثنایی برای چین در زمینه خرید نفت از ایران قائل نمی‌شوند. به گزارش رویترز، یکی از مقام‌های ارشد در دولت ترامپ گفت: «این کشور به صراحت درباره تمدید نشدن معافیت نفتی به چین هشدار داده بود و آنها از این قضیه خبر داشتند. بنابراین تا جایی که من خبر دارم، کسی شگفت‌زده نشده است». وزارت خارجه آمریکا از اظهارنظر در این‌باره خودداری کرد. یک مقام رسمی دیگر در دولت ترامپ هم اعلام کرد: «این قضیه برای چین از لحاظ ریاضی چندان دشوار نیست. تجارت آنها با آمریکا حیاتی است، اما تجارت‌شان با ایران نه».

حسن مرادی، استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران با بیان اینکه تحریم نفتی ایران، بازار نفت را با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌کند می‌گوید: ایران تدابیر خود را برای فروش نفت دارد و بسیاری از کشورهای خریدار نفت ایران نیز مخالفت خود را با تحریم‌ها اعلام کرده‌اند. او پیش‌بینی کرده تحریم نفت ایران و ناآرامی‌های لیبی می‌تواند قیمت نفت را تا 100دلار هم افزایش دهد. مرادی گفت: جامعه جهانی با اقدامات خارج از عرف بین‌المللی ترامپ موافق نیست و این بار بیش از هر بار دیگر با ما همراهی می‌کند و امیدواریم اروپایی‌ها نیز همکاری‌های لازم را در این زمینه داشته باشند.

رویترز در گزارشی خبر داد: پس از سخت‌تر کردن تحریم‌های آمریکا علیه صادرات نفت ایران، کره‌جنوبی احتمالاً به‌دنبال جایگزینی برای نفت ایران است اما باید این محصول را گران‌تر بخرد. کره‌جنوبی بزرگ‌ترین خریدار میعانات گازی، یک نوع نفت فوق سبک ایران است که پالایشگاه‌های آن به‌عنوان مواداولیه برای تولیدات پتروشیمی خود استفاده می‌کنند.

 شرکت اینچئون پترولیوم، هیوندای اویل بنک و هاندا توتال یک‌بار دیگر دنیا را به‌دنبال جایگزینی برای نفت ایران زیر و رو می‌کنند و این نفت جایگزین بدون‌شک گران‌تر خواهد بود.  البته خیال کره‌جنوبی دست‌کم در سال‌جاری راحت است چون از معافیت‌هایی که آمریکا برای خرید از ایران حداکثر استفاده را برای واردات میعانات گازی از ایران کرده است. مقامات این کشور نگران هستند پایان معافیت‌های آمریکا از تحریم‌های ایران، هزینه‌های تولید را برای کارخانه‌های پتروشیمی آنها بالا ببرد و قادر به رقابت با چین نباشند.

  صادرات نفت ایران ادامه می‌یابد
یک عضو ارشد اندیشکده مرکز نیو آمریکن سکیوریتی نوشت: نفت ایران همچنان وارد پالایشگاه‌های کوچک دیگر کشورها می‌شود و بانک‌ها و یا شرکت‌های تجاری که محدودیت چندانی در رویارویی با تحریم‌های آمریکا ندارند، معاملات نفتی با ایران را ادامه می‌دهند. الیزابت روزنبرگ افزود: خریداران بزرگ نفتی در برخی کشورها همچنان در حال انجام معاملات نفتی با ایران هستند که یا خواهان تمدید این معافیت‌ها می‌شوند و یا در نهایت به‌دنبال جایگزین‌های دیگری برای نفت ایران می‌گردند. اما بعید به‌نظر می‌رسد به‌دلیل نبود گزینه‌های ارزان قیمت و قابل دسترس دیگر، خرید نفت از ایران به صفر برسد. در عین حال امکان اینکه این کشورها بخواهند با ادامه خرید نفت از ایران، خطر مجازات‌های آمریکا را بپذیرند، کم است. به گفته این تحلیلگر آمریکایی، آنچه هم‌اکنون کاخ سفید در نظر دارد، رساندن صادرات نفت ایران به صفر است؛ اما این پیروزی توخالی به قیمت بسیار بالایی به‌دست خواهد آمد.