کامیون‌های بیکار اما پول‌ساز

فرشته بامری| خبرنگار:


سیستان و بلوچستان به لحاظ موقعیت جغرافیایی و همسایگی با کشور پاکستان که مشتری همیشگی سوخت کشور است، طی سال‌های متمادی با معضل قاچاق سوخت روبه‌رو است. این معضل تا آن‌جا پیش رفته که بسیاری از افراد اقدام به خرید خودروهای سنگین فقط برای استفاده از کارت سوخت و قاچاق آن می‌کنند. در حقیقت سوخت مورد نیاز از طریق جایگاه‌های سوخت و کارت‌های سوخت خودروهای سواری و کامیون‌ها، همچنین کارت‌های مهاجر از شهرها و استان‌های دیگر تامین می‌شود. این موضوع زمینه بروز و افزایش قاچاق سوخت را فراهم کرده است. 


دپوی کامیون‌ها

یکی از شهروندان سراوانی می‌گوید: در شرایط فعلی کمتر کسی پیدا می‌شود که خودروی سواری نداشته باشد اما داشتن کامیون و ماشین سنگین برای افرادی که کار حمل‌و‌نقل انجام نمی‌دهند، ضروری نیست. وی افزود: متاسفانه عده‌ای خودرو خریداری می‌کنند فقط به دلیل استفاده از کارت سوخت تا با فروش سهمیه سوخت خودرو درآمد خوبی کسب کنند. حجم کامیون‌های پارک‌شده و بدون استفاده در این شهرستان بسیار زیاد است. همین موضوع نشان می‌دهد کامیون‌ها فقط برای فروش سهمیه سوخت خریده می‌شوند. به گفته وی کامیون‌داران ماهانه 5 تا 10 میلیون تومان از این طریق می‌توانند درآمد کسب کنند.

 تعداد کامیون‌ها در شهر سراوان بسیار زیاد است. گاهی از زمان پارک بعضی کامیون‌ها بیش از سه ماه می‌گذرد و در این مدت هیچ استفاده‌ای از این خودروهای سنگین نمی‌شود. یکی دیگر از مشکلاتی که با قاچاق سوخت و کامیون‌های بدون استفاده به وجود آمده است، گران شدن قیمت کامیون است. 


درآمد 15 میلیون تومانی

 «م. حمیدی»، یکی از کامیون‌داران، می‌گوید: من مدت 5 سال است که کامیون دارم و از طریق جابه‌جایی آسفالت و نخاله‌های ساختمانی مانند ماسه و خاک شن درآمدی کسب می‌کنم. متاسفانه برخی افراد در این صنف اقدام به خرید کامیون می‌کنند تا با فروش سهمیه سوخت سرمایه خود را افزایش دهند. این اتفاق باعث شده بازار خرید و فروش کامیون در شهرهای مرزی رونق گیرد و زمینه گران شدن آن به وجود آمده است. وی از مسئولان خواست با شناسایی کامیون‌داران مرتبط با پدیده قاچاق سوخت، برای رفع این معضل اقدام کنند.  دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان با اشاره به اهمیت فرهنگ‌سازی برای جلوگیری از قاچاق سوخت گفت: برخی رانندگان ماشین‌‌های سنگین برای استفاده از سهمیه سوخت، تنها از طریق کارت سوخت خودرو اقدام به کسب درآمد می‌کنند و شاید ماه‌ها هیچ استفاده‌ای از خوردو نشود. به‌طور تقریبی می‌توان گفت فقط در سراوان 2 هزار و 750 ماشین سنگین دپو شده است.   

«مجید محبی» با اشاره به استفاده از روش جی‌پی‌اس برای شناسایی متخلفان افزود: با بررسی نتایج سامانه جی‌پی‌اس مشخص شد حدود 80 درصد ماشین‌های سنگین سیستان و بلوچستان برای استفاده کارت سوخت پارک هستند و هر کامیون‌دار از طریق کارت سوخت ۱۵میلیون تومان در ماه درآمد دارد. این در حالی است که می‌توان این سرمایه را در مسیر تولید و اشتغال جوانان قرار داد. 


فرهنگ‌‌سازی و آگاهی‌بخشی

محبی با بیان اهمیت آگاهی‌بخشی مردم نسبت به تبعات قاچاق سوخت بیان کرد: استفاده از تریبون‌های نمازجمعه برای آگاهی‌بخشی به مردم از اقدامات موثری است که در حال انجام است. همچنین کارگروه پیشگیری از قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان به موجب قانون و برنامه‌های ابلاغی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و کمسیون استان، نقش موثری در کاهش گرایش‌ها به قاچاق کالا، ناامن‌سازی فضای کسب و کارهای قاچاق‌محور ‌و بالابردن هزینه‌های ارتکاب جرم قاچاق کالا دارد.

‌وی افزود: سیستان و بلوچستان مرزهای طولانی با دو کشور افغانستان و پاکستان دارد و عدم کنترل صحیح از سوی این دو کشور و کاهش نرخ ریال در برابر ارزهای خارجی بسترها را برای قاچاق کالا از جمله سوخت فراهم کرده است. به گفته محبی عدم سیاست‌گذاری مناسب در الگوی مصرف نیز از مهم‌ترین دلایل قاچاق سوخت است. 

 «محمدعلی حمیدیان»، معاون رئیس کل دادگستری استان، هم به همشهری می‌گوید: قاچاق پدیده شومی است که موجب نابودی زیرساخت‌ها می‌شود و اهداف بلندمدت اقتصادی کشور را هدف قرار می‌دهد. تلفات و خسارات اصلی را هم مردم و جامعه متحمل خواهند شد. اگر افرادی با هماهنگی با ارگان‌های مشخص به قاچاق بپردازند، این پدیده از این هسته فراتر می‌رود و با گذشت زمان موجب تشکیل مافیاهای بزرگ قاچاق و نابودی هرچه بیشتر اقتصاد خواهد شد.
 
وی افزود: باید بپذیریم منشأ اصلی قاچاق سوخت از مرزهای شرقی کشور، عاملی خارج از استان است. نهادهای اجرایی مکلف‌اند صیانت از محورهای مواصلاتی را با دقت بیشتری دنبال کنند. در استان نیز گلوگاه‌های عمده ورود محموله‌های سوخت شناسایی و نظارت دقیق می‌شوند.  وی افزود: نصب دوربین‌های ای‌پی‌دار جایگاه‌های عرضه سوخت، تعیین ساعات ارائه خدمت در جایگاه‌های عرضه سوخت در مناطق آلوده، ابطال و انسداد کارت سوخت از جمله اقدامات کارگروه پیشگیری از کالا و ارز استان و نهادهای متولی است.


مشاغل پایدار، مانع قاچاق

دبیر کمیسیون برنامه‌‌ریزی هماهنگی و نظارت و مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان با بیان این‌که توانمندسازی مردم موجب کاهش قاچاق می‌شود، تصریح کرد: ایجاد شغل پایدار و استفاده از ظرفیت‌های مرزی می‌تواند به رفع معضلات سوخت کمک کند. سودآور بودن کالای قاچاق، پایین بودن سطح اقتصادی و بیکاری در شهرهای مرزی از جمله عواملی هستند که پدیده قاچاق سوخت را افزایش می‌دهند. سیستان و بلوچستان از پیشگام‌ترین استان‌ها در اجرای مواد 5، 6، 7 و ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است.