ایستاده در برابر سیل

وقتی در آخرین روزهای سال 97باران‌های سیل آسا در مناطق شمالی کشور شروع به باریدن کرد هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد که این بارش‌ها به یک بحران کشوری تبدیل شود. حالا با گذشت20روز از وقوع سیل که 13استان را گرفتار خود کرد، 3استان کشور همچنان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و پزشکی قانونی اعلام کرده که 70نفر در شهرهای مختلف قربانی سیل شده‌اند.

خوزستان در محاصره سیلاب

ماجرای سیل در خوزستان با لرستان متفاوت و تا حدودی شبیه گلستان است. چرا که این سیل ناشی از پر شدن سدها، رهاسازی آب سدها و به‌دنبال آن بالا آمدن آب رودخانه‌های خوزستان و سرریز شدن آن به شهرها و روستاهای اطراف رودخانه‌هاست. به همین دلیل است که تاکنون دستور تخلیه ده‌ها شهر و روستا صادر و درخصوص جدی بودن خطر سیلاب به ساکنان این مناطق هشدار داده شده و سیل در خوزستان همانند استان گلستان به آرامی در حال پیشرفت به شهرها و روستاهاست.

 مهم‌ترین دستور تخلیه دیروز صادر شد و استاندار خوزستان دستور داد زنان و کودکان شهرهای سوسنگرد، بستان و ابوحمیظه را تخلیه کنند و فقط جوانان برای کمک در شهر باقی بمانند. غلامرضا شریعتی درخصوص آخرین وضعیت استان خوزستان به تسنیم می‌گوید: «دستور تخلیه شهرهای سوسنگرد، بستان و ابوحمیظه صادر شده و بانوان و کودکان شهر را تخلیه کنند. البته جوانان باید با تمام توان خود به ما کمک کنند تا اجازه ندهیم آب وارد شهر شود؛ بنا به مسائل احتیاطی و پیشگیرانه دستور تخلیه این چند شهر صادر شده است.» آن‌طور که شریعتی می‌گوید هنوز اطلاعات دقیقی از حجم سیلاب وجود ندارد و این اقدامات پیشگیرانه است: «ما اطلاعی از اینکه دبی رود چه مشکلی برای حمیدیه پیش می‌آورد نداریم اما این اقدامات برای مقابله با سیلاب احتمالی است.» 

از اهواز نیز خبر می‌رسد که دستور تخلیه ۱۴روستای حاشیه رودخانه‌های کرخه و دز بخش مرکزی اهواز صادر شده است. جمال عالمی نیسی، فرماندار اهواز می‌گوید: «ساکنان روستاهای حلاف‌یک، حلاف2، حلاف3، بروایه آلبو ثنوان، بروایه عمیر، بروایه یوسف، قلعه سحر، چپسه کوچک، چپسه بزرگ، سیدیوسف، عشاره بزرگ، عشاره کوچک در حاشیه رودخانه کرخه و 2روستای طواهر و ام‌عگله بیت‌سعید در حاشیه رودخانه دز بخش مرکزی باید نسبت به تخلیه منازل خود اقدام کنند و امکانات تخلیه و اسکان روستاییان توسط بخشداری مرکزی و جمعیت هلال احمر اهواز تأمین می‌شود. این روزها سیل‌زدگان و ساکنان مناطقی که در معرض خطر سیلاب قرار دارند سخت در تلاشند تا از خانه‌هایشان در برابر سیلاب مراقبت کنند. یکی از این مناطق که ساکنانش این روزها سخت در تلاش‌اند اهالی روستای غزاویه شهرستان کارون هستند که برای جلوگیری از ورود آب به روستایشان دست به‌کار شده‌اند و در حال ساخت و ترمیم سیل‌بند هستند. روستای غزاویه شهرستان کارون که در 15کیلومتری اهواز قرار دارد ،  به‌علت شکستگی در قسمت اول سیل‌بند آب وارد بخشی از زمین‌های زراعی آنجا شده است؛ این در حالی است که این روستا تا یک روز قبل در برابر سیلاب مقاومت کرده بود.

