سریلانکا درخون

 همزمان با برگزاری مراسم عید پاک در سریلانکا، انفجار‌های پیاپی پایتخت و دو شهر دیگر این کشور را در نوردید تا بار دیگر تفاوت‌های مذهبی به بهانه‌ای برای ترور و کشتار مردم تبدیل شود.
 6انفجار تروریستی طی حدود 30دقیقه بیش از 200کشته و 450زخمی به جا گذاشت و سریلانکا و جهان را در بهت فرو برد. 3کلیسا و 3هتل در این انفجارها که گفته می‌شود بیشتر آنها انتحاری بوده‌اند، هدف قرار گرفتند. ساعاتی بعد یک هتل دیگر در کلمبو، پایتخت، هدف انفجار هفتم قرار گرفت که 2کشته به جا گذاشت. انفجار هشتم، در مناطق اطراف کلمبو و در جریان عملیات جست‌وجوی نیروهای ویژه پلیس رخ داد. طبق اعلام پلیس سریلانکا، نیروها در حال تعقیب فرد یا افرادی به ساختمانی در حومه پایتخت حمله کرده بودند که فرد مظنون خود را منفجر کرد. در این انفجار نیز 3نیروی پلیس کشته شده‌اند.
تصاویر و ویدئوهای حمله‌های دیروز سریلانکا یکی پس از دیگری در شبکه‌های مجازی دست به‌دست می‌شدند تا یکی از خونین‌ترین حملات تروریستی آسیا ثبت شود. بیشتر قربانیان، افرادی هستند که به مناسبت عید پاک در مراسم‌های مذهبی در کلیساها شرکت کرده بودند. نخستین انفجار نیز در کلیسای سنت سباستین در کلمبو رخ داد. تصاویر منتشر شده یکی از کلیساهای محل وقوع انفجار را نشان می‌دهد که سقف آن به کلی تخریب شده است. حمله به هتل‌ها که محل اسکان گردشگران خارجی هستند نیز باعث کشته و زخمی شدن شمار زیادی از مردم شد. گفته می‌شود بیشتر کشته‌ها در هتل‌ها نیز سریلانکایی‌ بوده‌اند اما در میان کشته‌شده‌ها نام 35خارجی نیز دیده می‌شود. شدت حمله‌های دیروز در سریلانکا باعث شد تا مقام‌هاسی سیاسی و مذهبی جهان ازجمله مقام‌های هند و پاکستان و همچنین پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان این واقعه را محکوم کنند. دولت پس از برگزاری یک نشست فوق العاده، تا اطلاع ثانوی حکومت نظامی و منع رفت‌‌وآمد اعلام کرده است. قطع اپلیکیشن‌های پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی ازجمله اینستاگرام، توییتر و فیبسوک نیز جزو تدابیر امنیتی بود که در نشست فوق العاده دولت تصویب و بلافاصله به اجرا گذاشته شد.

عامل حمله کیست؟
پس از حمله‌های دیروز هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این حمله را به‌عهده نگرفت اما طبق اعلام مقام‌های دولتی سریلانکا، دست‌کم 7نفر در ارتباط با انفجارها دستگیر شده‌اند و تحقیقات از آنها ادامه دارد. با این حال، انگشت اتهام‌ها همانند بسیاری از حملات تروریستی سال‌های اخیر در نقاط مختلف جهان، به سمت داعش نشانه رفته است.
سریلانکا تا سال 2009طی مدت 25سال درگیر جنگ داخلی بود. طی این سال‌ها در میان گروه‌های شبه‌نظامی و جدایی طلب در جهان، نام «ببرهای تامیل» برای بسیاری شناخته‌شده بود. طی دهه 1980و 1990که سال‌های اوج فعالیت جدایی‌طلبان تامیل بود، تروریسم هنوز واژه‌ای همه‌گیر نبود و کشورهای جهان با تعدد گروه‌های تروریستی روبه‌رو نبودند. 10سال از شکست نیروهای جدایی طلب تامیل می‌گذرد و اکنون با وقوع حمله‌های اخیر بار دیگر نام آنها بر سر زبان‌‌ها افتاده است. بسیاری اما معتقدند ببرهای تامیل توانایی سازماندهی  و هماهنگی چنین حملات گسترده ای را ندارند بنابراین نمی‌توان مسئولیت حمله را متوجه آنها کرد. در مقابل اما گروه‌هایی مثل القاعده و داعش توانایی و انگیزه لازم برای انجام این حمله‌ها را دارند. سریلانکا طی سال‌های اخیر شاهد افزایش فعالیت نیروهای وابسته به این دو گروه تروریستی بوده است و در شرایطی که فعالیت‌ آنها در نقاط مختلف شبه‌قاره هند به‌خصوص در دو کشور افغانستان و پاکستان با دشواری‌های بسیار روبه‌رو شده به سمت دیگر کشورهای منطقه ازجمله سریلانکا رو آورده‌اند. بزرگی حمله‌های دیروز و هدف قرار دادن کلیساها و هتل‌ها باعث شده تا بسیاری از تحلیلگران، داعش و القاعده را مظنون اصلی حمله‌ها بدانند.

