فرسایش خاک عامل ویرانگری سیل‌های اخیر

یک مقام مسئول در سازمان محیط‌زیست،گل‌آلودگی سیل، بی‌توجهی به حریم رودخانه‌ها و نادیده‌گرفتن مسائل فنی ساختار حوضه آبی را دلایل ویرانگری سیلاب دانست.  مسعود باقرزاده کریمی -متخصص حوزه منابع آب و مدیرکل دفتر اکوسیستم‌های تالابی سازمان محیط‌زیست- در گفت‌وگو با ایسنا تأکید کرد: آنچه خرابی بیشتری به‌بار می‌آورد گل‌آلودگی سیل است، نه حجم سیل. وی با این توضیح که هر چه آب گل‌آلودتر باشد، طبق قانون ارشمیدس غلظت آب بالاترمی‌رود و در این صورت جریان آب به راحتی می‌تواند اجسام حتی سنگین را شناور کرده و با خود ببرد، در مورد چرایی گل‌آلودگی سیلاب‌های ایران گفت: در اثر فرسایش خاک، سیل گل‌آلود می‌شود. این فرسایش هم نتیجه تخریب اراضی بالادست رودخانه‌ها، نابودی جنگل‌ها، ساحل‌سازی‌ و تخریب حواشی رودخانه‌ها به‌دلیل ساخت‌وسازهای غیرمجاز است. متأسفانه در کشور ما به همین دلایل خاک فرسایش یافته و با جریان آب شسته می‌شود و به حرکت درمی‌آید و باعث گل‌آلودگی سیل می‌شود.

نادیده گرفتن بستر سیلابی رودخانه‌ها 
این متخصص حوزه منابع آب در ادامه، با بیان اینکه دومین مشکل که باعث می‌شود سیل‌ها ویرانگرتر باشند، نادیده‌گرفتن بستر سیلابی رودخانه‌هاست، تصریح کرد: وقوع سیلاب در مناطق خشک و نیمه‌خشک مثل ایران امری طبیعی است و حتی در چنین اقلیمی احتمال وقوع سیلاب‌هایی با دوره بازگشت طولانی‌تر (100، 500 و 1000ساله) نسبت به مناطق مرطوب بالاتر است. وی ادامه داد: نوسانات کم‌آبی و پرآبی در مناطق خشک و نیمه‌خشک به‌مراتب بیشتر از مناطق مرطوب است با این حال می‌بینیم که در کشورهای توسعه‌یافته اروپایی برای جلوگیری از اثرات مخرب بارندگی‌های شدید و سیل، حریم رودخانه‌ها حتی برای سیل‌های با دوره بازگشت طولانی نیز حفظ می‌شود. باقرزاده کریمی تأکید کرد: بی‌توجهی به حریم و بستر سیلابی رودخانه‌ها به‌ویژه برای سیل‌های با دوره‌های بازگشت موضوع مهمی است که طبق قوانین موجود کشور نیز، حریم رودخانه‌ها برای چنین سیل‌هایی باید آزاد گذاشته شود، اما متأسفانه این قوانین نادیده گرفته شده و شاهدیم که بستر رودخانه‌ها با ساخت‌وسازها، کوچک و کوچک‌‌تر شده است. بدتر از همه اینها آن است که بستر رودخانه را تبدیل به پارکینگ کنیم؛ اتفاقی که برای رودخانه‌ای که از قم عبور می‌کند، افتاده است. یا در بستر رودخانه‌ای که از تبریز رد می‌شود، جاده ساخته شده است. متأسفانه ساخت تونل، راه، پارک و... در بستر رودخانه صورت گرفته است.