حالا برخی مناطق روستا ازجمله زمین‌های زراعی به عمق 4متر دچار آبگرفتگی شده است. از سوسنگرد نیز خبر می‌رسد که مردم این شهر برای رویارویی با سیل آماده می‌شوند. وضعیت این شهر در حالتی قرار دارد که همه مردم تقریبا مطمئن‌اند که آب وارد شهر نیز می‌شود به همین دلیل در حال آماده‌سازی خود برای مقابله با سیلاب هستند و برخی از مغازه‌ها و منازل با ایجاد سیل‌بند و حتی ایزوگام کردن در ورودی به استقبال سیل رفته‌اند. اما در لا به لای اخبار مربوط به وقوع سیلاب در خوزستان خبری درخصوص محاصره 6روزه 300نفر از ساکنان یک روستا در سیلاب منتشر شد. خبری که نشان می‌دهد 300نفر در شرایطی بحرانی قرار دارند و کوتاهی درخصوص آنها ممکن است به فاجعه انسانی تبدیل شود. اما این خبر تا چه حد صحت دارد؟ آلبونیس، یکی از روستاهای بخش مرکزی در 40کیلومتری شمال اهواز و آخرین روستا در حاشیه رودخانه دز است و حدود هزار نفر جمعیت دارد. آن‌طور که فیصل فاضلی، رئیس شورای روستای آلبونیس به ایسنا می‌گوید؛ حدود 300نفر از اهالی این روستا از 6روز قبل در محاصره سیلاب گرفتار شده و به امداد فوری نیاز دارند. به گفته او، هم‌اکنون اهالی برای رفت‌وآمد به روستا به قایق نیاز دارند چرا که حدود 3 کیلومتر در آب پیاده‌روی می‌کنند. این اظهارات در حالی است که علی بلمچی، بخشدار مرکزی اهواز با تکذیب گرفتار شدن 300نفر از اهالی این روستا در سیلاب می‌گوید: «بعد از گذراندن سیل، رئیس شورای روستای آلبونیس به دادگاه معرفی خواهد شد؛ زیرا این خبر کذب است. تنها 30تا 40نفر از جوانان این روستا برای مراقبت از منازل در روستاها مانده‌اند.از قبل به همه روستاییان برای تخلیه هشدار داده بودیم و 3 ماشین سنگین و 3 قایق برای تخلیه منازل به روستا اعزام شده بودند و با بالگرد غذای مردم را تامین می‌کنیم. مسئولیت ماندن در روستا با خود افراد است و هر کس حاضر به تخلیه باشد به اوکمک می‌کنیم.»

بیستمین روز سیلاب در گلستان

«20روز دست و پنجه نرم کردم با سیلاب» این خلاصه‌ای از وضعیت ساکنان مناطق سیل زده استان گلستان است. درحالی‌که در تعطیلات نوروز خیلی‌ها مشغول دیدوبازدید و مسافرت بودند ساکنان این مناطق روزهای سختی را گذراندند و حالا هم با گذشت 20روز از وقوع سیلاب هنوز مناطق زیادی از گلستان درگیر آب باقی مانده از سیلاب هستند و به درستی معلوم نیست چه زمانی آب از این منطقه خارج می‌شود. حالا در شرایطی که از روز جمعه سطح آب در برخی مناطق ازجمله آق قلا بالا آمده از گمیشان نیز خبر می‌رسید که یک نفر در کانال این شهر جان خود را از دست داده است. امانگلدی ضمیر، فرماندار آق قلا در این‌باره می‌گوید:« با افزایش حجم آب گرگانرود و سرریز کردن آن، سطح آب در برخی از محلات آق قلا بین 20تا 30سانتی‌متر افزایش یافته است.» وی ادامه می‌دهد:

« رواناب‌های ناشی از ذوب برف در منطقه زرین گل و بارش‌های پراکنده، باعث جاری شدن دبی (ورودی) بیش از 40مترمکعب بر ثانیه از ظرفیت گرگانرود شده که همین عامل افزایش سطح آبگرفتگی‌ها در برخی از محلات شهر آق قلا و روستاهای آن است. همچنین روستای یلمه خندان در محاصره سیل قرار دارد ولی خطر جدی متوجه آنجا نیست.» او می‌گوید:« برای برطرف کردن سرریز گرگانرود در محدوده یلمه خندان نیاز به نیروهای کمکی بیشتری داریم.»  درحالی‌که امدادرسانی در مناطق سیل زده همچنان ادامه دارد قرار است با استفاده از کانکس مراکز آموزشی گلستان راه‌اندازی شود. احسان گوهری راد، مدیرکل آموزش و پرورش گلستان می‌گوید:« با دستور وزیر آموزش و پرورش مقرر شد 50کانکس از مناطق مختلف به گلستان ارسال شود که تاکنون 22کانکس وارد استان شده است.» وی ادامه می‌دهد:« در سیلاب اخیر حدود 308مدرسه دچار خسارت جزئی و کلی شدند و برخی از مدارس حتما باید از چرخه آموزش خارج شوند و به جای آنها مدارس جدید ایجاد شود.» مناطق سیل زده استان گلستان در حالی بیستمین روز گرفتاری از سیلاب را از سر می‌گذرانند که طبق پیش‌بینی هواشناسی استان گلستان آسمان این مناطق از یکشنبه شب تا روز سه‌شنبه بارانی خواهد بود.