شکاف در ادامه تفاوت‌های مذهبی
سریلانکا جزیره‌ای واقع در جنوب هند در میانه آب‌های اقیانوس اطلس است و 21میلیون نفر جمعیت دارد. خط‌کشی‌ها در این کشور بر مبنای مذهب صورت گرفته و بودایی‌ها از آنجا که اکثریت جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، دست بالا هم دارند. پس از بودایی‌ها، هندوها با 13درصد، مسلمانان با 10درصد و مسیحیان با 7درصد، گروه‌های تشکیل‌دهنده جامعه سریلانکا هستند. این کشور همچون بسیاری از دیگر کشورهای منطقه جنوب و جنوب شرق آسیا طی دهه 1970از یوق استعمار بریتانیا رها شد. سریلانکایی‌ها اما خیلی زود درگیر جنگ داخلی شدند. ببرهای تامیل در شمال قصد جدایی منطقه محل سکونت‌شان را داشتند. جدایی طلبان تامیل هندوهایی هستند که حدود 13درصد از جمعیت سریلانکا را به‌خود اختصاص داده‌اند. 25سال مبارزه ببرهای تامیل بین 70تا 80هزار کشته به جا گذاشت اما در نهایت بی‌نتیجه بود.
جنگ داخلی سریلانکا تمام شد اما تبعیض آشکار در این کشور به نفع بودایی‌ها باقی مانده است. بودایی‌ها نسبتا دارای امتیازهایی در جامعه بوده‌اند که همیشه مورد اعتراض پیروان دیگر ادیان بوده است. طی 10سال گذشته، سریلانکا درگیر جنگ نبوده اما همیشه صحنه رویارویی گروه‌های افراطی مذهبی بوده است. بوداییان در دوره‌های مختلف به کلیساها و مساجد حمله کرده‌ و تعدادی از پیروان این ادیان را هم کشته‌اند. هفته گذشته تجمع گروه‌های افراطی علیه مسیحیان متودیست در منطقه انوراداپورا در شمال سریلانکا، شکستن شیشه‌های کلیسای محل عبادت آنها را به‌دنبال داشت.
با این حال، گفته می‌شود بودایی‌ها نیز توانایی سازماندهی چنین حمله تروریستی بزرگ را ندارند. اختلافات مذهبی در جامعه سریلانکا که طی یک دهه گذشته همچون آتش زیر خاکستر جریان داشت، اکنون شعله‌ور شده و این کشور را با بحرانی تازه روبه‌رو کرده است.


صنعت گردشگری سریلانکا؛ هدف حمله

عاملان حمله‌های دیروز سریلانکا با حمله به 4هتل، نبض اقتصاد این کشور را نیز هدف حمله قرار دادند. در کنار صنعت چای و پوشاک، صنعت گردشگری سریلانکا یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد این کشور است. هتل‌های کینگزبری و شانگری-لا جرز هتل‌های معروف پایتخت سریلانکا به شمار می‌روند که سالانه پذیرای شمار زیادی از گردشگران خارجی هستند. گردشگری حدود 12درصد از تولید ناخالص داخلی سریلانکا را به‌خود اختصاص داده است. از این رو، ضربه به صنعت گردشگری سریلانکا، جزو اهداف اصلی حمله‌های تروریستی دیروز این کشور بوده است.