لرستان؛ پس از سیل

«عمق فاجعه سیل در لرستان زیاد است» این تازه‌ترین اظهارنظر رئیس جمعیت هلال احمر درخصوص حادثه سیل در استان لرستان است. سیلی که برخلاف سیل گلستان و خوزستان ناگهانی و برق‌آسا جاری شد و شدت آن به حدی بود که خیلی‌ها را شوکه کرد. علی‌اصغر پیوندی می‌گوید:« عمق فاجعه در لرستان زیاد است و مجبور شدیم از خارج لرستان نیرو اعزام کنیم تا بتوانیم بحران را کنترل کنیم. وسعت، دربرگیری، پراکندگی روستاها و نبود راه ارتباطی سبب شد سیل لرستان، مردم را با مشکلات خاص همراه کند و حل آن را نیز دشوارتر کرده است.» فاجعه‌ای که پیوندی از آن سخن می‌گوید از نخستین روزهای سال آغاز شده و همچنان گریبان لرستان را گرفته است؛ آنچنان که راه ارتباطی۲۵۰ روستای لرستان قطع است و شواهد نشان می‌دهد بیشترین خسارت سیل به پلدختر، معمولان و چگنی وارد شده است. احمد مرادپور، معاون استاندار لرستان در این‌باره به تسنیم می‌گوید:«

هم‌اکنون250روستای استان لرستان راه ارتباطی ندارد و راهداری‌های 15استان برای کمک به لرستان آمده‌اند.» وی ادامه می‌دهد:« بعد از پلدختر و معمولان، چگنی بیشترین آسیب را دیده است. آب پلدختر از شب گذشته وصل شده و در حال آبگیری مخازن هستیم. وضعیت آب در پلدختر در حالت پایداری نیست و هرلحظه امکان قطع شدن وجود دارد.» این شرایطی در حالی است که ۱۵۰۰ نفر از روستاییان کوهدشت همچنان در محاصره سیل قرار داشته و فقط با قایق امکان تردد دارند. ساکنان روستاهای چم‌برزو، چم نقدعلی، قبرمحمد مراد، حسین‌بیگ، چم میربگ، چم لطور، سیا کمر زالی، سرگنداب بالا، سرگنداب سفلی و کاکاوند پس از 12روز در تکاپوی برگشت به خانه‌هایشان هستند و با چکمه‌های سیاه در بلندی‌ها و کوه‌ها روزگار می‌گذرانند. آنها دست‌شان از زمین و زندگی کوتاه شده‌ است. به همین دلیل است که از چند روز قبل نیروی زمینی ارتش پل‌های شناور برای مردم سیل زده پلدختر و معمولان اعزام کرد. اما در میان همه تلخی‌های سیل و آوارگی سیل‌زدگان صحنه‌های زیبایی هم به چشم می‌خورد. یکی از این صحنه‌ها کمک رسانی مردم منطقه رومشکان به سیل زدگان است. ساکنان این منطقه که از سیل در امان مانده‌اند به‌دلیل مسدود بودن راه‌های ارتباطی آذوقه و کمک‌های خود را با پای پیاده و از طریق مسیرهایی صعب ‌العبور و پر پیچ و خم به‌دست سیل‌زدگان می‌رسانند.

تازه‌ترین آمار قربانیان
در شرایطی که سیلاب همچنان بخش‌های وسیعی از کشور را فراگرفته است، رئیس سازمان پزشکی قانونی تازه‌ترین آمار قربانیان حوادث مربوط به سیل در کشور را اعلام کرد. آماری که از افزایش شمار جانباختگان به 70نفر حکایت دارد. به گزارش روابط عمومی سازمان پزشکی قانونی کشور، احمد شجاعی درباره تازه‌ترین آمار قربانیان سیل می‌گوید: «استان فارس با 21، لرستان با 15و گلستان و همدان با 8کشته، بیشترین تلفات ناشی از سیل و حوادث مرتبط با آن را دارند.» وی ادامه می‌دهد: «استان‌های مازندران با 6، خراسان شمالی با 3، قزوین با 2، کهگیلویه و بویراحمد با 2و خراسان رضوی، خوزستان، سمنان، قم و کرمانشاه با یک قربانی، به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی استان‌های دارای تلفات سیل و حوادث مرتبط با آن قرار دارند.» به گفته شجاعی، آمار تلفات اعلام شده از سوی سازمان پزشکی قانونی، مربوط به فوت‌های محرز شده هستند.